Braillea euskaraz irakurri eta idazteko lehen metodoa aurkeztu dute
Nafarroako Gobernuko Hezkuntza sailak "Punttuka" metodoa aurkeztu du maiatzaren 10ean. Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleei zuzendutako materiala da, bai tintaz bai Braillez, eta Nafarroako Hezkuntza Bereziko Baliabide Zentroko (CREENA) Ikusmen Taldeak egin du. Metodo honen bidez ikusmen-urritasuna duten euskal hiztunei alfabetatzea erraztea da bere helburua, eta hezkuntza-inklusioan "urrats garrantzitsua" ematea. Fonemak bertso eta olerki bidez aurkezten ditu.
2018tik 2021era aritu dira CREENAko langile hauek metodoaren kartillak eta baliabide osagarriak sortzen: Puri Mugiro Sorabilla, Isabel Santesteban Ezcurra, Sandra Navarro Balaguer eta Manuel del Portillo Elcano. Material guztia da egokia Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleentzat eta eskolatzearen edozein unetan Braille ikasi behar duten ikasle guztientzat.
CREENAko Ikusmen Taldearen helburu nagusia da ikusmen-urritasuna duten ikasleen eskola- eta gizarte-inklusio osoa lortzea. Lan hori burutzeko ONCE erakundearekin lankidetza-hitzarmena dauka. Materiala "berritzailea eta inklusiboa" izatea nahi zuten, ikaskideekin partekatzeko aukera emango zuena, "benetako inklusioa" sustatzeko.
Irudikapen-bitarteko ugari eskaintzen ditu: bi dimentsioko irudiak sartzea, ikusmen-desgaitasuna duten pertsonen ikusmena eta ukimen aktiboa hobetzeko; hiru dimentsioko objektuak sartzea, edukia hobeto ulertzeko; eta QR kodeen bidez soinu-edukiak sartzea.
Lehen irakaslearekin bakarrik ikasten zuela eta orain lagunekin materiala partekatu dezakeela dio bideoan ikusmen-urritasuna duen bideoak (ikus beherago): "Ongi pasatzen dugu, ikasten dugu eta gainera euskaraz dago".
Fonemak bertso eta olerki bidez
Punttuka metodoak tradizioarekin duen lotura nabarmendu dute aurkezpenean. Izan ere, fonemak bertso, olerki eta abarren bidez aurkezten ditu, gaur egungo teknologiekin: QR kodeen bidez eskuratzen dira bertsoak.
Punttukak 34 kartilla ditu, eta horietan honako hauek sartzen dira: fonema guztiak, alderantzizko silabak, letra larriko zeinua, fonema bikoitzak eta puntuazio-zeinuak. Erabilitako hiztegia Nafarroako euskararen hiztegi ohikoenak barne hartuta hautatu da, eta, ikaskuntza-ordenan, Braillearen berezitasunak eta euskararen ezaugarriak hartu dira kontuan, 1993an Bilboko CRIk (Ikusmen-desgaitasuna duten ikasleen hezkuntza-inklusiorako Baliabideen Zentroa) landu zuen lehen kartillan ezarrita zeudenak.
Puntukak baliabide osagarriak ere baditu, hala nola QR kodearen bidez horien lokuzioa duten poesiak biltzen dituen liburu bat; bideoekin lotzen diren QR kodeak dituen dokumentu bat, bertso, kantu eta olerkiekin; 5 bagoi dituen jostailuzko tren bat, zuzeneko eta alderantzizko silabak eta kartillen osagarri diren hiru dimentsioko objektuak lantzeko.
Hona metodoa aurkeztuz landu duten bideoa:
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Lehenengo aldiz “euskararen aldarriak hedatzeko” azoka antolatu dute euskararen biziberritzean lan egiten duten zortzi elkartek. Euskararen egunean irekiko da azoka eta abenduko beste hiru egunetan ere egongo da zabalik.
“Ibiliz ikasten da ibiltzen, eta kantuan kantatzen”. Horixe izan da aste honetako ikasgaietako bat C2ko taldeetan. Helburua ez zen abesten edo oinez ikastea, gerundioa behar bezala erabiltzea baizik. Zer pentsatua eman dit jarduerak, eta irakasten nola ikasten dugun... [+]
Aldarrikapen historikoa da euskara doan ikasteko eskubidea. Gaur egun, gori-gori dago gaia. Bi urrats esanguratsu eman berri ditu HABE Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundeak C1 maila gainditu nahi duten gazteentzat eta A1 mailakoentzat. Hala, diru kopuru... [+]
Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]
Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.
GUKA Bilboko euskaltzaleen mugimenduak euskararen aldeko ekintza esanguratsua burutu du astearte arratsaldean Deustuko metro geltokian, Bilbon euskaraz bizitzeko oztopoak eta aukerak irudikatzeko.
Baionan eskaini dute prentsaurrekoa Euskal Konfederazioak eta Euskalgintzaren Kontseiluak, beste behin ere euskararen egoera larria salatzeko. "Borondate politikoa" ukanez gero, larrialdi linguistikoa gainditu daitekeela argi utzi dute.
Agorrilaren 27an igorri nizuen gutunean, irailaren 10eko auzian euskaraz deklaratzeko asmoa nuela adierazi nizuen. Auzi honen hastapenean, epaile nagusiari euskaraz zekienez galdegin nion. Gutxiespenarekin ezetz erantzun zidan. Orduan, nere gutuna eskuratu zuenez frantsesez... [+]