Bilgune Feminista: “Aldaketa gehiago, sozialagoa eta feministagoa behar dugu”
2016ko aurrekontuak beren arloan epelak izan zirela deritzote. 2017an bestelakoa izango omen da, baina honen garapena ikusi beharko dute. Diotenez, gobernuak irmo egin beharko du emakumeen eskubideak defenditzeko azaroan ateratako dekretuarekin, Osasunbidearen sustraiak atzerakoiak direlako.
Nola baloratzen duzue Nafarroako Gobernuak 16 hilabetetan zuen esparruan egin duen lana?
2016ko Nafarroako aurrekontuen legea epelegia izan zen, UPNren gobernuaren norabidearen jarraipena kezkaz begiratu genuen. Emakumeok eremu guztietan pairatzen dugun bereizkeria aintzat harturik, aurrekontuak hura orekatzeko politika publikoen oinarrizko tresna beharko lukete. Baina 2016ko aurrekontuek ez dute genero ikuspegia txertatu alor bakoitzean, ez dituzte diru partidak emakumeon behar berezietara bideratu, indarkeria legea adabakiz bete dute kontzientziazio, prebentzio eta berdintasun politikei baliabide urriegiak emanez, edota genero formakuntza feminista (esaterako administrazioko langileena eta arloan diharduten profesionalena) eta hezkidetzan gutxiegi inbertituz. Aurreko asteetan datorren sei urteetarako indarkeria matxistaren aurkako plana aurkeztu zuen Foru Gobernuak eta 22,5 milioi euro bideratuko zirela adierazi. Badirudi hainbat hutsune betetzera datorrela plana, baina 2017ko aurrekontuak onartu arte eta haren bilakaera ezagutu arte goiz da balorazioak egiteko.
Abortatzeko eskubideari dagokionez, Nafar Gobernuak egindakoa aurrera pauso garrantzitsua izan da; halere, aurrera pauso motela eta oraingoz paperean materializatu dena bakarrik. Akordio programatikoan Gobernuak Osasunbidean haurdunaldia borondatez eteteko ebakuntza egingo zuela hitzartu zuten. Urte eta erdi pasa denean labetik atera berri dugu 103/2016 Foru Dekretua, azaroaren 16koa, sexu eta ugalketa-osasunaren arloko prestazio sanitarioen antolamendua ezartzen duena.
Dudarik gabe dekretu honek aurrera pauso handiak eta sakonak ekarriko ditu martxan jartzen denean: abortoak osasungintza publikoan burutzea, edozein emakumek –egoera zibila kontutan izan gabe– ugalkortasun-tratamendua eta laguntza bidezko ugalketa teknikak erabili ahal izatea, sexu hezkuntza eta curriculum bidezko programak martxan jartzea, transexualitate kasuei arreta eta berariazko prestazioak eskaintzea…
Dekretua berandu dator eta paperak dena onartzen du, dekretuak baditu itzal eta zirrikituak, kasu honetan egun dugun klinika kontzertatura kasuak bideratzea adibidez. Legeak honela dio:
“…Beste prestazio batzuen artean, arau honek haurdunaldiaren borondatezko etendura egiteko aukera bermatzen du: lehentasunez, bitarteko berekiekin eginen da, eta aipatutako 2/2010 Lege Organikoan ezarritako berme guztiak beteta, emakumeen intimitatearen eta konfidentzialtasunaren errespetua aintzat hartuz, baita gai honekin zerikusi zuzena duten osasun arloko profesionalen kontzientzia eragozpena ere…”
Nork ezarriko du zer den lehentasuna? Kontzientzi eragozleak badaude zerbitzua bermatuko du Osasunbideak? Zirrikitu legal horrek klinika kontzertatuari ateak parez pare irekitzen dizkiola uste dugu. Ez dugu zoritxarren-igarle izan nahi, baina mesfidantza pittin bat badugu. Jakin badakigu ez dela erreza izango honen garapena eta materializazioa. Osasunbidearen sustrai atzerakoiak, sakonak eta sendoak dira. Beraz dekretua aurrera eraman ahal izateko Nafar Gobernuaren borondate irmoa behar izango da.
Zuen esparruan nora heldu beharko litzateke gobernua gelditzen zaion legealdi denboran?
Orokorrean Nafarroako Gobernuan eman den aldaketa politikoa, aldaketa sozial sakona bihurtzea nahi dugu. Aldaketa gehiago, sozialagoa eta feministagoa behar dugu. Horretarako, oraindik eskuinaren erregimen patriarkala ordezkatzen duten botere guneetan aldaketak eman beharko dira. Horrekin batera, borondate politikoa behar da jendartea egituratzen duten genero botere harremanak eraldatzeko sakoneko politika feministak egiteko: bizitzaren sostengarritasuna erdigunean jarriz, hezkidetza plan integralak sustatuz, emakume guztientzako indarkeriarik gabeko bizitza bermatuz. Bide horretan Mugimendu Feministarekiko interlokuzioa ezarri eta hura mintzakide politikotzat hartzea ezinbesteko izanen da, eta hau ez da oraindik gertatu.
103/2016 Foru Dekretua sexu eta ugalketa-osasunaren arloko prestazio sanitarioen antolamendua ezartzen duena, modu txukunean garatu eta txertatu, lan merkatuan kontratazioak berdintasun irizpideekin arautu, hezkuntza eta prebentzioan gehiago inbertitu, indarkeria matxistaren aurkako plan integrala garatu eta baliabideez hornitu eta kultur arloan, osasunean zein bestelako eskubide sozialen arloan, edota ekonomiaren garapenerako neurrietan emakumeen errealitate eta behar bereziak kontuan hartuko dituzten politikak ezartzea izan daiteke hurrengo urteetarako bide-orria.
Jarriko diozu nota bat 0tik 10era?
Bost.
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
Genero eskubideen urraketaren inguruan mintzatu gara Silvina Molina kazetariarekin. Télameko (Argentinako albiste agentzia publikoa) Generoen eta Aniztasunen ataleko editorea zen Molina, Javier Mileiren gobernuak martxoan agentzia itxi zuen arte. Kazetaritza, inklusioa... [+]
«Gatazkaren konponbidean baliagarria izango delakoan» EH Bilduko Lantalde Feministak egindako hausnarketa plazaratu du Arma Plazan. Igor Enparan alkateari «Jaizkibel konpainiak bakarrik betetzen duen legea betearazten hasteko, eta Alarde bakarra, guztiona eta... [+]
Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.
Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]
Gure bizitzan zehar, jaberik gabeko zenbat ibaitan bainatu gara? Senarrik gabeko zenbat baratzetatik elikatu gara? Zenbat hazi kreole lorarazi ditugu aitarengandik, osabarengandik edo anaia ezkongabearengandik heredatu ez ditugun lurretan? Azken batean, zenbat emakume ezagutzen... [+]
Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.
Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]
Lau hamarkada luzeko ibilbidea du Euskal Herrian bolleren borrokak; garaiko lesbiana feministen oinordekoak dira. Desira eta identitate sexual hutsa baino askoz gehiago da bollerismoa: sistema zisheteropatriarkal eta koloniala borrokatzeko estrategia politikoa, gorputzetik eta... [+]
Kaleak bete dituzte LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Egunean. Salatu dute erakundeek aurpegia garbitzen dutela keinu sinbolikoekin.
Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxeak ateak zabalduko ditu ondoko hilabeteetan Urruñan. Ostegunean, ekainaren 27an, ukan dute sorrera finkatzeko biltzar nagusia eta horren berri eman digu Véronique de la Devèze militante feministak.