"Urritza: komunitatea, baserri kolektiboa" zioen karteltxoarekin egin nuen topo sare sozialetan, eta kartelaren atzean zegoen proiektuaz gehiago jakiteko gogoz bila jarri nintzen. Egitasmoa bultzatzeko lanean Jon Intxausti donostiarra eta Marcos Menendez barakaldoarra daudela jakin nuen. “Bi edo hiru urte generamatzan lagunak eta biok hiritik ateratzeko gogoz, landa eremura mugitzeko zerbaiten bila”, azaldu du hasierako ideia Intxaustik. Hiritik baserrira lekualdatzea baino gehiago, bizitzeko modu oso baten aldaketa da planteatzen dutena, dena dela.
Bizitza proiektua martxan jarri ahal izateko, baina, toki egoki bat topatzea zen lehen pausoa. “Guretzat oinarrizko irizpide batzuk izan behar zituen lekuak, hala nola, 600 metro inguruko altueran egotea, lursailean ur naturala izatea eta landatzeko moduko eremu zabala edukitzea”, dio Intxaustik. Hainbat lekutan bila aritu ondoren, azkenean, Bidania-Goiatzeko Urritza baserriarekin egin zuten topo; haien proiektua garatzeko baldintza guztiak betetzen zituen: espazio asko duen baserri handia da, 15 hektareako lursaila du iturri naturalekin… “Pentsatu genuen, ‘hau duk gure lekua!’”.
Momentuz bi familia besterik ez badira ere, azken hilabeteotan proiektua zabaltzeko hainbat bilera ireki egin dituzte, eta bultzatzaileek beste sei familia Urritzara batzea nahi dute. “Hasierako proba fasean gaude orain, baina guztira 20 bat lagun hemen elkartzea da gure helburua”, azaldu du. Baserria ez dute oraindik erosi, urrira arte proba moduan ari baitira jabeekin adostutako prezioa ordainduz, baina datorren urtean komunitatera behar den jendea bildu eta erostea dute asmo. “Egin ditugun bileretara jende dezente hurbildu da eta interesa badago, beraz, hazia botata dago. Ea udaberrirako uzta jasotzen dugun”.
Kaleko jendea naturarekin bat eginda bizitzera bultzatu nahi dute proiektu kolektiboaren bultzatzaileek. Haien oinarrietan hainbat puntu bildu dituzte: hezkuntza, elikadura, osasuna, baserriaren berreskuratzea, teknologia berriak bultzatzea eta dirurik gabe bizitzea, adibidez. Egungo jendartean esparru horietan guztietan ematen diren dinamikekin kritiko dira, eta esparru horiei begira proiektu eraldatzailea izan nahi dute. “Dirurik gabe bizi nahi dugu, gure jakiak sortuz, energia libreen bidez funtzionatuz”, dio. Erronka ez da makala, baina nabarmentzen duenez, ez dute presarik, eta pixkanaka pausoak ematea da asmoa.
Ekoizpenari dagokionez, lursailean autokontsumorako nahikoa elikagai ekoiztea da haien asmoa, eta soberakinak beste komunitate batzuekin partekatzea: “Ez truke zuzenaren bidez, baizik eta sobran duguna emanez eta falta duguna beste komunitate bati hartuz”. Nekazaritza biodinamikoa praktikatzen dute, eta aurtengo lehen uztarekin pozik gelditu dira. “Babarruna, kalabaza, patata, artoa eta bestelako barazkiak egin ditugu”.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]