Bideak aztergai Nabarraldek hilaren 22rako antolatu duen simposiumean
Nabarralde Fundazioa urriaren 6tik 22ra egiten ari da Ondarea, Paisaia eta Globalizazioaren VIII. Sinposioa, Zeharkatzen gaituzte bideak izenburupean. Nafarroako hainbat tokitan ari dira gaiari buruzko hitzaldiak, bisita gidatuak edo irteerak egiten.
Fundazioak bere webgunean azaltzen duenez, “egitarauaren helburua da gure kulturan bideek izan zuten eta gaur egun duten esanahiari balioa ematea, zentzurik zabalenean, gaiaren inguruan hausnarketa eta eztabaida piztuz. Ondare-balioa herritarrengana hurbiltzea eta hura ezagutu eta sentiaraztea”.
Antzinako bideak lantzeko asmoa dute, besteak beste herrialdea bere garaiko bi galtzada erromatar nagusien bidegurutzean zegoelako, “Burdigala eta Astorga lotzen zituen galtzadaren artean”, hain zuzen ere. Han ziren, halaber Mediterraneotik Kantauriko Oiassoraino zihoan Tarracoko galtzada edota Europatik zetorren Done Jakue bidea.
Horiez gain, ordea, beste bide mota ugari ekarriko dituzte hausnarketa eta eztabaidara: “Landa bideak, baso eta erreketakoak trashumantziarenak, kontrabandoarenak… Baita izaera pragmatikoagokoak ere, izan trenbideak, izan altxonbideak edo abelbideak”, edota historian eta memorian galdutako beste hamaika bide, “ oroimenaren bidean, dudarik gabe, asko dago berreskuratzeko”.
Hilaren 22an larunbatez egingo dute ekitaldi nagusia Iruñeko Nafarroako Museoan, goiz eta arratsaldez: Aranzadiko Juan María Martinez Txoperenak Tarracotik Oiassorako bideaz jandungo du; Iñaki Uriarte arkitektoak uraren bideak aztertuko ditu; Amaia Apraizek trenbideetakoak, eta Amaia Martinez Matiak ibilbide kulturalak. Kontrabandoaren eta errepresioaren bideak –Comète sarea– ere mintzagai izango dituzte, hurrenez hurren José Antonio Peralesekin eta, Isabel Elizalde eta Juanbi Mihurarekin, azken biak Comète sarean aritu zirenen senideak.
Informazio zehatzagoa Nabarraldeko webgunean kontsulta daiteke.
Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]