Burmuin ebakuntza egin behar dioten eleanitzak nola eutsi hizkuntzei galerarik jasan gabe?
Jesús Martín-Fernández Kanariar Uharteetako neurozirujauak modu hau aurkitu du burmuin tumoreak kendu eta eleanitzen hizkuntza gaitasunak ez kaltetzeko: gaixoa esna dagoela ebakuntza egitea, eta behatzea pertsona horrek hizkuntza bakoitza burmuinean zein eremurekin duen lotua. Brain Sciences aldizkari zientifikoan argitaratu du bere lana.
Ebakuntzak dirauen bitarteko mapeoa gaixo eleanitzetan: zer dakigu eta norantz goaz? artikuluan eman dute bere proposamenaren berri esna ebakuntzak egiten dituen neurozirujau talde honek: Jesús Martín-Fernández, Alejandro Fernández Coello eta Andreu Gabarrós. Burmuin tumoreak esna dauden bitartean kentzen dizkie talde honek eta beren esperientzian ikusi dituzten kasuetan oinarritu dute ikerketa.
Testak eginez uneoro burmuineko guneen estimuluen berri
Oraindik eremu lausoa da ea eleanitzen burmuinek nola kudeatzen dituzten hizkuntza anitzak eta ea hizkuntza bakoitza burmuineko zein gunetan kokatzen den. Ikusi dutenez, pertsona bakoitzaren burmuinean leku ezberdina hartzen du hizkuntza bakoitzak, eta badira garuneko gune batzuk hainbat hizkuntza kokatzen direna.
Gaixoa esna dagoen bitartean egiten den ebakuntzetan, gaixoari hizkuntzarekin lotutako testak eginarazten zaizkio, eta aldi berean, estimulu elektriko bat ematen zaio, "lesio birtual" moduko bat eragiten duena garuneko zonalde zehatz batean. Beraz, gaixoa une horretan hizkuntza horretan ulertu ezinik geratzen bada, ondorioztatzen dute hizkuntza horrentzat garuneko gune hori ezinbestekoa dela.
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira karbono dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]