Buruko osasunaren garrantzia, lehen lerroan
Oraindik aurreiritzi, estigma eta ezjakintasun handiz inguratuta dagoen tabua bistaratu du Simone Biles gimnasta ospetsuak, buruko osasuna zaintzea kirola baino garrantzitsuagoa delako Olinpiar Jokoetatik erretiratu denean. Buruko gaitzez gehiago hitz egitea eta gaiak duen garrantziaz jabetzea ezinbestekoa dirudi, zer esanik ez pandemia garaiotan.
Denoi eragin digu pandemiak, baina gazteen buruko osasunean uzten ari den arrastoa ez da makala, kontatu genuenez. Orain jakin dugu suizidioa bilakatu dela gazteen heriotzen kausa nagusia, Espainiako Estatuan. Lehen aldiz dira suizidioak heriotza arrazoi nagusia, estatistikak egiten direnetik.
"Pasako da"
Halako ondorio larrietara iritsi aurretik, buruko osasuna ikusgarri egitea, gaiaz natural hitz egitea eta merezi duen inportantzia ematea aldarrikatu du ama batek, depresioa tarteko Rodrigo semeak 14 urterekin bere buruaz beste egin ostean. Eskutitz hunkigarri batean dio berandu eraman zutela psikiatrarenera: “Osasun mentalaren desinformazio, estigmatizazio eta infrabalorazioaren biktima izan gara. Asteak triste ematen ditugu arrazoirik gabe, autoestimua lurpean dugu, gizartetik at sentitzen garelako sufritzen dugu… eta ez diogu inori esaten, etapa hori pasatzea itxaroten dugu, disimuluan eramaten dugu”. Baina “pasako da” pentsatzea ez da bidea.
“Nik ez nekien haurrek depresioa izan zezaketenik –dio–, eta jakin nuenean, ez nuen neurtu eragin dezakeen sufrimendu maila. ‘Depresio’ hitzari duen pisua eta garrantzia kendu diogu, eta depresioa gaixotasun ikusezina eta ankerra da”. Rodrigo semeari esan ohi zion “txipa aldatu behar duzu” edo “duzuna disfrutatu ezazu”, baina konturatu da bidegabea dela halakoak eskatzea depresioa duenari, minbizia duenari minbizirik ez izateko eskatzea bezala baita.
Mister Wonderfulik ez, mesedez
Antzera mintzatu zitzaigun Malene San Pedro ARGIAn: “Mister Wonderful eta gisakoak oso modan daude, eta oso toxikoak dira. Txarto dagoenari esaten badiozu pozik egoteko, ez da bakarrik ez diozula laguntzen, gainera errudun sentituko da. Ez esan pozik egoteko, triste egon behar du. Nire prozesuan egin behar izan nuen lehenengo gauza izan zen triste egoten jakin, zergatik nengoen triste ulertu, min hori onartu eta dolua pasa. Arazoa estali eta pozik egoten tematzen bagara, arazoak hor jarraituko du, barnean. Nik ere ez dut triste egon nahi, baina tristezia eta sufrimendua ohikoak dira gure bizitzan, eta onartu egin behar ditugu, ongi egon ahal izateko”.
Eskutitzaren bukaeran, esperantzarako aldarria egiten du Rodrigoren amak: buruko gaitzek sendatze-aurreikuspen ona izan ohi dute, tratamendu eta terapia egokiarekin eta garaiz hartuz gero.
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]
Frankfurt (Alemania), 1901. Alois Alzheimer psikiatra eta neurologoak Auguste Deter pazientea ikusi zuen lehen aldiz. 51 urteko etxekoandre alemaniarra kasu arraroa zen. "Pazientea eserita dago eta babesgabe dirudi" jaso zuen Alzheimerrek idatziz: "Nola duzu... [+]
“Hego Euskal Herria da elektroshock gehien praktikatzen den Espainiako Estatuko lurraldea; Basurtuko ospitalean sei elektroshock makina daude”, azaldu dio ARGIAri Heiko Elbira Zoroa GAM taldeko kideak. Hori eta beste hainbat praktika psikiatriko salatzeko Harro Zoroa... [+]
Presoen suizidio tasa gizartean dagoen tasaren bikoitza baino gehiago da. Horrez gain, presoen herenak buruko gaitzen bat du. Europako presoen osasunari buruzko 2020ko datuak dira, orain aurkeztu duten OMEren txosten batetik eratorriak.
Zumarragako eta Azpeitiko Osasun Mentaleko Zentroek ez dute haurrentzako arreta zerbitzurik, pasa den urtarrilaren 31tik. “Osakidetzak bizi duen egoeraren beste adibide bat da”, salatu du ELAk.
Iragan udan, neurosiaren prebentzioari buruzko ikastaroa eskaini nuen Hik Hasiko topaketa pedagogikoen baitan. Jende askok eman zuen izena, izenburua erakargarria egingo zitzaielako, seguruena, zuzenean ematen baitzuen aditzera buruko osasuna (edo osasun eza) ez dela zorizko... [+]
Jendartean eta osasunean eraldaketa eragiteko desiraz, emakume talde batek urtebete darama elkartzen, eta Estereotipak elkartea sortu dute berriki. Osasun mentala generoaren estereotipoekin lotzeko praktika baztertu nahi dute. Mireia Alduncin Zamora bertako kidea da. Psikologia... [+]
Survive izeneko plana Arabako Unibertsitate Ospitalea proiektuaren parte da eta emaitzak 2023ko urtarrilerako edukitzea espero dute.
Molecular Psychiatry aldizkarian argitaratu den ikerketa batek nabarmendu du depresioa ez duela serotonina faltak sortzen eta antidepresiboen funtzioa zalantzan jarri du. Hauen helburu nagusia serotonina kantitatea handitzea delako
2010ean Albert Piquerrek telekomunikazio enpresa batean egiten zuen lan, presio handiko lan eremu oso lehiakorrean. "Gauza asko ondoeza eragiten hasi zitzaizkidan, eta egun batean dena lehertu zen eta lana utzi nuen. Nire bizitza pixka bat gelditu egin zen". Piquerrek... [+]
Milaka lan gaixotasun eta istripu aitortzarik gabe geratzen da. Horren adibide, hainbat sindikatuk plazaratu dituzten kasu hauek: iragan larunbatean lanetik etxera bueltan istripuz hildako langilea; laneko gaixotasun psiko-sozialak; produktu toxikoekin harremanetan laneko... [+]