Betiko eta bertako sukaldaritza sustatzeko elkartea
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak, Donostiako Aratz jatetxeko eta Ja(ki)tea elkarteko kideak. Sukalde berritzaile edo modernoak hartu duen nagusitasunaren aurrean, Euskal Herriko sukaldaritza tradizionalari merezi duen lekua egiteko asmoz abiatu zuten ekimena: “Konturatzen ginen gure sukaldaritza mota hau, nolabait, bigarren mailakotzat hartzen zela, eta, aldi berean, bertako produktu gehien erabiltzen zutenak ginela”.
Sukaldaritzarekin eta hurbileko produktuekin lotutako hainbat egitasmotan hartzen du parte Ja(ki)tea elkarteak, eta urteotan ekimen ugari egin dituzte bertako gastronomia tradizionala hedatzeko eta bultzatzeko: erakustaldiak, haragia eta arraina prestatzeko txapelketak, formakuntzak… “Bestetik, Euskal Herriko zigilu propioa ateratzeko proiektu handi batean sartuta gaude. Asko hitz egiten da euskal sukaldaritzaz, baina Frantziako Michelin edo Espainiako beste zigiluak ditugu eredu. Non daude gure irizpideak?”, galdetu du sukaldariak. Elkartea ekimen horren parte izan arren, Euskal Herri osoko 300 bat sukaldari ari dira lanean.
Ja(ki)tea proiektuko ateak zabalik dituztela dio Zabaletak: “Gure ustez, euskal gastronomia ez da sukaldari eta jatetxeetara mugatzen, elkarte gastronomikoek eta bestelakoek ere garrantzia handia dute”. Betiko sukaldaritzaren kultura eta egiteko moduak jatetxeetara ez ezik, eskoletako, ospitaletako eta bestelako jantokietara ere eraman nahi dituzte. Baina horretarako laguntza eskasa jasotzen dutela salatu du.
”Ekoizleen lanaren segida da gurea”
Bertako eta garaiko usain eta zaporeekin egiten dute lan elkarteko kideek, baita Aratz jatetxeak ere: Nafarroako orburuak eta zainzuriak, Idiazabal gazta, Arabar Errioxako ardoak, udaberri zizak, euskal kostaldeko arraina… dastatu daitezke menuan. Azpimarratzen duenez, egun zabalduago dago bertako produktuen garrantzia, baina 2009an elkartea abiatu zutenean gauzak bestelakoak ziren: “Garai hartan inork gutxik hitz egiten zuen horri buruz”, dio.
Izan ere, ekoizleek kalitatezko produktuak eskaintzeko egiten duten lanaren segidatzat du Zabaletak sukaldarien lana, kate beraren parte direla dio. “Lehengai horiek gabe ez genuke ezer eginen”. Horregatik, estatuan edo nazioartean barrena mugitu direnean, beti daramatzate hemengo produktuak. “Egia da gure jatetxeetan %100 bertako produktua erabiltzea ezinezkoa zaigula oraindik, baina ahal den neurrian horretan ari gara saiatzen, eta gehiago sakontzea da helburua”, dio. Elkartearen webgunean dioten bezala, "galtzailerik izango ez duen ekonomia zirkular baten mesedetan".
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]