Bizitza oroit dezagun
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
80 urte beranduago, Alemaniako Gobernuak omenaldia egin zion erregimen naziaren aurkako erresistentziari, Adolf Hitlerren aurkako atentatuaren urteurrenean. “Stauffenberg Wehrmachteko ofizialari lagundu zioten gizon-emakumeek beren bizia arriskuan jarri zuten Hitlerren erregimena eraisteko” esan zuen Olaf Scholz kantziler federalak. “Beren sakrifizioak demokrazia defendatzera behartzen gaitu beti”. “Hilketa saiakerak huts egin zuen, baina balio moral handia du berez”, erantsi zuen Lambrecht Defentsa ministroak. “Kontzientziak lehentasuna izan behar du obedientziaren aurrean”, amaitu zuen.
Hainbat herrialdetan Francoren aurka edo nazien aurkako erresistentzia armatuan hildako herrikideak gogoratzen dituzte, Brigada Internazionaletan borrokara batu eta hil ziren boluntarioak edota Gernika batailoan Parisen sartu zirenak, espioitza lanetan ibilitakoak etab. Hil ziren eguna baino, zergaitia oroitzen dute, motibazioa, nor izan ziren, beraien ametsak.
Euskal Herrian etorkizunari begira jarriko gaituen herri kontakizun bat adosteko trabak handiak dira: zauri asko zabalik daude, aitortza falta, rebiktimizazioa, indar polizialen inpunitatea etab. Gatazka armatuaren ondorioz hildako pertsona guztien oroimenaren inguruko perspektiba aldaketa bat komeniko litzateke agian; heriotzari baino, bizitzari lotuago. Biktima, hildakoa, bizirik egondako pertsona izan zela oroitu, jaiotegunean edo beste data esanguratsu batean.
Badakigu noiz erail zituzten, baina ba al dakigu nortzuk izan ziren eta zeintzuk izan ziren gizarteari egindako haien ekarpenak? Jaio ziren egunean gogoratzea positiboagoa izan daiteke guztien memoria gordetzeko. Haien bizitza ospatzeak, heriotzaren unean bakarrik zentratu beharrean, ikuspegi eraikitzailea ekar lezake, beraien existentziaren balioa eta bizitzan eman zutena nabarmenduz.
Familientzat ere, hildakoaren urtebetetze eguna gogoratzea mina prozesatzeko modu leunagoa izan daiteke. Une positiboez hitz egiteko aukera eman diezaieke, arreta pertsona bakoitzaren onuren oroimenean zentratuz.
Orain 180 urte sortu zenetik lehen aldiz, kuarteletik kanpo eta Gasteizko erdigunean ospatu du Guardia Zibilak bere patroiaren eta hispanitatearen eguna. Bertan izan dira Gasteizko alkate Maider Etxebarria, Espainiako Gobernuko ordezkari Marisol Garmendia, Gasteizko gotzaina eta... [+]
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Ez dakit elkar ezagutu zuten Lapurdin. Enrique Gómez Korta 1979ko ekainaren 25ean hil zuen Batallón Vasco Español-ek Baionan. Pakito Arriaranek 1978ko azaroan ihes egin zuen Iparraldera eta urtebete eman zuen bertan, atentatuak saihestu aldera Venezuelara... [+]
Segundo Hernandez preso anarkistaren senide Lander Garciak hunkituta hitz egin du, Ezkabatik ihes egindako gasteiztarraren gorpuzkinak jasotzerako orduan. Nafarroako Gobernuak egindako urratsa eskertuta, hamarkada luzetan pairatutako isiltasuna salatu du ekitaldian.
Historiak laguntzen digu ulertzen zer gertatu zen, baina baita gaur egun zer garen ulertzen ere. Nola ulertu gaur egungo mundua AEBetako sorrera eta Frantziako Iraultzaren sorrera ezagutu gabe? Nola ulertu gaur egungo Mendebaldeko hegemonia azken bost mendeetako kolonialismo... [+]
Euskal Herriko azken 50 hamarkadetako historia soziopolitikoa eta kulturala ezagutzeko erreferente da Lazkaoko Beneditarren dokumentazio funtsa. Funtsak orotariko afixa eta pegatinez gain, euskal mugimendu politikoei edota euskal gaiei buruzko ehunka artxibo gordetzen ditu.
Iragan asteazkenean, Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSE-EEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera zen,... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.
CNT sindikatuak egin duen eskaera ofiziala babestu du udaleko koalizio abertzaleak, eta faxistekin batera lurperatu zituzten biktima guztiak bilatzeko eskatu du.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.