Beroak adinekoen heriotza hirukoiztuko du Europan 2100. urterako

  • Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.

Argazkia: Vitalastur

2024ko abuztuaren 22an - 11:36

Gaur egun hotzak beroak baino zortzi aldiz pertsona gehiago hiltzen ditu Europan, batez ere adinekoak. 2100erako aurreikusitako 3 graduko tenperatuta igoera ematen bada, etorkizunean hotzagatik jende gutxiago hilko da, baina beroagatik askoz gehiago. Batez ere 85 urtetik gorakoei eragingo die heriotzen igoera horrek, eta Europako biztanleria zahartzea kontuan hartuta, garai horretarako adin talde hori asko haziko da.

Europako Batzordeko Ikerketa Zentro Bateratuak egin du lan hau eta asteazken honetan eman zuen haren berri The Lancet Public Health aldizkari ezagunak. Europako 30 herrialdetako 1.368 eskualdetako datuak erabili dituzte gaur egungo datuak erkatzeko, eta horien arabera, gaur egungo tenperatura gorabeherek 407.538 pertsonaren heriotza eragiten dute Europan urtero, horietatik 363.809 hotzarekin daude lotuta, eta 43.729 beroarekin.

Aurreikuspenen arabera, aldiz, hotzak eragindako heriotzak apur bat gutxituko dira 2100erako, baina beroak eragindakoak hirukoiztu egingo dira Europan guztian, baina bereziki Europako hegoaldeko herrialdeetan, hala nola Espainian, Italian, Grezian eta Frantzian. Proiekzio hori egiteko 50.000 biztanle baino gehiago dituzten 854 hirietako datu epidemiologiko eta soziologikoak erabili dira.

Ikerketaren mugak

Erabiltzen diren datu kopuruak eta lanketagatik kalitate handiko ikerketatzat jotzen da honakoa, baina egileek beraiek muga batzuk ere aitortzen dituzte. Haiek heriotza tasak aztertu dituzte eta horietan beroak eta hotzak duten eragina, baina ez dute aintzat hartu beroa eta hotzaren ondorioak apaltzeko baliabideak ere hobetu egin direla, eta hobetuko direla, eta horrek heriotza asko saihestuko dituela. Hobekuntza horien artean daude azpiegituren aldaketa eta osasun arreta. Hori bai, hobekuntza horiek ez dituzten populazio sektoreak, zaurgarriagoak izango dira.

Berotzeak aurrera jarraitzen du

Aldaketa klimatikoa ematen ari dela zalantza gutxi dago komunitate zientifikoan. Eta gainera, hori guztia gizakiaren eraginaren ondorioz gertatzen ari dela ere argi dago. Horren adierazle ugari dago, eta esanguratsuenak IPCCren –aldaketa klimatikoa aztertzen duen nazioarteko taldea– datuak dira, Alabaina, aldaketa klimatikoaren negazionismoa ere handia da gaur egun, eta nazioarteko herrialdeen komunitatean aldaketa klimatikoa oso onartuta badago ere, ez da berori geldiarazteko nahiko neurri hartzen.

Ondorioz, tenperatuek igotzen jarraitzen dute eta aditu askok uste dute 2024rako 1,5 graduko muga gaindi daitekeela, bereziki El Niño fenomenoa aurten asko areagotzen bada. Adibidez, hori uste du aldaketa klimatikoaren aita pontekotzat hartzen den James Hansen ikerlariak, zeinaren lantaldeak hamarkada honetarako iragarri zuen igoera hori. 1,5 graduko hori da 2030erako saihestu nahiko litzatekeen muga eta 2 graduren igoera saihestu nahi da 2050erako.

Aditu askoren ustez, ordea, bi muga horiek betetzea dagoeneko ezinezkotzat jotzen da, eta horrek oso ondorio larriak ekarriko ei ditu planetako bizidunentzat. Datu asko daude horren adierazle, klima aldaketaren gailurretan behin eta berriz frogatzen denez, baina akaso esanguratsuenetakoa energia fosilarekin lanean jarraitzen dutenenen jarduna da: 2023an sektoreko banku, konpainia eta gobernuen artean bilioi bat euro ari ziren biltzen lur azpitik energia fosila ateratzeko, Euronewsek 2022ko abenduko albiste honetan jakinarazi zuen moduan.

The Lancet aldizkariak dakar albistearen berri, eta El Diario-k ere argitaratu du haren laburpen bat. Agerkari honek, halaber, Espainiako Estatuko lurraldeetan 1980tik gaurdaino eman den tenperaturaren bilakaera ere agertzen du –beroaren mapa–, eta hor ikus daiteke azken 30 urteetan lurralde ia guztietan dagoela tenperaturen igoera.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Larrialdi klimatikoa
Beroaren ondorioz 47.000 pertsona baino gehiago hil ziren iaz Europan

Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.


NATOk armak oparituko dizkio bere buruari, eta klima kutsadura denori

Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]


Aitor Cevidanes
“Akainak gaitza kutsatzeko denbora behar du, egunean bertan kenduta ez dago arriskurik”

Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]


Ekainik beroena izan da aurtengoa mundu mailan, erregistroak daudenetik

Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]


Jolastoki berdeagoak Ipar Euskal Herriko ikastetxeetan, klima aldaketari aurre egiteko

Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]


2024-06-27 | Jauzi Ekosoziala
Zenbat dira gehiegi eta nahikoa?

Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.


2024-06-24 | Nicolas Goñi
Nola saihestu dezakegu aire kutsatuaren murrizteak dakarren berotze efektua?

Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]


Paloma Castro (AEMET Nafarroa)
“Udaberria arrunta izan da eta uda ohi baino beroago izango da”

Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.


2030erako lur eta itsas eremuak %20 lehengoratzeko araudia onartu du Europar Kontseiluak

Astelehenean onetsi du Europar Kontseiluak Natura Lehengoratzeko Legea, hiru hilabeteko blokeoaren ondoren. "Mugarri gako bat da kontinenteko ekosistemen babeserako eta berreskurapenerako", esan dute hainbat elkarte ekologistek, besteak beste, BirdLife Europe,... [+]


Ikusten banauzu, egin negar

Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]


2024-05-29 | Nicolas Goñi
Marshall uharteetan, elkarlana dute itsasoaren igoerari egokitzeko planen oinarrian

Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]


Islandiak izoztu zuen Konstantinopla

Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez,  763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.

Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]


Frantziako Estatuaren gobernantzaren mugak begi-bistan Mayotte uharteetan

Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]


Eguneraketa berriak daude