Donostian gaude, Gros auzoan. 10:50ean geratu gara ARGIAko bi kazetari Carmen Altuna Azpeitiarekin. Berandu dator. Halako batean agertu da, eta ez dator bakarrik. Erosketa-gurditxoan musika ekipoa sartu dute eta hamar bat lagun etorri dira bandera moreak eskuetan dituztela. Eman beharreko pausoak errepasatzen ari dira: Gros auzoan bueltaxka zaratatsua, ondoren Kursaal aurrean pentsionistekin elkartu, eta 12:00etarako Alderdi Ederrera.

Aurtengo M8an, antolatzeko beharrari garrantzi handia eman diote. Hala adierazi dute arratsaldeko manifestazioaren bukaerako hitz-hartzean: “Auto-antolaketaren beharra azpimarratzen jarraituko dugu. Neoliberalismoak dena zipriztintzen duen mundu honetan, indibidualismo basati eta atomizatua sustatzen duen mundu honetan, komunitate feminista konprometitua eraiki behar dugu, sare sozialek eragiten duten pasibotasuna gaindituz”.

Carmen Altunak 26 urte ditu eta badaki zer den antolaketa lanetan aritzea. Gros auzoan, M8ko lantaldean aritu da lanean eta Donostiako Asanblada Orokorrean ere parte hartu du. M8a prestatzen noiz hasi ziren galdetu eta kazetaria harritu egin da erantzunarekin: urtarrilaren 30eko greba igaro ondoren. Hain denbora gutxi? Donostiarraren erantzuna azkarra izan da: “M8 ez da urteko hitzordu bakarra, U30 greba orokorrean parte hartu genuen eta hartarako ere lanean aritu ginen. Azaroan Euskal Herriko V. Jardunaldi Feministak izan ziren eta han atera ziren gaiak jorratzen aritu gara. Azaroaren 25a ere lantzen dugu. Urteak hainbat hitzordu izaten ditu, batzuk jakinekoak, eta beste batzuk, inprobisatu beharrekoak. M8 egunero da guretzat”.

Urteko hitzordu nagusiak gerturatzen diren heinean, astero egiten dituzte bilerak. Altunak ez du ukatu nekatuta ez daudenik, baina pozik dago antolaketarako dagoen jendearekin. Gutxi gorabehera 17 urtetik hasi eta 35 urtera bitarteko emakumeak elkartu ohi dira urteko hitzordu garrantzitsuak prestatzeko. Laguntza eskatutakoan pentsionistak beti daude prest. Gehien huts egiten dutenak tarteko adinekoak dira: “Denbora dugunok gabiltza antolaketa lanetan, eta nork du bada denbora horrelakoetan aritzeko?”. Aurtengo leloaren lehen zatia gogorarazi diogu Altunari: “Antolatu indarrak”. Azken bi greba feministak eta gero, mugimendu feministak kalera ateratako emakume andana balioan jartzeaz gain, egunero militatzeko jendea behar dela azpimarratu duela esan diogu. Altunak sarea jarri du fokuan. Hiriburuetako eta hirietako auzoetan taldeak daude, era berean hiri mailako talde orokorrek funtzionatzen dute, eta azken urteetan herrietan ere indartsu dabiltza. Euskal Herriko sarea nahi baino solteago dagoela uste du Altunak eta horrexen falta sumatzen du: “Bateren batek edo bestek esango dizu: ‘Leloa pentsatu duzue? Manifestazio amaierako mezua prestatu duzue?’. Prestatzeaz gain adostu behar da, Donostian, Bilbon, Gasteizen...”.

Poz-pozik hartu du parte Altunak M8aren antolaketan, feminismoan kontzientzia osoz militatzen duelako eta bere bizitza ez duelako ulertzen mugimendu horretatik kanpo. Lanerako beldurrik ez du, mugimenduko beste askok bezala, baina onartzen du ardura lanak hartzea kosta egiten dela. Izan ere, aurten beste bi emakumerekin batera, bozeramaile lanak egin ditu eta aitortu du jendeak nekez nahi izaten duela jendaurrean kolektibo osoaren izenean hitz egitea.

