Botere gehiago
2019 da, baina 1930 modan dago. Krisialdi ekonomikoa, politikoa, arraziala… Baina historia ez denez errepikatzen, gutxi balitz bezala, krisi klimatikoa gehitu behar dugu.
Txiste bat dirudi: badatoz “sozialista” monarkiko bat, hamasei urteko neska eta Botere gehiago baino nahi ez duen tipo bat eta ezkerraren soluzioa direla esaten dute. Orain edonor edozer izan daiteke. “Nos mean en la cara y nos dicen que llueve [Aurpegian pixa egite digute eta euria ari duela esaten digute ]” esan ohi da. Baina errealitatea beste bat da: “Nos mean en la cara y nos dicen que nos mean en la cara” [Aurpegian pixa egite digute eta hala egiten digutela esan ere].
"Errepublikarra bezala definitzea eta aldi berean monarkia defendatzea ahalbidetzen duen sistema bukatu behar da behingoz. Ez bakarrik sistema desorekatua delako, baita apalgarria ere delako"
Sozialdemokrazia muturreko ezkerra eta nazionalkatolizismoa ideologia demokratikoa direla sinetsi behar dugula suposatzen da. Zein etsigarria benetan batzuek hala egitea. Baina ez da hau etsigarriena. Benetako arazo larriak ditugu eta klase politikoa ez da kapaz aurre egiteko. Etsigarriena klase politikoa aldatzeko ezintasuna da. Ezkerrak izen asko ditu, baina benekotasunarik ez.
Ez naiz guztiz zinikoa. Fridays for Futuren mugimenduan potentziala ikusi dezaket. Miguel Hernándezek gazteria deitu zuen eta gazteek azkenik aurkitu dute kalera ateratzeko motibazioa. Ilusio askoz ikusi ditzakegu 8M eta 28J guztiak. Baina zerbait falta zaie: diskurtso berritzaile homogeneoa.
Errepublikarra bezala definitzea eta aldi berean monarkia defendatzea ahalbidetzen duen sistema bukatu behar da behingoz. Ez bakarrik sistema desorekatua delako, baita apalgarria ere delako.
Horretarako, gazteria atera behar da ostiral guztietan, larrialdi klimatikoaren atzean dagoen elite ekonomikoa salatuz. Gazteria pentsiodunekin atera behar da, metalaren langileekin, errefuxiatuekin, frankismoaren biktimekin. Gazteria ostiral guztietan atera behar da, eta asteko beste egun guztietan ere. Gurasoak deitu, aitona-amonak deitu, haiek ere gehi daitezela.
Adoregabetzea gaindi dezakegu, baina antolakuntza behar dugu horretarako. Benetako aldaketa lortu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
“18 urte pasatu dira indusketan 400 bat grafito agertu zirenetik, 16 urte froga zientifikorik gabe Lurmen indusketa eremutik kaleratu zutenetik eta 4 urte gaia argitu barik epaiketa egin zenetik eta berdintsu jarraitzen dugula esan genezake: gaia argitu nahi genuenok... [+]
Bizi garen mundu frenetiko zein zorabiagarri honetan, pixkanaka gertatzen diren gizarte-aldaketak batzuetan antzemanezinak, garrantzirik gabekoak edo hutsalak direla iruditzen zaigu. Hala ere, ez da horrela, eta jakitun izan behar dugu tentuz jokatzeko. Horren adibide, azken... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
La linterna de diógenes podkastean Miguel Benasayag-egeri egindako elkarrizketan pentsatzen jarraitzeko ideia anitz aurkitu ditut. Tartean, gizakiok teknologiarekin ditugun harremanen inguruan egiten dituen hausnarketak.
Elkarrizketan, alderatzen da gizakion historian... [+]
Ikasle beraren datu berberak hirugarren aldiz jasotzen nituela, esaldi hain erabili horiek baino ez zitzaizkidan etortzen gogora, adimena ere ezerezak apalduta: “Ez gara ezer”, “bizitzak ez dauka zentzurik”, “jainkoak, esaten duten bezain txintxoa... [+]
Erantzukizuna Israelgo Estatu Sionistarena da, bera baita, biztanleriaren zati handi baten, soldadu, kolono eta abarren laguntzarekin, garbiketa etnikoa eta genozidioa egiten ari dena inguruko herrialde eta herrien aurka.
Mendebaldeko estatuek ere laguntzen diete, armak... [+]
Hori esan zidan ikasle ohiak, asko kostata jarri zuen salaketa hilabeteak pasata ez aurrera ez atzera zegoela epaitegian eta, psikologoak aholkatuta, bortxaketa salaketa kendu egin zuela. Eta ni isilik, ezin asmatu zer esan oraindik ere antsietate zantzuak zituen gazteari... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]