1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
80 urte beranduago, Alemaniako Gobernuak omenaldia egin zion erregimen naziaren aurkako erresistentziari, Adolf Hitlerren aurkako atentatuaren urteurrenean. “Stauffenberg Wehrmachteko ofizialari lagundu zioten gizon-emakumeek beren bizia arriskuan jarri zuten Hitlerren erregimena eraisteko” esan zuen Olaf Scholz kantziler federalak. “Beren sakrifizioak demokrazia defendatzera behartzen gaitu beti”. “Hilketa saiakerak huts egin zuen, baina balio moral handia du berez”, erantsi zuen Lambrecht Defentsa ministroak. “Kontzientziak lehentasuna izan behar du obedientziaren aurrean”, amaitu zuen.
Hainbat herrialdetan Francoren aurka edo nazien aurkako erresistentzia armatuan hildako herrikideak gogoratzen dituzte, Brigada Internazionaletan borrokara batu eta hil ziren boluntarioak edota Gernika batailoan Parisen sartu zirenak, espioitza lanetan ibilitakoak etab. Hil ziren eguna baino, zergaitia oroitzen dute, motibazioa, nor izan ziren, beraien ametsak.
Euskal Herrian etorkizunari begira jarriko gaituen herri kontakizun bat adosteko trabak handiak dira: zauri asko zabalik daude, aitortza falta, rebiktimizazioa, indar polizialen inpunitatea etab. Gatazka armatuaren ondorioz hildako pertsona guztien oroimenaren inguruko perspektiba aldaketa bat komeniko litzateke agian; heriotzari baino, bizitzari lotuago. Biktima, hildakoa, bizirik egondako pertsona izan zela oroitu, jaiotegunean edo beste data esanguratsu batean.
Badakigu noiz erail zituzten, baina ba al dakigu nortzuk izan ziren eta zeintzuk izan ziren gizarteari egindako haien ekarpenak? Jaio ziren egunean gogoratzea positiboagoa izan daiteke guztien memoria gordetzeko. Haien bizitza ospatzeak, heriotzaren unean bakarrik zentratu beharrean, ikuspegi eraikitzailea ekar lezake, beraien existentziaren balioa eta bizitzan eman zutena nabarmenduz.
Familientzat ere, hildakoaren urtebetetze eguna gogoratzea mina prozesatzeko modu leunagoa izan daiteke. Une positiboez hitz egiteko aukera eman diezaieke, arreta pertsona bakoitzaren onuren oroimenean zentratuz.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
Orain 180 urte sortu zenetik lehen aldiz, kuarteletik kanpo eta Gasteizko erdigunean ospatu du Guardia Zibilak bere patroiaren eta hispanitatearen eguna. Bertan izan dira Gasteizko alkate Maider Etxebarria, Espainiako Gobernuko ordezkari Marisol Garmendia, Gasteizko gotzaina eta... [+]