Bosnia Europako Batasunean sartzear da, kokapen geoestrategikoak lagunduta
Europako Batasunak onartu berri dio hautagai ofizial estatusa Bosniari. Ukrainari aitortu zion lehenbizi hautagaitza, gerra betean, eta orain Bosniari, herrialdearen kokapen geoestrategikoak eraginda. Erreforma sakonak eskatu dizkio; botere judiziala eta politikoa orekatzea, esaterako. Balkanetan izaten den aldaketaren adierazle da albistea: ia herrialde guztiak daude hautagai ofizial egoeran, Kosovo izan ezik, errekonozimendu ezak bere bidea zailduko baitu.
Bosnia eta Herzegovina Europako Batasunean (EB) sartzeko hautagai izendatu berri dute. Herrialdea 2003an izendatu zuten hautagai posible, eta 2016an egin zuen eskaera ofiziala, baina aurten arte ez da hautagai izan. Aukeraketa prozesua luzea izan bada ere, anexioarenak bide beretik joateko itxura guztia dauka: hamalau baldintza jarri dizkiote herrialdeari, horien artean daude ustelkeria eta krimen antolatuaren aurkako borroka edota gobernuaren egonkortasuna. Azken baldintza hori bereziki zaila izan daiteke Bosnian, zeinetan hiru presidente eta barne errepublika autonomo bat dauden.
Momentu berezian heldu da Bosniako albistea: Ukrainako gerra betean. Europako Batzordeak hartutako erabakia geoestrategikoa da, gerra eremu inguruko herrialdeak bere orbitan izateko. Hain zuzen ere, azpimarragarria da aurtengo ekainean Bosniari eskaini berri dion estatus bera eskaini ziola Ukrainari ere. Baina horiek ez dira Europa ekialdeko herrialde bakarrak: urteak dira Balkanetako herrialdeek Europan sartzeko bidea hartu dutela. Bosniaren egoera berean daude Ipar Mazedonia, Montenegro, Serbia, Albania eta Moldavia.
Bosniako adierazpenarekin batera heldu da, era berean, Kosovoren eskaera ofiziala. Kasu honetan, herrialdea hautagai posiblea da, baina arazo nahikotxo izango ditu hautagai ofizial izatera pasatzeko, EBko zenbait estatuk ez baitiote errekonozimendurik aitortzen, Espainiak, Ziprek, Errumaniak, Greziak eta Eslovakiak, hain zuzen.
Bide luzea aurretik
Albistea beso zabalik hartu du Bosniako Gobernuak, uste baitu bere “aurrera pausoen” erakusgarri dela. Orain, hamalau helburu ditu parez pare, eta horiek betez gero lortuko du duela bi hamarkada hasitako prozesua burutzea. Helburuok 2019an zehaztu zituen Europako Batzordeak, Bosniak EBko “irizpideak” jarraitu ditzan.
Aipagarria da Bosniako egoera konplexua dela, Balkan guztietakoa bezalaxe. Etnia eta erlijio askoren batura daukate bertan; baina gainontzeko herrialdeak homogeneogoak badira ere, Bosnia guzti horien batura da. Ikusi besterik ez dago gerra osteko herrialdearen egitura. Hiru etnia nagusitan zatikatutako herrialdea da, bakoitzak bere ordezkari politikoak ditu eta gobernuan txandakatzen dira. Horrez gain, estatuan bertan bi erakunde autonomo daude, bakoitza bere botere banaketarekin: Bosnia eta Herzegovinako Federazioa eta Srpska Errepublika (errepublika serbiarra).
Europak jarritako baldintzek erreforma sakonak ekarriko dituzte herrialdera. Krimen antolatuaren aurkako eta berau prebenitzeko neurriak eskatu dizkiete, baita erreforma fiskal eta juridikoa ere. Erreforma horiek ezin daitezke ulertu herrialdeko oreka politikoa mantentzeko baldintza barik. Bi erakundeen artean, Federazioa eta Errepublika, apenas dagoen lankidetzarik, eta horrek asko zailtzen du botere judiziala egikaritzea, mafiako kideek batetik bestera egiten baitute ihes.
Pausoak eman dira azken urteetan, Europak eskatutako “irizpide” horietara hurbiltzeko; horietako bat da 2022ko urrian Serbiako Errepublikan egindako botere judizialaren inguruko erreferenduma. Hala ere, prozesu luzea izango du aurretik, seguruenik, Balkanetako egoera hoberen islatzen duen herrialdeak.
Petrolio-portu bateko sarraskia gertatu eta hamar egunera izan da erasoa. AEBek erasoak abiarazi zituztenetik 250 pertsona baino gehiago hil dira Yemenen. Oraingoan 68 pertsona hil eta 47 zauritu izan dira. Orain arteko bonbardaketa lazgarrienetakoa da.
Apirilaren 17an, Brasilgo Eldorado do Carajás-en egin zuten lurrik gabeko 21 langileen sarraskiaren 29. urteurrena izan da. Ordutik, La Vía Campesinak data oroitzen du Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Egun gisa, lurrerako eskubidea defendatzeagatik koldarkeriaz erail... [+]
Maiatzak 8an abiatu eta ekainaren 3ra arte luzatuko da epaiketa. Guztira 35 espetxe urteko eta 200.000 euroko zigorra eskatu ditu fiskalak auzipetuentzako.
Astelehen honetan egingo dituzte Kanadako Komunen Ganberarako hauteskundeak, Trudeau lehen ministro ohia ordezkatu duen Mark Caneyk data aurreratu ostean. Liberalen lidergo aldaketak kontserbadoreei aldea nabarmen murriztea eragin du, eta inkesta gehienek bozetan garaile irtengo... [+]
Armadak egindako genero krimenen gero eta froga gehiago dauden arren, Israelgo emakumeen kolektiboek ez dute aintzat hartu edo ukatu egin dute, neurri handi batean, NBEren gaitzespen txosten berria.
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]
Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
Hamabost langile humanitario hil zituen Israelgo armadak martxoaren 23an, terroristak zirela eta ez zutela euren burua identifikatu argudiatuta. Bideo batek bertsio hori gezurtatu ostean, gertatutakoaren barne-txostena egin dute Israelgo Defentsa Indarrek, baina bertan esaten... [+]
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]