Alternatibarik onena onddoek eragindako pinu landaketen heriotza masiboaren aurrean
Dagoeneko badakigu Kalifornian jatorria duen Pinus radiata landaketa intentsiboek kolapsoa eragin dutela Bizkaiko paisaian. Aurreikuspenen arabera, bost urteren buruan pinu landaketa ia guztiak (70.000 ha baino gehiago Bizkaian) pinuen osasuna erabat kaltetzen duten honako hiru onddoek jota egongo dira: Banda gorria, Banda marroia eta Fusarium.
Bizkaiko ekialdean nabarmenagoak dira eragindako kalteak eta mendebalderantz hedatzen ari dira bizkortasunez. Gainera, arraseko mozketek eragiten duten lurzoruaren galerak, etorkizuneko landaketen hazkuntza moteltzea, ahultasuna eta errentagarritasuna txikiagotzea dakartza.
Egoera dramatiko honen aurrean, Kolore Guztietako Basoak plataforma eskertuta dago radiata pinuaren errentagarritasunak emandako zerbitzu ekonomikoengatik. Hala ere, premiazkoa da baserritar eta jabedun pribatu ugariren kezkei erantzutea eta Bizkaiko basogintzari irtenbide berritzaile bat aurkitzea. Ezinbestekoa da eukaliptoaren monolaborantza ez lehenestea; izan ere, dagoeneko jakinak dira Galizia eta Portugalen sortutako arazoak: suteak izateko arrisku handiagoa, bizitza galtzea, landa-eremuak bertan behera uztea, euriteek eragindako higadura, eukaliptoen gaixotasun berriak, aniztasun genetiko txikia, uraren baliabideak agortzea, jabeen mendekotasun ekonomiko handia paper-pasta erosten duten enpresekiko…
Nahitaezkoa da gizarte osoak, baita Bizkaiko Foru Aldundiak, udalek, baserritarrek, baso jabedunek, unibertsitateek, sektoreko enpresek, sindikatuek, tokian tokiko elkarteek eta ekologistek naturatik hurbileko basogintzaren aldeko apustu irmoa egitea.
Neurriko inbertsioa eskatzen duen basogintza horrek 100 urte baino gehiagoko historia du Europan, eta bertoko basoaren errentagarritasun ekonomiko jasangarrian oinarrituta dago: kalitate handiko zura, onddoak, fruituak, arraseko mozketara jo gabe, higadura saihestuz eta basoaren dinamika aprobetxatuz.
Naturatik hurbileko basogintza oso ondo garatu da duela mende erdi baino gehiagoz Suitza, Alemania, Frantzia eta Eslovenian. Baita Bizkaiak baino errekurtso ekonomiko gutxiago dituen Burgoseko iparraldean ere. Premiazkoa eta beharrezkoa da onenetatik ikastea eta porrot egin duten Galizia, Portugal edo Txileko ereduak baztertzea.
Behar-berrezkoa da baso-laguntzak birmoldatzea eta inbertsio berriak egitea basogintza mota horretan hasi nahi duten jabedun pribatuei laguntzeko. Gainera, Administrazioak kudeatutako jabedun txikiz osatutako kooperatibak izan daitezke Bizkaiko radiata pinuaren kolapsoari aurre egiteko irtenbidea. Kolore Guztietako Basoak plataforman denbora luzea daramagu Bizkaiko baso eta basogintza indartu nahian.
Ziur gaude denon artean aldatu egingo dugula Bizkaiko baso eta basogitzaren norabidea, ingurumenarekiko errespetu handiagoz jardungo den eta diruz errentagarriagoa den eredu baterantz.
Kolore guztietako basoak, bertoko basoen alde!!
Gaiaz gehiago jakiteko:
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO2 isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren ondorioz, eta... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
