‘Billy el Niño’ torturatzaileari dominak kentzeko eskatu du Espainiako Kongresuak, hil ondoren
Espainiako Kongresuan ostegunean egindako bozketan, gehiengoak Antonio González Pacheco Billy el Niño eta beste polizia torturatzaile ezagun batzuei dominak kentzearen alde bozkatu du. Duela hilabete zendu zen frankismoan jende ugari torturatu zuen komisario ohia.
PSOEk eta Unidas Podemosek aurkezturiko ez legezko proposamena aurrera atera da Espainiako Kongresuan ostegun honetan, eta hala, Espainiko Gobernuari eskatu diote "balio demokratikoekin eta giza eskubideak babesteko printzipioekin bateraezinak diren jokabideak izan dituzten funtzionario eta agintari frankistei kondekorazioak kentzea".
Frankismoan torturatzaile izan ziren hainbat poliziaren kontrako salaketak eta eragindako sufrimenduagatik justizia eskariak ugaritu egin dira azken urteetan. Antonio González Pacheco Billy el Niño zen horien artean ezagunenetakoa, eta krudelenetakoa ere bai. Komisario ohiak hainbat domina jaso zituen zeregin horrengatik eta, 40 urte geroago, oraindik horien jabe zela hil zen joan den hilabetean koronabirusaren ondorioz. Bere kontra hainbat kereila zabaldu baziren ere, ez zuten sekula epaitu.
1936ko golpearen tituluak
Ez legezko proposamena talde parlamentario ia guztien babesarekin atera da aurrera, Vox eta PP izan ezik –azkeneko hau abstenitu egin da eta eskatu du ez dadila "errebisionismoaren tentazioan" erori–. Halabaina, polizia zehatz batzuei kondekorazioak kentzeaz gain, 1936ko altxamendu militarraren ondorioz ohorezko tituluak, izendapenak eta distintzioak jaso zituztenei horiek kentzeko arautegia sortzea ere eskatu du Kongresuak. Horretarako, besteak beste 1948 eta 1978 artean emandako noblezia tituluen katalogoa osatu beharko da.
Osteguneko saioan eztabaida sutsua izan da torturatzaileekin epel jokatzen dutenen eta ezkerreko alderdien zein independentisten artean. Guardia Zibilak iraganean izan duen eta egun duen inpunitate zein boterea agerian geratu da Espainiako Estatuan, Diego Pérez de los Cobosen auziaren harira. Bada, hori ere islatu da eztabaidan: "Zabor hau guztia epaitegietan egongo litzateke, Pérez de los Cobos faxista barne", adierazi du Miriam Nogueras Junts-eko diputatuak une batean.
Saioaren aktatik "faxista" hitza kentzeko agindu du ondoren Meritxell Batet Kongresuko presidenteak.
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Iruñea, 1939. Urte hasieran, hiriko zezen-plaza kontzentrazio-esparru modura erabili zuten frankistek. 3.000 gerra presorentzako edukiera izan zuen ofizialki; Nafarroan une horretan fronterik ez zegoenez, gerra presotzat baino errepresaliatu politikotzat jo behar dira han... [+]
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.