Gogoeta eta eztabaida interesgarria egiteko aukera bikaina izan zitekeena, azkenean, agitprop-ekitaldi okagarrian geratu da.
Egia esan, apenas har zitekeen albistetzat: urtearen hastapenarekin, Txinako Estatistika Bulego Nazionalak herrialdeko biztanleriaren zenbatespena argitaratu zuen pasa den astean: aurreko urtean baino 850.000 biztanle gutxiago zituen munduko herrialde populatuenak 2022 amaitzean. Bertako azken populazio-errolda nazionala 2020ko azaroaren 1ekoa izanik, kalkulua oso doitua dela pentsatu behar da.
Emaitza, bestalde, aspalditik egiten ari ziren aurreikuspenak berrestera zetorren: hazkunde negatiboko aro bati ekin dio Txinako demografiak. Horrelakoetan ohikoa ez ezik ezinbestekoa denez, urte dezente edo asko iraungo duena. Iazko populazio-galera horren zergati nagusiari erreparatu besterik ez dago: 10,62 milioi haur jaio ziren Txinan 2021ean, eta 9,56 milioi 2022an. Galera orokorra baino koska handiagoa legoke jaiotzetan.
Eta horren zergatiak ere ez dira batere misteriotsuak, gaingiroki: amatasunak betebeharra eta halabeharra izateari utzi dionetik, goi-hezkuntza egitate orokorra bihurtzen ari denean, etxebizitza garestia eta soldatak mugatuak direnean... jaiotzak bakandu egiten dira. Hemen eta Beijingen. Doitu liteke analisia, hala ere, beta hartuta. Aurreikusi baino lehentxeago (2025erako kalkulatzen zen usu, oraintsu arte) gertatu izana litzateke benetako albistea, izatekotan.
Horrek adieraziko lukeen abiadurari egin beharko litzaioke kasu, batik bat. Eta historian lehen aldiz, Txinako populazioaren murrizketa (hainbat aldiz gertatu dena) katastrofe natural nahiz artifizialen, goseteen, gerren eta antzekoen ondorio ez izateari. Edo Txinaren kontinente-tasuna (gizateriaren seirenaz ari gara) gogoan izanda, horrek iradokitzen duen mundu-mailako gogoetari. Eta azken batean, hori guztia ote den ona, txarra, axolarik gabekoa edo "auskalo", ematen zaion erantzunaren arabera. Eta zer ondorio izan ditzakeen epe motzera nahiz ertainera, gizartean, ekonomian, ideologian...
Horren ordez, seriotasun-itxurako agitprop-kanpainatxo batean amildu gaia, Txinaren betiereko katastrofe-igarleen eta hartarako dauden eledun txinatarren artean. Arrunkerien kopiatu eta itsatsi hutsa izan ez denean. Errematerako, Paul Krugman bezalakoek, abagunea aprobetxatu nahi izan dute betiko larrera itzuli eta noren alde eta noren kontra dauden gogora dezagun: Txinak emandako datuak ez omen dira sinesgarriak. Gustukoak ez zaizkien guztietan bezala.
Gogoeta, beste baterako geratu da.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.
Azkenean, odolik isuri gabe amaitu da apirilaz geroztik Sabina/Xianbin/Escoda atoloiaren urmaelean, Spratley uhartediaren ekialdean, BRP Teresa Magbanua, Filipinen kosta-zaintzako ontziaren aingura-aldi luze bezain atezua. Irailaren 15ean, igandez, aingura jaso eta porturantz... [+]
Txina Hegoaldeko Itsasoan gaiztotzen ari da gatazka Filipinak eta Txinaren artean. Nabari du oraintsu arte Second Thomas Shoal/Ren’ai Jiao/Ayungin uharrian nahita hondoa jota datzan Sierra Madre filipinar gerraontziaren hondakinen inguruko tirabira batere konpondu gabe,... [+]
Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Urtebeteko atzerapenarekin hasi da Pekinen 2022an egindako Alderdi Komunistaren XX. Kongresutik datorren Komite Zentralaren III. Osoko Bilkura.