Iñaki Sanz ARGIAko kolaboratzaileak jaso du zientzia-kazetaritzako CAF-Elhuyar saria
ARGIAren Sagarrondotik aldizkarian plazaratutako Hegaztiak, erleak, zomorroak... Sagastien zaindari txikiak erreportajeagatik jaso du Iñaki Sanz-Azkue biologo hernaniarrak zientzia-kazetaritzaren arloko CAF-Elhuyar saria. Lehen aldiz CAFen Beasaingo egoitzan egin da sari-banaketa, sarion 25. edizioan.
Iñigo González de Arrieta Martínez, Iker González Cubiella, Maider Beitia San Vicente, Itziar Urizar Arenaza, Izaro Zubiria Ibarguren eta Iñaki Sanz-Azkue dira sarituak. Bestalde, Martin Etxauri Sainz de Murietak jaso du beka, Fossil Plastics proiektua garatzeko; eta Jesus Mari Txurruka Argarate Biologian doktorearentzat izan da Merezimendu Saria.
Sarion helburua da zientzia eta teknologiaren arloko gaien eta ikerketen euskarazko dibulgazioa, kazetaritza, eta gizarteratzea bultzatzea, saritzea eta aitortzea. Igo trenera! izan da aurtengo leloa.
Irabazleak kategoriaz kategoria:
Dibulgazio-artikulu orokorraren saria Iñigo González de Arrieta Martínez bilbotarrak eta Iker González Cubiella ondarroarrak irabazi dute, Dysonen esferen bila izeneko artikuluarekin. "Kontzeptu zail bat modu oso entretenigarrian azaltzea, eta zientziak existitu daitekeena ezagutzeko ere balio duela erakustea" hartu du aintzat epaimahaiak lan hori saritzeko.
Dibulgazio-artikulu orokorren kategorian lan bakarra saritu badaiteke ere, epaimahaikideek erabaki dute beste lan batek aipamen berezia merezi duela, lan irabazlearekin "lehia estu-estuan" egon da eta. "Oso joko interesgarria egiten du Zelulak online daude artikuluak, sare sozialak metafora gisa erabiliz, zelulen arteko komunikazioak nolakoak diren azaltzeko". Maider Beitia San Vicente gasteiztarra eta Itziar Urizar Arenaza bilbotarra dira lanaren egileak.
Lehen sektoreko lanak saritzea du helburu Neiker Sari Bereziak. Aurtengo saritua Izaro Zubiria Ibarguren lizartzarra izan da, Esnea ekoizteko, bertako ala kanpoko proteina erabili? lanarengatik. Lan hori ere dibulgazio-artikulu orokorren kategoriakoa izan da, eta, epaimahaikideen arabera, "oso ondo azalduta dago, era garbi batean, nahiz eta atzean ikerketa-lan handia izan, eta abeltzaintzaren benetako arazo bati erantzun nahi izatea ere goraipatu dute".
CAF-Elhuyar sarietako dibulgazio-artikuluen kategoriako beste atala, egilearen doktore-tesian oinarritutako dibulgazio-artikuluaren saria, berriz, eman gabe uztea erabaki du epaimahaiak, oso lan gutxi jaso baitira, eta ez zituzten gutxieneko irizpideak betetzen. Edonola ere, epaimahaikideek kategoria honen garrantzia azpimarratu dute, egileei aukera ematen baitie beren doktoretza-lana azaltzeko eta zabaltzeko publiko orokorrari eta gizarte osoari.
Saridun guztiek 2.000 euroko saria eta Imanol Andonegi Mendizabalen eskultura bana jaso dute. Sariez gain, 5.000 euroko diru-laguntza bat ere eskaintzen du CAF-Elhuyar sariketak, zientzia eta gizartearen arteko zubi-lana egiten duten proiektuak bultzatzeko asmoz. Aurtengoa Fossil Plastics proiektuak irabazi du. Epaimahaikideen esanean, "planteamendu oso interesgarria du, gaur-gaurko kezka bati erantzuten dio, eta alde pertsonala ere txertatzen du, nortasun handiz". Egilea Martin Etxauri Sainz de Murieta burlatarra da.
Sariak banatu ondoren, iaz Zientzia Gizartean sorkuntza-beka jaso zuen proiektuaren emaitza erakutsi dute egileek, Ander Gortazar Balerdik eta Jacek Markusiewiczek: Bastartak!.
Azkenik, Elhuyar Fundazioaren Patronatuak Elhuyarren Merezimendu Saria ematen du, euskararen normalizazioan eta zientzia eta teknologiaren dibulgazioan nabarmendu diren pertsonak omentzea helburu. Aurten, Jesus Mari Txurruka Argarate Biologian doktoreak jaso du aitortza hori, zientziaren dibulgazioan eta euskararen normalizazioan egindako lanarengatik.
Teknologien erabilera eztabaidatzen ari dira Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, eta horretarako hainbat aditu eta eragile ari dira batzordean beren ekarpena egiten. Ikastetxeetan mugikorra debekatzeko araudi orokorra eskatu duen Altxa Buruako arduradun taldearekin hitz... [+]
Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]
AEBetako auzi judizialen batengatik jakin denez, Metak (Facebook-eko jabeak) Libgen sareko liburutegia masiboki pirateatu du BitTorrent protokoloak erabiliz. 81.7 terabyte gutxienez lortu zituzten horrela, beren adimen artifizialeko sistemak elikatzeko. Saiakera eta zientzia... [+]
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]
Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Donald Trumpen agintaldia hasi da politika atzerakoiak ezartzen woke edo DEI izan daitekeen guztiaren kontra, eta baita neurri teknologikoak iragarriz. Lehen unetik, karguaren zina egin zuenetik, teknologiako erraldoien buruak lehen lerroan egotea deigarria izan zen: bereziki... [+]