Jair Bolsonarok utzitako “hondamendiaren gainean” herrialdea berriz ere “altxatuko” dela iragarri du Luiz Inazio Lula da Silvak. Hazkunde ekonomikoa, gosearen aurkako neurriak edo Brasil “ingurumen potentzia” bilakatzea agindu ditu bere kargu hartze mintzaldian. Ez du legegintzaldi erraza izango Langileen Alderdiko buruzagi historikoak, besteak beste, kongresuan gutxiengoan baitago.
Brasilian egin dute presidente berria izendatzeko ekitaldia, eskuin muturraren erasoen beldurrez segurtasun neurri handien artean. Ohi bezala kongresurako bidea sabairik gabeko autoan egin du presidente berriak, atzetik milaka herritar zituela segika. Presidente berriari kargua uzten duen presidente ohiak jarri ohi dio presidente banda, baina Jair Bolsonarok AEBetara alde egin zuen ostiralean eta ez da ekitaldian izan. Bere ordez Aline Souzak jarri dio banda Lulari, 33 urteko emakume beltza, kalean kartoia jasotzea duena ogibide. Mundu osoko hemeretzi estatuburu egon dira presente ekitaldian, eta 60 herrialdek bidali dute ordezkaritza.
“Brasilgo gizartearen kontzientzia politikoari eta hauteskunde-kanpaina historiko honetan zehar osatu dugun fronte demokratikoari esker gaude gaur hemen. Demokrazia izan zen garaile nagusia hauteskunde hauetan”, hasi du bere kargu hartze hitzaldia Lulak. Bolsonarok, aldiz, “botere proiektu autoritarioa” duela salatu du, “faxismoan inspiratua”.
Herrialdea berreraiki
Bolsonarok herrialdeari “hondamendia” ekarri diola esan du Lulak: “Jasotzen dugun diagnostikoa beldurgarria da. Osasun baliabideak hustu zituzten, hezkuntza, kultura, zientzia eta teknologia desegin zituzten, ingurumenaren babesa suntsitu zuten, ez zuten baliabiderik utzi eskola-askarirako, txertoetarako, segurtasun publikorako, oihanen babeserako eta gizarte-laguntzarako. Desantolatu zituzten ekonomiaren gobernagarritasuna, finantzaketa publikoa, enpresei, ekintzaileei eta kanpo-merkataritzari emandako laguntzak, banku publikoak xahutu zituzten, ondare nazionala entregatu zuten”.
Herrialdea “berriz altxatuko” dela iragarri du Lulak, eta berreraikuntza politikoa zein ekonomikoa bultzatuko dituela. “Hazkunde ekonomikoa” agindu du, ingurumenari dagokionez zein sozialki “jasangarria” izango dena. Gogoratu du egun Brasilen 33 milioi pertsonek gosea sufritzen dutela, eta horri amaiera emateko Familia Poltsa programa berria agindu du. "Ez litzateke bidezkoa ez zuzena izango goseak dagoenari pazientzia eskatzea".
Brasil “ingurumen potentzia” bilakatu nahi duela ere esan du Lulak: “Inork ez dauka Brasilek adina baldintza ingurumen potentzia bihurtzeko: trantsizio ekologikoa hasiko dugu, eta energiarena. Gure helburua da berotegi gasik ez aireratzea, eta Amazoniaren soiltzea erabat gelditzea. Zuhaitz bat bera ere moztu gabe biziko gara”.
Gobernagarritasun zaila
Lulak ez du erraza izango agindutakoa betetzea. Batetik, Brasileko Kongresuan eskuina eta eskuin muturra dira nagusi. Bestetik, hauteskundeetarako eta gobernua osatzeko egin dituen aliantzen artean zentroko eta eskuineko sektoreak eta pertsonak ere badira, tartean, esaterako, klima aldaketaren negazionistak edo neoliberalak.
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Badira zenbait pertsona aztertzekoak direnak, euren artean Elon Musk. Duten askatasunaren ideiak dena kontrolatzeko beharretik datorrela dirudi, botere guztia izatetik, botere guztia izanda negozioak sortzea errazagoa delako, eztabaidarik ez baitago; eredu hegemonikoak indartsu... [+]
Ehunka emakume irten dira manifestatzera ostegunean, Brasilgo Sao Paulo eta Rio de Janeiroko kaleetara. Partidu Liberalak legea proposatu du, abortua 22. astetik aurrera homizidio arrunta bezala epaitua izateko. Lege horren arabera bortxatua izan den emakume batek, denbora epe... [+]
Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.
Amazoniako lurrak demarkatu eta indigenenak direla aitortzeko muga gehiago jarriko dituen legea onartu du Brasilgo Kongresuak. Luiz Inácio Lula da Silvaren gobernuak legea kritikatu du eta "araututako genozidio" bat dela esan du. Indigenek hainbat egun daramate... [+]
Amazonia, 1928. Ford automobil konpainiak Fordlandia izeneko herria eraiki zuen oihanean, Amazonasen ibaiadar Tapajosen ertzean.
Reporter Brasil eta Lighthouse Reports eragileek egindako ikerketak eman du eskandaluaren berri. Pestizida horien eraginez hainbat eritasun, intoxikazio eta min pairatzen dituzte Sao Pauloko herritarrek.
Brasilen, legez kanpoko ia meatzaritza operazio guztiak gerarazi ditu Lula da Silvaren gobernuak, Amazonian bizi den jatorrizko Yanomami herriaren lurretatik, eta egunotan enpresa gehiago kanporatzea espero da, Democracy Now gunean jaso dutenez.
Hemen erreproduzitzen dugu Brasilgo MABek (Urtegiek Kaltetuakoen Mugimendua) Yanomami herriaren egoera dramatikoaren inguruan egindako salaketa, besteak beste, bere lurraldean legez kanpoko meatzaritzak eragindakoa: 2016tik 2020ra %3.350ko hazkundea. Beste erantzule nagusia... [+]
Eskuin kolpistak gobernuaren eraikin nagusiak eraso zituenean, biolentzia sustatzen zuten edukiak blokeatzen ari zela esan zuen Facebookek. Hala ere, giza eskubideen aldeko Global Witness erakundeak egindako probetan “Heriotza Lularen boto-emaileen umeei” edo... [+]