‘Bukaerako akordioa’ onartuta gertuago dago behin betiko bakea Kolonbian
Kolonbiako Gobernuak eta FARC-EP gerrillak 50 urteko gatazka armatuarekin amaitzea adostu dute Habanan. 2012an hasi ziren negoziazioak eta orain behin betiko su-etena sinatuko dute bi aldeetako ordezkariek.
Amaitu da FARC-EP Kolonbiako Indar Armatu Iraultzaileak-Herriaren Armada eta gobernuaren arteko gatazka armatua, 52 urtetan 300.000 hildako utzi dituena. Ekainaren 22an iragarri zuten Kolonbiako presidente Juan Manuel Santosek eta gerrillako buru Rodrigo Londoño Timochenkok Bukaerako akordioa. Gaurko egunez osatu eta berretsiko dute hitzarmena agintariek, beste estatu-buru batzuekin. Bake prozesuaren bermatzaile diren Raul Castro Kubako presidentea eta Borge Brende Norvegiako Atzerri ministroa izango dira bertan, esaterako. Baita Ban Ki-Moon NBE Nazio Batuen erakundeko idazkari nagusia, Nicolas Maduro Venezuelako presidentea eta Michelle Bachelet Txilekoa ere.
Bukaerako akordioa onartzeak ez du esan nahi behin-betiko bake akordioa sinatuko denik. Gaur hori noiz egingo den jakinaraziko dute –bi hilabeteren buruan egingo dela iragarrita dago– eta su-etena, armen entrega eta gerrillarien segurtasunaren inguruko puntuak zehaztuko dituzte.
Gerrillarien gizarteratze prozesuari dagokionez, epe luzerako jardunbidea dela adierazi dute bake-prozesuko partaideek. Izan ere, FARC-EPko gerrillariak ez dira orain arte bezala arituko hemendik aurrera, eta NBEak egiaztatuko dituen kokalekuetara lekualdatuko dira. Identifikatu egingo dituzte eta armak erregistratu.
Herritarrek erreferendumean babestu beharko dute akordioa orain. 1984an hasi ziren Kolonbian lehen negoziazioak, eta hiru hamarkada geroago bakea lortu dela dirudi.
Kolonbian, FARC gerrilaren disidentzia-talde handienak adierazi du bakerako borondatea adierazi dutela eta Gobernuarekin elkarrizketak abiatuko dituela Norvegian, berak hala proposatuta. Eragile sozialekin eginiko topaketa batzuetan egin du iragarpena.
Kolonbiako presidentetza hartu zuenetik “erabateko bakea” izan du helburu Petrok, eta 2023 urtea su-etena sinatuta hasi dute herrialdean: ELNrekin, FARCeko disidentziekin, eta zenbait talde paramilitarrekin hitzartu dute. Ekaina amaitu arte egongo da indarrean,... [+]
Lehen bilera egin dute ordezkariek Caqueta departamenduan, NBEko eta Norvegiako begiraleekin. “Erabateko bakerako” elkarrizketen bidea ireki dute asteburuan, eta azpimarratu dute beharrezkoa izango dela bi aldeek su-etena errespetatzea bitartean.
Kolonbiak pasa den urtean bizitako eztanda sozialaren erdian argitaratu zuen Alberdaniarekin Freytter elkarteak Confieso que he cumplido con la amistad (Aitortzen dut, laguntasunarekin bete dut). Alberto Pinzón mediku eta militante historikoaren ibilbidea laburbiltzen... [+]
Kolonbia eta Venezuela banatzen dituen mugan, Kolonbiako Arauca estatuan, gerra bortitza piztu da azken hilabeteetan ELNren eta FARCeko disidenteen artean. Baina zer ari da gertatzen? Ideologiaz harago, muga-eremu baten logikatik ulertu behar da gatazka, mugalde estrategikoa... [+]
Hil berri duten Jesus Santrich FARCeko komandante eta bake negoziatzailea ezagutzeko aukera izan nuen 2020ko martxoan. ARGIA izan zen Kolonbiako borroka armatuaren fase berri horretan Santrich komandantea elkarrizketatu zuen munduko lehen komunikabidea, bere kartzelaldia eta... [+]
Venezuelako mugan Kolonbiako Armadak egindako segada batean hil dutela adierazi du FARC-Segunda Marquetalia izeneko taldeak, FARC-EPk bultzatzen duen bake prozesutik aldendu eta gerrila borrokara itzuli den talde armatuak.
Nicolas Maduro Venezuelako presidenteari eta bere gobernuko hamalau goi-ofiziali Kolonbiako FARC gerrilla berria lagundu izana leporatu diete AEBek. “Narkoterrorismoa” egotzita Venezuelako presidentea atxilotzen laguntzeagatik 15 milioi dolarreko saria eskaini du... [+]
Bost urtez Habanako bake negoziazioetan Kolonbiako gerrillaren ordezkari izan ondoren, Jesus Santrich (Toluviejo, 1966) FARC-EP-Bigarren Marquetalia gerrilla berrien komandantea da, baita bake prozesuaren porrotaren isla ere.
Akordioa sinatu ondoren, Santrich urtebete baino... [+]
Ivan Márquez eta Santrichen adierazpenak gaitzetsi dituzte Timochenckok eta Lozadak, eta “bakearen alde” daudela berretsi dute.
Kolonbiako gerrillako Iván Márquez buru ohiak eman du albistea, EFE agentziaren arabera. "Borroka etapa berri bat" hasiko dutela adierazi du.
Egoera politikoa ez da gozoa Kolonbian. 2016ko abenduan bake akordioak sinatu zirenetik, 160 gerrilari ohi eta 600 "lider sozial" baino gehiago hil dituzte. FARC alderdiaren barnean egoera gatazkatsua da oso. Ivan Marquez edo Jesus Santrich bezalako buruzagi... [+]
FARCen historiako hirugarren komandante-burua izan zen, eta FARC alderdiko lehen presidentea da. Juan Manuel Santosen gobernuarekin hastapenetan ziren bake elkarrizketak gidaritza hartu zuenean. Aldi berean koordinatu zituen borroka armatuko eta bake-negoziazioko estrategiak,... [+]
Carlos Antonio Lozada senatari kolonbiarrak jakitera eman duenez, FARC alderdi ezkertiarrak ez du Marquez alderdikidearen berririk. Beste bi gerrillari ohi ere desagertuta daude.
Bake akordioen ondorenean bizi da Kolonbia, bake osora iritsi nahi eta ezinean. Herrialdeak normaltasun itxura eskaintzeko ahaleginean dihardu, baina indarkeria gorde du oraindik barrenean. Hitzarmenak betetzeko zailtasunei, negoziazioen aurkari nagusi izan den uribismoaren... [+]