Egungo basogintza ereduarekin eta kudeaketarekin kezkatuta, hainbat talde sortu dira azken urteotan Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban. Pasa den martxoan, talde horietako hamaikak batzea eta plataforma batean antolatzea erabaki dute. “Pinuaren gaixotasuna dela-eta, eukaliptoa geroz eta gehiago ari dira sartzen gure inguruan, eta dinamika horri aurre egiteko indarrak batzea eta elkartzea erabaki dugu”, azaldu du Edu Zabala Garagartza plataformako kideak. Sinadura bilketa jarri dute martxan administrazioari basogintza industrialaren kalteak kontuan izan ditzan eta beste basogintza eredu bat bultzatzea eskatzeko.
Herri askotan zeuden martxan bertako basoaren alde eta pinuen eta eukaliptoen monolaborantzen aurka egiteko taldeak, eta horietako hamaika batu dira Baso Biziak plataformara: Eibar, Soraluze, Bergara, Amurrio, Mutriku, Berriatua, Arratia, Donostia, Goierri, Ataun eta Irun daude plataforman ordezkatuak. Gaur egun, EAEko lur gehienak jabe pribatuen esku daude, eta errentagarritasunagatik, pinadiak izan dira nagusi gaur arte. Banda marroia gaixotasunagatik, ordea, horietako asko bertan behera gelditzen ari dira, baina momentua baso eredu jasangarriago baten alde egiteko aprobetxatu beharrean, eukaliptoa geroz eta gehiago sartzen ari direla salatu dute plataformatik.
“Monolaborantzek flora eta fauna uxatzen dituzte, eta hogei bat urtero matarrasa egiten denean lurra babesik gabe gelditzen da”, dio Zabalak. Pinu eta eukaliptoek lurreko ura eta ongarriak erabat xurgatzen dituzte eta horregatik hazten dira hain azkar. Baina, aldi berean, lurra ahul uzten dute eta bertako landare eta zuhaitzek gaixotasunak harrapatzeko arrisku handiagoa izaten dute. “Bioaniztasunaren alde eginen duen baso erresilientea behar dugu, hostozabalez osatutakoa”. Hainbat udaletan mozioak aurkezten ari da plataforma, haien lurretan eukaliptorik ez landatzeko eta lur publiko gehiago eros ditzaten eskatuz.
“Baso bizien alde, eukaliptorik ez” kanpaina abian du plataformak, eta norbanako eta taldeen atxikimendu bila ari dira orain. Ekainaren 12an prentsaurrekoa eginen dute Dimako baserri batean, plataforma eta kanpaina aurkezteko. “Prentsaurrekoa eta gero, baserritar horren lurretan dauden eukaliptoak aterako ditugu Lurgaia fundazioarekin elkarlanean”, azaldu du kideak. Bertako basoa landatuko dute lur horietan aurrerago.
Herritarrek gaiarekin geroz eta kezka handiagoa dutela sumatzen dute plataformako taldeek, eta momentuz erantzun ona jasotzen ari direla diote. “Klima larrialdi betean, ezinbestekoa da bestelako basogintza eredu baterantz pausoak ematea. Ezin gara orain arte bezala epe motzera begira egon eta dirua irabazteko helburuz soilik jardun”, gehitu du. Oso urruti joan gabe, badaude esperientzia eredugarriak Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan. Horiei gehixeago begiratu eta bidea irekitzen joatea da plataformaren asmoa.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]