2020rako Nafarroako Memoriaren Institutuaren Programak deshobiratze bat gauzatu duen estreinako aldia da. Bildutako testigantzen arabera, litekeena da hezurrak 1944an erail zituzten bi borrokalari antifrankistenak izatea.
Nafarroako Memoriaren Institutuak, Aranzadi Zientzia Elkarteko talde teknikoarekin elkarlanean, Gazteluberriko hilerrian lurperatutako bi lagunen gorpuzkiak berreskuratu zituen ekainaren 20an. Herrian jasotako testigantzen arabera, 1944an leku hartan bertan hil zituzten aita-semeak, maki izenez ezaguna zen gerrilla antifrankistako kideak bi-biak. Gorpuen ondoan alkandora bat, lapitz-ontzi bat eta beste hainbat jantziren hondarrak topatu dituzte.
Nafarroako Memoriaren Institutuaren 2020ko Deshobiratze Programaren baitan egindako lehen bilaketa-lana da. Urtarrilaren eta otsailaren artean Monrealen, Esainen, Soraurenen eta Erreniega mendilerroan hasitako ikerketak bertan behera utzi behar izan zituzten alarma egoeraren ezarpenarekin batera. Halere, egungo egoerari esker, Iberoko, Iruzkungo eta Bidaurretako bilaketa-lanak berrartu dituzte. Udalerri horietan ez dute ezer topatu oraingoz.
Ekainaren 20koa izan da lehen prospekzio arrakastatsua, eta horri esker bi gorpuak berreskuratu ahal izan dira. Iragan ostiralean hasitako deshobiratze-lanak burutu dituzte dagoeneko.
Datozen hilabeteetan, Institutuak hainbat lekutan ikerketak jarraitzeko asmoa adierazi du, urte hasieran onartu zen planari jarraiki. Aldi berean, frankismoaren aurkako borroka gorpuztu zuen mugimenduaren memoriarako prozesuari ekingo dio Institutuak, zenbait elkarrizketa abiaraziz.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]