Bideo batzuen faltsutasuna markatzen hasi da Facebook Espainian
Santiago Abascal Vox alderdiko politikari arabarraren Facebook-eko orrian ikusi dugu kasua, baina beste batzuk ere gertatzen ari direla ere jakin dugu: bideo bateko edukia faltsua bada, Facebook-ek ez du ezabatzen, baina "gortina" bat ezartzen dio faltsutasunaren berri emanez.
Fact-Check izeneko prozesu bat ezarri zuen iaz Facebook-ek, eta Espainian bi erakunderekin egin du akordioa eduki faltsua detektatzeko: Maldita.es eta Newtral taldeak. Baliteke iaz ere hastea Espainian aplikazio praktikoa, baina badirudi 2020 honetan areagotu egin dutela kontrola.
Erakunde horietako batek eduki bat okerra dela zertifikatzen badu, nolabait informazioa iristen da Facebook-era eta han marka hori ezartzen zaion bideoari. Horixe da une honetan Abascaleko hormako eduki honi (une honetan, asteazkena 15.30etan, sarean dago, ikusiko dugu aurrerago) gertatzen zaiona. Bideoa ikusteko aukera hor dago, dena dela. Edukia ezabatzekotan, Abascalek berak egin beharko du.
Izatez, bideoa ez da faltsua (Madrilen grabatu zen, Espainiako Kongresuan, urtarrilaren 5ean), baina bai bere interpretazioa: Mertxe Aizpurua EH Bilduko parlamentaria Kongresuko hizlarien tokian dago, eta PSOEko parlamentariak txaloka ari dira. Baina izenburuan eta mozketa zehatzean dago tranpa: Aizpurua irainez eta zalapartaz eten zuten horietako batean, Kongresuko presidenteak, Meritxell Batet sozialistak, hitza hartu zuen errespetua eskatzeko, eta horri egin zioten txalo sozialistek.
Hortaz, okerra da interpretazioa sozialistek Bilduri txalo egin ziotela, hori da Maldita.es erakundeak ateratako konklusioa. Maldita.es sortu da Interneten indarra hartzen joan diren bi ekimenen harira, Maldito Bulo (gezurrak salatzekoa) eta Maldita Hemeroteca, politikariei iraganean esanak gogorarazten dizkiena.
Maldita.es taldeaz gain, Facebook-ek Newtral taldea ere zertifikatua dauka Espainian salaketa hauek egiteko. Newtral Ana Pastor kazetari espainiarrak (La Sexta telebista kateko aurkezle ezaguna) sortu zuen 2018an. Gure aburuz, ikuspegi espainola dute erakunde hauek, eta euskarazko albisterik analisatzeko gaitasunik dutenik ere ez dugu uste. Ikuspegi politikoaren adibide gisa, hara Newtralek "analisatu" zuen baieztapen bat, iazko azaroko hauteskunde kanpainakoa: Pablo Iglesias Podemos-eko politikariak esan zuen Espainiak lotsarik gabe identifikatu beharko lukeela bere identitatea "estatu plurinazional" bezala, "Europan beste batzuk diren bezala, hala nola Erresuma Batua ala Suitza". Nonbait, Newtralek aztertzekotzat jo zuen ea "egiazkoa" den estatu horien plurinazionaltasuna, eta iritzi akademikoekin jantzitako azterketa hau argitaratu zuen: ezertxo ere esaten ez duen pieza bat, ondo irakurtzen baduzue.
Sionista hitza daukaten argitalpenak ezabatuko ditu, juduei edo israeldarrei erreferentzia egiten dieten kasuetan. Orain arte baino modu zabalagoan hartuko dute erreferentziak aztertzeko irizpidea, eta sionisten aurkako mugimenduei eragin diezaieke.
