Borondatea sakrifikatu dute
Ume ginenean, eguzkiaren heriotzagatik negar egiten genuen, lurra noizbait hilko zela ulertu genuelako. Orduan, injustizia zen mundu honen anomalia bakarra eta azalpen gabea zitzaigun heldu horien bizitzetan. Marrazki bizidun guztiek zioten, “dena ondo aterako da”, eta ni arrosaz janzten nintzen. Lehenbiziko aldiz ikusi genuen eskale bat gurasoen eskutik eramanda, eta eskolan heldu izatera jolasten genuen. Irrikitan itxaroten nuen ni ez-umea ezagutuko nuen eguna.
Nerabe ginela idazlanak egiten hasi ginen, talde lanetan munduaren eta testu-liburuen arteko arazoak nahasten ziren. Ariketa bat: “Egiten dugun guztiaren jabe gara? Arrazoitu erantzuna”. Kurtsoak aurrera eta ez genekien gure bizitza determinatuko zuen erabakia lana zela, eta horrexegatik zela hain garrantzitsua amaitzea DBH, batxi, karrera bat edo bestea. Konturatu nintzen nire betiko lagunak akaso ez zirela betirako izango eta txikitan hautatu nuen instrumentua ez zitzaidala inoiz gustatu.
"Nire belaunaldiaren denbora bestelakoa da: ezer ez gertatzea aukera ez den garai batean, isilik gelditzen gara"
Orain, gazte garela konbentzitu behar naute. Inozoa omen da eraikinen artean horizontea ikusten duena, abstraktuegia bere asmoetan, urrutiegi denboran, batek dio, “nik bihar dena suntsituko balitz bezala disfrutatu nahi dut”. Distantzia ironikoz elkartasuna adierazten diogu elkarri eta denak su hartzearekin amesten dugu, mundu honen gaineko erantzukizuna delegatu gabe gelditu balitz bezala. Porrota dugu isil-mandatari eta ekidistantzia abiapuntu. Errebeldia ume kontua bihurtu dute, baina orain neskatxek nire top satinatuak jantzi eta anti-aging kremak erosten dituzte. Guk, aldiz, inozentziara bueltatu nahi eta lazitoz lotzen dugu ilea, dena azalekoa gelditu dadin.
Nire belaunaldiaren denbora bestelakoa da: ezer ez gertatzea aukera ez den garai batean, isilik gelditzen gara. Irreala da kezkarik ez edukitzea, burbuila bat da gorputzean barruraino sartuta eta leher egiten du “zer egin” galdetzean. Etxera iristean, nekatzea besterik ez daukagu eta gure buruari tiraka gabiltza kafearekin, erritmoa ezin barneratzeak eutsi gaitzan. Eta hor, ihesa zilegi balitz ez ginateke nostalgia izpiz esnatuko eta gau aldean ez genuke beltzez ikusiko.
Borondatea (askatasuna deitu zaiolakoan, hautua finean) sakrifikatu dute. Gazteari dagokio dagoena deuseztatzea, hau horrela ezin da izan, beste zerbait agian, intuizio maila kaxkarrean izanda ere, sinestea. Zer egin zeregin, norbait kezkatu beharko da besteaz. Gure burua lehenesteko diotenek, aski ongi dakite ni erdigunean egonda bakarrik nagoela. Ulertzen dut arazo estrukturala ez dela nirea eta neure egiten dut gatazkatsua izatean aurkitzen dudan aldaketarako inplikazioa.
Autobusean auto-ilara batean murgilduta ikusten naizenean ez dakit nire albokoak badakien manifestazioak errepidetik doazela eta hauek mozten dituztela, norbaitek egiten duela eta auto-ilara ez dela gertatzen. Beste norbait agian garai batekoez oroitzen da, txistez eta absentziaz. Kontrara, guk badakigu kargak manifestariak harrapatzeko dispertsio mekanismoak besterik ez direla eta bloke batu bat ihesi ateratzea baino efektiboagoa dela. Gure denbora baino zerbait handiagoak batu gaitu: hau iraultzeak dakarren edertasunarekin geldituko gara.
Begi bistaz zentzugabea dirudien eztabaida batekin hasten da zutabea: 2024 gure literatur ale horietako bat balitz, nola deituko zeniokete?
Erantzunik topa ezean, ordu erdi ematea aurtengo bizipenei begira; Instagrameko artxibatuetan sartu lehenik, eta Twiterrera pasa horiek... [+]
Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Non sense liburua
Edward Lear
Itzultzailea: Juan Kruz Igerabide
Denonartean, 2024
----------------------------------------------
Edward Lear idazle eta ilustratzaileak 1846an argitaratu zuen esku artean dugun obra hau. Igerabidek liburuaren hitzaurrean dioen bezala,... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Mila lan egitetik bizi dira, sarri, marrazkilari eta ilustratzaileak. Ezaguna da sektorearen aspektu hori. Prekarietatea deitu ahal zaiona nagusiki; ikusezina izatea ere bai. Paula Estévez (Donostia, 1984), esaterako, ARGIAn ikusi izan dugu azken bost urteotan, sarri... [+]
Hetero
Uxue Alberdi
Susa, 2024
----------------------------------------------------
Negazionismoaren, manosferaren eta trollen aroan ezinbestekoa da literaturaren ekarpena, errealitatearen tolesei begira jartzeko tresna paregabea delako: inguruan ditugun zapalkuntza... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Guardasolak euria nahi du
Patxi Zubizarreta
Ilustrazioak: Irrimarra
Ibaizabal, 2024
---------------------------------------------
Duela 30 urte argitaratu zuen Patxi Zubizarretak Marigorringoak hegan liburuxka; J. M. Lavarellok ilustratua eta Edebé argitaletxe... [+]
Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]
Craig Thompson kultuzko eleberri grafikoen egile estatubatuarra Europan izan da bere azken lana aurkezten, Raíces de ginseng (Astiberri, 2024). Bilbon bi aurkezpen egin ditu eta artista atsegina, hurbila eta azkarra dela erakutsi du –euskaraz “mila... [+]
Begiak zerumugan
Idazlea: Miren Agur Meabe
Ilustratzailea: Ane Pikaza
Elkar, 2020
-------------------------------------------------------
Askotariko testuak eta liburuak argitaratu ditu Miren Agur Meabek. Literatur genero guztiekin aritu da: haur eta gazte literatura,... [+]
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]
Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]
Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]