Alderdi Ederretik abiatu eta Askatasunaren Hiribidetik barrena Bulebarrean bukatu dugu eguerdiko juntadizoa. Elkarrizketaren zati handiena lurrean eserita egin dugu, bozgorailua eta gure inguruko emakumeak bero-bero oihuka ari diren bitartean.

Helmugan, Bulebarrean, Flo Rodríguez da Costa aurkeztu digu Altunak. Feminista honek ere 26 urte ditu eta Donostiako Asanblada Orokorrean aritu da lanean. Bera ere bozeramailea da. 10-15 laguneko taldea osatu dutela esan digu. Bi greben ondoren mugimendu feministak mahai gaineratu duen beste gai bat aipatu diogu, alegia, kalera ateratzen ari den emakume multzo handiak zenbateraino barneratu duen feminismoaren diskurtsoa. Ideologizazio maila kaskarreko gazteak ezagutu ditu Rodríguezek eta azpimarratu du, hain zuzen, bilerak baliatzen dituztela formaziorako, M8rako egindakoak eta urtean zehar egiten diren beste hainbat. Feminismo erradikalaren aldeko apustuan atzerapausorik emateko asmorik ez dute. “Anti-” guztiak zerrendatzen hasi da: feminismo antikapitalista, antikolonialista, antifaxista, antiarrazista, antikapazitista, eta antiespezista aldarrikatzen dute.

Bazkalondoren hitz egin dugu Rodríguezekin. Akordatzerako eguneko ekintza jendetsuenaren ordua iritsi da, manifestazioa. Donostiarrek eta inguruko herrietakoek bat egin dute, Altunak aipatutako sarea egiazko gorputzez osatu da.

Badakite zer den antolaketa eta borroka

Manifestazioaren amaieran, Bulebarreko oholtzan dira Altuna eta Rodríguez antolatzaileak. Haiek baino lehen, ordea, Aitziberrek eta Marijosek hitz egingo dute. Ez dira gure solaskideak bezain gazteak, eta ez dira antolaketa taldekoak ere. Alabaina, aurtengo leloaren bi zutabe garrantzitsuenak oso ondo ezagutzen dituzte: badakite zer den antolaketa, baita borroka ere.

Aitziberrek hartu du hitza. Azken urtebetean jendaurrean hitz egitera ohitu da. Gipuzkoako zahar egoitzetako langilea da eta 237 greba egun egin dituzte. M8 bezperatan, Donostiako Emakumeen Etxean itxialdia egin dute, erakunde publikoek, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta patronalek propaganda feminista egiten duten bitartean, emakumeen lan eta bizi baldintzak sistematikoki prekarizatzen dituztela salatzeko. Badakite zergatik ez dieten jaramonik egiten: “Sistema irauli nahi dugulako”. Erresidentzietako grebalariek ez dute hotel berririk nahi, ezta erraustegirik eta futbol zelairik ere, zaintza eta duintasuna nahi dituzte.

Mari Jose garbitzailea da eta egunero 6:00etan ateratzen da etxetik. Lehenengo bulego bat garbituko du, ondoren banku bat, arraroa da norbaitek egun onak ematea lantoki horietan. Etxerako bidean duen ezkaratze bat ere garbituko du. Batzuetan denbora gehiago pasatzen du garbitu behar duen toki batetik bestera joaten, garbiketa lanetan baino. Bankuan, esate baterako, 45 minutuko lanaldia du. Eguerdian etxean egiten du lan, familiari bazkaria zerbitzatzen, ordain ekonomikorik gabe, jakina. Arratsaldean, lau orduz aritzen da eskola batean. 20:30ak jotzen dizkio etxean sartzerako. Dozena erdi bat lan kateatu behar izaten ditu zortzi orduko lanaldira iristeko. Dozena bat ordu etxetik kanpora egunero. Pribilegiatua dela dio, zortzi orduko lanaldira heltzen delako. Emakume garbitzaileen %80k lanaldi partzialak ditu.

Antolaketa eta borroka. Aitziberren eta Mari Joseren ondoren, Altuna eta Rodríguezen hitz-hartzeak. Azken txanpan, indarraldiaren erakusgarri: “Gero eta gehiago gara, eta gero eta antolatuagoak gaude”.