Lehengoan mezu bat idatzi nion METAri. Di-da, pentsatu eta egin. Mark Zuckerbergek ez du lorik egin ordutik, ez baitzen edozelako mezua izan, lehor samar idatzi nion. Borde, ia. Instagrameko bideo baten bidez jakin nuen METAk bere erabiltzaileek partekatutako informazioa... [+]
Ez dut argi kontzientzia kolektiboa zelan ulertu ohi den; zutabe honetan honela ulertzen dut: momentu bat non gizarteko pertsona gehienak errealitate baten gainean ulermen partekatu bat dugun. Adibidez, denok ulertzen dugu zeinen garrantzitsua den etxebizitza bat izateko aukera... [+]
Europar Batasunean inoiz enpresa bati ezarri dion isunik handiena jarri dio Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den enpresari, Meta-ri, herritarren datuen babeserako arauak urratzeagatik. Edonola ere, 1.200 milioiko zigor hori 2022an Metak izandako irabazien %5 inguru... [+]
Bi urtez gaia ikertu ondoren, The Guardianek erreportaje bat argitaratu du, haurrak salerosten dituzten gaizkileek Facebook eta Instagram plataformak erabiltzen dituztela salatzeko. Sexu trafikotik bizirik atera diren adingabeei laguntzen dien Courney’s Houseko Tina Frundt... [+]
Googleren eta Facebooken adimen artifizialeko tresnak entrenatzeko erabilitako datu-multzoa aztertu du The Washington Postek, Allen Institute for AI-rekin elkarlanean. Internetetik hartutako milioika edukiren artean gorroto-diskurtsoak bultzatzen dituzten webguneetakoak ere... [+]
Alemaniako Gobernu Federalari Facebookeko bere orria erabiltzeari uzteko agindu dio Ulrich Kelberrek, Alemaniako Datuak Babesteko eta Informazio Askatasunerako Komisario Federalak (BfDI). Lau asteko epea izango dute agindua bete edo apelazioa aurkezteko.
Eskuin kolpistak gobernuaren eraikin nagusiak eraso zituenean, biolentzia sustatzen zuten edukiak blokeatzen ari zela esan zuen Facebookek. Hala ere, giza eskubideen aldeko Global Witness erakundeak egindako probetan “Heriotza Lularen boto-emaileen umeei” edo... [+]
Seattleko (AEB) eskola distrituak salaketa ezarri du epaitegietan gazteen buru osasuna kaltetzeagatik Facebook, Instagram, Snapchat, TikTok eta Youtuberen aurka. Irabaziak handitu nahian buru osasuneko krisia eragin izana leporatzen diete multinazional teknologikoei.
Irlandan duenez egoitza fiskala Meta multinazionalak, herrialde horretako Datu Babeserako Batzordeak ebatzi du legez kanpo erabili dituela sare sozialen erabiltzaileen datuak. Herritarrak publizitate pertsonala baimentzera derrigortzen dituela azaldu du. Facebooki 210 milioi... [+]
Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazional estatubatuarrari 265 milioi euroko isuna ezarri dio Irlandako Datuen Babeserako Batzordeak, Facebookeko erabiltzaileen datuak zaintzeko behar bezalako neurriak ez hartzeagatik. Sare sozialeko 533 milioi... [+]
Felix Krause garatzaile eta segurtasun ikerlariak egiaztatu duenez, iOSeko TikTok, Instagram eta Facebook aplikazioetan esteka batean klik egiten dugunean, gu zelatatzeko aukera ematen duen kodea txertatzen dute bisitatutako webgunean. Horri esker gure interakzio guztien berri... [+]
Brennan Lawson-ek Kaliforniako justiziaren aurrean salatutakoaren arabera, Facebookek erabiltzaileek ezabatutako edukiak ikusteko aukera ematen duen barne-erabilerarako tresna bat dauka. Horren berri izan zuenean bere legezkotasuna zalantzan jarri zuela dio eta horregatik... [+]
Frantziako datuen babeserako autoritateak (CNIL) 2021eko urte amaieran isunak ezarri zizkien Google eta Facebooki, erabiltzaileei cookie guztiei uko egitea denak onartzea baino zailago jartzeagatik. 150 milioi euroko zigorra jaso zuen Googlek eta Facebookek 60 milioikoa... [+]
