Bi hamarkadatan euskarazko eta elebitako ikastetxeek gain hartu diete frantsesezkoei Ipar Euskal Herrian
Euskarazko murgiltze eredua eta eredu elebiduna duten ikastetxeak gutxiengo izatetik gehiengo izatera pasa dira Ipar Euskal Herrian hogei urteotan, Euskararen Erakunde Publikoaren azterketak erakutsi duenez.
Seaska, eskola publikoak eta ikastetxe katolikoak, hiru sareak hartu ditu kontuan EEP erakundeak Frantziako Gobernuaren Hezkuntza Ministerioarekin batera egindako lanak. 2004-2024 epea izan dute aztergai.
Datuak argiak dira. Lehen Hezkuntzari erreparatuta, irakaskuntza elebiduna eskaintzen duten eskolen eta herriarteko eskola elkargoen proportzioa %34tik %66ra igo da hogei urteotan; ikastetxe katolikoen kasuan, %50etik %67ra. Euskarazko murgiltze eredua jarraitzen duen Seaskak berriz, hamahiru ikastola berri zabaldu ditu bi hamarkada hauetan (gaur egun, 33 ikastola ditu denera).
Laburrean, hiru sareak kontuan hartuta, murgiltze eredua eta eredu elebiduna eskaintzen duten ikastetxeak %42 izatetik %71ra igaro dira Lehen Hezkuntzan. Beste era batera esanda, frantsesezko eskola elebakarrak 2004an %58 izatetik gaur egun %29 izatera igaro dira (guztira 65 ikastetxe).
Kolegio eta lizeoetan ere, euskarak aitzina
Bigarren mailan, gaur egun 41 kolegioetatik 32tan irakaskuntza elebiduna eskaintzen dute (publikoan 18tik 15ek, katolikoan 18tik 12k, eta Seaskako 5ek). Lizeoei dagokienez, 15 zentroetatik 12tan dago eredu elebiduna (publikoan 7tik 6tan, katolikoan 7tik 5ean, eta Seaskako bakarrean). Frantsesez baino irakasten ez dutenak, hortaz, gutxiengo dira.
Ikasle kopuru eta proportzioei begiratuta, oraindik frantses elebakarreko ereduan ikasten dutenak dira gehiengo
Aldiz, ikasle kopuru eta proportzioei begiratuta, oraindik frantses elebakarreko ereduan ikasten dutenak dira gehiengo. Lehenengo Hezkuntzan, eredu elebidunean diren ikasleen kopurua %43,6koa da gaur egun, eta frantses elebakarrekoa %56,4koa. Hori bai, hogei urteotan, murgiltze edota elebidun ereduan diren ikasle kopurua asko igo da: 5.930 izatetik 10.821 izatera igaro dira, alegia %82,5 egin du gora.
Bigarren Hezkuntzara goazelarik, kolegioan irakaskuntza elebiduna segitzen duten ikasleen kopurua %10,2koa zen 2004an, eta %25,2ra igo da 2024an. Lizeoan, %6,6 baino ez ziren duela bi hamarkada elebitan ikasten zutenak, eta %14,8 dira gaur egun.
Azkenik, ama-eskolen erradiografia. Hogei urtetan, 32 eskola publikok eta 11 eskola katolikok murgiltze eredua ireki dute ama-eskolan.
Kazetak zintzilikatu du azterketa, osorik.
Lehenengo aldiz “euskararen aldarriak hedatzeko” azoka antolatu dute euskararen biziberritzean lan egiten duten zortzi elkartek. Euskararen egunean irekiko da azoka eta abenduko beste hiru egunetan ere egongo da zabalik.
Bankan bizi den Literatura irakasle, ikerlari eta idazlea da. Irailaren hondarrean Itsasun egin zen Irailekoak poesia jaialdiaren baitan Ipar Euskal Herriko Poesiaz eman zuen hitzaldia. Besteak beste, bertan errandakoak hona ekarri nahian hasi gara harekin solasean.
Euskal Herriko lekuen izenen frantsestearen arazoa ez da bakarrik seinale paneletan hizkuntza ez kontutan hartzearengatik izaten, duela zenbait urte hartu helbideratzeari buruzko erabaki baten gauzatzearen ondorioa ere bada.
Azal dezagun, administrazioko hainbat arlo... [+]
Larunbatean ospatu dituzte Ttinka mikro haurtzaindegiaren bost urteak Lakarran. Baxe Nafarroko euskara hutsezko egitura bakarra da, Euskararen Erakunde Publikoaren B ziurtagiriduna.
Maddi Kintanak ekainean aurkeztu du Master Amaierako Lana Bordeleko Unibertsitatearen eta Iker ikerketa-zentroaren laguntzarekin. Gazteen hizkera BAM eta inguruan du izenburu eta Biarritz, Baiona eta Angeluko 18 eta 24 urte bitarteko gazteen hizkera aztertu du. Horretarako,... [+]
“Geldi euskara zapaltzea” lema berriz hartu du Euskal Herrian Euskaraz taldeak larunbatean egin duen prentsaurrekoan. Maiatzaren 17an, esaldi hori Baionako suprefeturan tindatzeaz akusaturik, irailaren 10ean epaituko dute Gorka Roca Torre.
Ikasturte honetan, lehen mailako ehun eskola elebidunetan 5.700 ikaslek ikasiko dute. Bigarren mailan hamasei kolegio eta lau lizeotan 1.600 dira. Zailtasun nagusia aurten ere kolegioan euskararen eta frantsesaren arteko oren parekotasuna erdiestea da.
Uda hasiera. EHZ festibalaren biharamuna (atx, buruko mina). Ikasturte kargatu baten ondotik, hatsa hartzeko gogoa. Burua hustu. Funtsezko elementuei berriz konektatu. Familian denbora hartu, aspaldiko lagunak berriz ikusi eta eguneroko borrokak (pixka bat) pausan eman... [+]
Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.
"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]
Iñaki Iurrebaso soziolinguistak euskararen egungo egoeraren argazkia egin du Baionan iragan zen Hizkuntz politikari buruzko ikastaroan, muga-gaindiko ikastaroen kari.