Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera arrazoietako bat.
Bigarren Mundu Gerran AEBetan askok uste zuen Alemaniaren aurkako gerraren ondoren Sobiet Batasunaren aurkakoa etorriko zela. Eta Gerra Hotza etorri zen. Denbora horretan asko izan ziren Sobiet Batasunari eraso egiteko AEBek aurreikusitako planak. 1949an, adibidez, Dropshot Operazioak sobietarren 100 hiriri 300 bonba atomikoz eraso egitea aurreikusten zuen. Gerra Hotza AEBek eta Mendebaldeak irabazi zuten, baina urte luze horietan gure mundua hainbatetan izan zen desagertzekotan gerra nuklearraren ondorioz. Horietako larrienetakoa izan zen 1962an Kubako “misilen krisia”.
1990ean Alemania bien batasuna eman zenean, Sobiet Batasuneko mandatari nagusi Mikhail Gorbatxovek AEBen eta Mendebaldeko potentzien honako konpromisoa jaso zuen: NATO ez zen gehiago zabalduko ekialdera. Gezurra izan zen eta ondorengo hamarkadetan Errusiaren muga luze-zabalean barreiatu da NATO, Finlandiatik Turkiaraino. Ez da oso gaitza irudikatzea zein litzatekeen AEBetako mandatarien egungo erantzuna, Errusiak gaur egun Kanadan edo Mexikon gerra tresneria zabalduko balu.
Gerra Hotzean Sobiet Batasunaren indarra eta mehatxua haizatu zuten AEBek, jakinda sobietarrek ez zutela Europa edo AEBak inbaditzeko inongo asmorik. Sobietarrek ez zuten halako indarrik eta nahikoa zuten euren estutasunei aurre egitearekin. Baina arma lasterketa bidez ez zioten utzi barne mailan indartzen eta 1980ko hamarkadan sobietarrak behartu zituzten euren Produktu Nazional Gordinaren %17 xahutzera gastu militarrean, AEBek %6-7 gastatzen zutenean.
Berdintsu gertatzen da Errusiarekin gaur egun. Bai, Ukraina inbaditu zuen, bidegabe gainera eta inongo justifikaziorik gabe, baina NATOren hamarkadetako probokazioen ondoren. Errusia Europako NATOko herrialdeak baino askoz ahulagoa da ekonomikoki eta militarki, eta orain larri dabil Ukrainako Gerratik nola duin atera asmatu guran.
AEBek sobietarrekin nola, orain Europar Batasunak astintzen du Errusiaren mamua arma lasterketa berri bat bultzatzeko. Zein helbururekin? Betikoa: EBren zailtasun ekonomiko garaietan, erruduna bilatu eta etsaiaren bidez herritarrak kohesionatu; gizarteentzat egon litekeen industria mota arriskutsuenaren bidez –defentsa– ekonomia hauspotu; eta, besteak beste, Bigarren Mundu Gerraren ondorengo europar ongizate estatua birrintzen jarraitzea.
Billy Brandt kantziler sozialdemokrata alemanak Ostpolitik bultzatu zuen 1970eko hamarkadan, Europako ekialdeko herrialde sozialistekin harremana estutzeko, eta Mikhail Gorvatxov buruzagi sobietarrak Europako etxe batuarekin amestu zuen. Munduaren ordena berri bat eraikitzen ari denean, EBko buruzagiek hobe lukete erreferentzi horietan oinarritzea Gerra Hotz berri batean baino.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]
Bandera amerikanoz inguratuta, muga-zergen oldarraldi berria iragarri zion munduari Donald Trumpek apirilaren 2an. Geroztik hamaika astindu jasan dituzte burtsek eta nazioarteko merkataritzak. Baina hau ez da zoro baten boxeorako ringa bakarrik: AEBetako politikan hamarkada... [+]
Washington eta Teheran Iranen programa nuklearraren inguruko bilerak egiten ari dira. Errusiara ere joango omen dira Irango ordezkariak aste honetan.
NBEren esanetan, gatazka hasi zenetik gutxienez 13 milioi sudandarrek euren bizilekuetatik alde egin behar izan dute, eta biztanleriaren erdiak elikagai eskasia du. RSF Laguntza Azkarrerako Indarrak talde paramilitarrak asteburuan egin dio eraso Darfur eskualdeari, eta... [+]
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.
Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]