Zehazki, toki-erakundeetan hizkuntza ofizialen erabilera instituzionala eta administratiboa normalizatzeari buruzko 179/2019 dekretuaren hiru artikulu baliogabetu ditu Luis Garrido magistratua buru duen Auzitegi Nagusiko Administrazioarekiko Auzien aretoak.

18.1, 18.2 eta 33.5 artikuluak baliogabetu dituzte. Horren ondorioz, artikuluok jorratzen dituzten eremuetan, euskara hutsean aritzeari ateak ixten zaizkio, bai barne funtzionamenduan, bai herritarrekin dituzten harremanetan ere.

18.1 artikuluak honela dio: “Toki-entitateetako organoen deialdiak, gai-zerrendak, mozioak, boto partikularrak, erabaki-proposamenak, informazio-batzordeen irizpenak, akordioak, aktak eta gainerako udal-dokumentuak euskaraz idatzi ahal izango dira, toki-entitate bakoitzak onartu duen araudian ezarritakoarekin bat etorrita. Dokumentuak euskaraz edo gaztelaniaz idazteak toki-entitateko kideren baten eskubideak kaltetzen baditu eta kide horrek legez eta era baliodunean alegatu badezake ez duela ulertzen dokumentuen hizkuntza, beste hizkuntza ofizialean itzulita emango zaizkio".

18.2 artikuluak, berriz, hauxe: "Udalaren barne-dokumentazioa hizkuntza ofizial batean edo bestean, euskaraz edo gaztelaniaz, sortuko da. Halere, geroago, interesdunei jakinarazpenak eta komunikazioak egitean kontuan hartu beharreko hizkuntza-irizpideak aplikatuko dira".

Bi artikuluak udalen barne jardueraz ari dira. Horiek baliogabetuta, idatzizko dokumentu horiek guztiak ezingo dira euskara hutsean egin, eta ulertzen da bi hizkuntza ofizialetan, euskaraz eta gaztelaniaz, egin beharko dela. Euskara hutsean aritzen diren udalerrietan, herritarren batek gaztelaniazkoa eskatuz gero eskariari erantzun egiten zitzaion.

Miren Segurola UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko koordinatzaileak behin baino gehiagotan adierazi izan du, UEMAko udalak gaztelaniaz funtzionatzera derrigortuz gero, herri txikiak direnez gehienak, giza baliabide eta baliabide ekonomiko urriengatik ezingo luketela barne funtzionamendu osoa bi hizkuntzetan egin.

Horretaz gain, Auzitegi Nagusiak urriaren 16an jakinarazitako epaiaren ondoren, adierazpenak egin zituen UEMAk eta udalek euskara lehenesten jarraitzeko asmo sendoa zutela baieztatu zuen. Epai horren bidez, EAEko Auzitegi Nagusiak bertan behera utzi zituen udal legea euskararen alorrean garatzen duen dekretuaren artikulu batzuk,

Baliogabetutako hirugarren artikulua 33.5 da, eta hala dio: "Dibulgazio- edo informazio-komunikazioetan zer hizkuntza erabili erabakitzeko, kontuan hartuko da hartzaileek hizkuntza biak zenbateraino menderatzen dituzten". Beraz, ez bada kontuan hartuko zein hizkuntzatan moldatzen den herritarra, jakinarazpenak bi hizkuntzetan egingo dira.

Epaia ez da irmoa eta Eusko Jaurlaritzak 30 eguneko epea du Auzitegi Gorenean helegitea jartzeko.

Azaroaren 4an, manifestazioa

Euskalgintzaren Kontseiluak azaroaren 4ko manifestaziora deitu ditu herritarrak Oldarraldiaren aurrean: euskararekin bat, euskarak bat lelopean. 17:00etan abiatuko da Euskaldunatik (Bilbo). Kontseiluak oldarralditzat jo du azkenaldian auzitegietatik heldu den euskararen aurkako sententzia andana. Ez ditu sententzia isolatutzat, eta botere judizialetik hizkuntza politika aurrerakoiak mugatzeko eta herritarren hizkuntza eskubideak murrizteko joera gorakorra salatu du.

Oldarraldi judizial eta politikoaz informazio gehiago nahi baduzu, ondoko erreportaje mardulean UEMAko hainbat alkateren, koordinatzailearen eta LAB eta ELA sindikatuetako euskara arduradunen gogoetak dituzue. Gaztelaniaren nagusitasuna bermatzeko beste zartako bat