Bermejo eta Nafarrate: “Pena litzateke gure herrian gertatu diren istorio horiek guztiz galtzea”
Ines Bermejo artista eta Julen Nafarrate kazetari getxoztarrek bultzatuta, ekimenaren helburua da LGTBI+ amama eta aititei ikusgarritasuna ematea. Horretarako, arte-erakusketa bat antolatuko dute, baina, laguntza eskatu dute istoriook jasotzeko, guerebagara@gmail.com helbide elektronikora idatzita edota 687 245 352 telefono zenbakira deituta. Proiektuaz gehiago jakiteko, beraiekaz batu gara oraingoan.
Hasteko, nondik dator “Gu ere bagara” motako proiektua gauzatzearen ideia?
Aspaldi izan dugun kezka izan da. Ez dugu LGTBI+ nagusien errealitatea ezagutzen: nola bizi duten euren sexualitatea, zeintzuk diren euren bizipenak... Aldi berean, ez dugu ezagutzen Getxoko memoria sexu-askatasunari dagokionez: nola bizi zuten lehen LGTBI+ pertsonek euren orientazioa, non batzen ziren, zer nolako errepresioa jaso zuten... Hori guztia jaso nahiko genuke, edo behintzat gure ekarpena egin.
Zein egoera bizi du gaur egun LGTBI+ kolektiboak?
Azken urteetan ikusgarritasun handia irabazi du LGTBI+ borrokak, baina horren erabilera ere egiten ari dira erakundeak. Estereotipo bat sortzen ari da, eta kanpoan geratzen ari dira bazterreko guztiak: gorputz ez normatiboak, pertsona arrazializatuak... eta baita ere pertsona nagusiak. Ez da eurei buruz berba egiten, eta hori ere LGTBIfobia bada, nahiz eta zeharka edo ezkutukoa izan.
Eta gurera ekarrita, nolakoa da egoera hori?
Egia da gazte belaunaldiek batez ere askatasun handiagoarekin bizi dutela gaur egun euren sexualitatea, behintzat espazio jakin batzuetan, baina egia ere bada eraso LGTBIfobo ugari gertatzen ari direla gurean. Algortako inauterien kasua da argiena. Borrokan jarraitzea ezinbestekoa da, arlo eta espazio guztietan.
LGTBI+ kolektiboan, logikoa denez, adin guztietako jendea dago. Hala ere, amama eta aititen egoera oso ezezaguna da askoren artean. Zeintzuk zailtasun aurreikusten duzue horien lekukotzak jasotzeko?
Egia esan erronka handia izango da lekukotza hauek jasotzea, oraindik orain estigmatizazio handia badagoelako LGTBI+ nagusien kasuan. Oro har uste dugu gutxi berba egiten dela nagusien arazoez; are gutxiago pertsona nagusien sexualitateaz; eta ezer ez LGTBI+ pertsona nagusien sexualitateaz. Guk horma horretan arrakala txiki bat egin nahiko genuke, ea lortzen dugun!
Noiz hasiko zarete testigantza horiek jasotzen?
Hasi gara jada, eta zaila izaten ari da egia esan. Baten batek elkarrizketa hau irakurtzen badu eta ekarpenen bat egiteko prest badago, gurekin harremanetan jartzera animatu gura dugu. Pena litzateke gure herrian gertatu diren istorio horiek guztiak galtzea, ez geratzea jasota, inolako aitortzarik ez izatea.
Testigantzak artearen bitartez gizarteratu. Zelan egin gura duzue hori?
Arte erakusketa bat antolatzeko asmoa dugu udazkenean. Collage-aren teknika erabiliko dugu, aspaldiko argazkiak eta gaur egunekoak nahastuta. Hor bertan ere testigantzak eta istorioak irakurtzeko aukera egongo da.
Proiektua hasi baino lehen, hainbat galdera bota dituzue: "Non elkartzen ziren Getxoko LGTBI+ kideak? Zer nolako kodeak eta berbak zituzten? Nolabaiteko talderik egon zen inoiz?". Erantzunak izan aurretik, baduzue horien inguruko informaziorik?
Egia esan informazio askorik ez dugu izan. Erreferentziaren bat badaukagu: Azkorriko pinudiarena da ezagunena gizonen kasuan (batzuetan irainak eta txantxak egiteko ere erabilia izan dena), eta tabernaren bat ere aipatu digute. Baina errepikatuena zera da: jendeak batez ere Bilbora alde egiten zuela bere sexualitatea askatasun handiagoarekin bizitzeko.
Zelan parte har daiteke egitasmoan?
Horretarako biderik egokiena zuzenean gurekin harremanetan jartzea da: guerebagara@gmail.com helbidean edota 687 245 352 telefono zenbakian. Gure helburua da parte-hartzaile guztiak eroso sentitzea, eta bakoitzaren beharrak eta sentipenak kontuan hartuko ditugu, noski.
Hori guztia egiteko, Getxoko Udalaren laguntza jaso duzue, ezta?
Bai, Getxoko Udalaren sormen beken deialdira aurkeztu ginen eta proiektuagaz aurrera egiteko diru-laguntza jaso dugu.
XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]
Larunbatean Makean izanen da Hamza Abuhamdia, Parisen bizi den palestinar queer-a, Palestinaren aldeko topaketaren kari. Israelek bideraturiko pinkwashing-ari buruzko tailerra eskainiko du –bat-bateko euskarazko itzulpenarekin– arratsaldeko 15:30ean. LGBT pertsonen... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.
Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.
'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]
Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]
Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]
Maiatzaren 5ean mobilizatzeko deia luzatu dute 800 eragilek Politis komunikabidean plazaraturiko iritzi artikulu baten bitartez. Tartean daude besteak beste, Annie Ernaux idazlea, Hiesaren aurka dabilen Act Up elkartea, Planning Familial talde feminista ezaguna,... [+]
Pasa den otsailaren 24an Egia, Justizia eta Erreparaziorako ekitaldi bat antolatu zuten Bilbon, Mugarik Gabe erakundeak, Bizitu Elkarteak, Feministaldek, Mujeres del Mundok, Zehar Errefuxiatuekin elkarteak eta Colectiva Feminista Para el Desarrollok. Hiru indarkeriak ardaztu... [+]
Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]
Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]
LGTBI kolektiboko hamar lagunetik bederatzik sekretuan mantentzen du bere sexu-joera laneko nagusien aurrean, eta lautik hiru ez da armairutik ateratzen lankideekin. Zergatiez, beldurrez eta arriskuez hitz egin dute Espainiako LGTBI+ Federazioak egin duen ikerketan.
Etxe honetan askok ezagutzen dute Elena Guinea: 2021eko abenduan aldizkariaren azalean agertu zen, titi bakarrarekin eta irribarretsu, alboan zituela Sandra Barkaiztegi eta Olatz Mercader. Iñurri elkartearen (Min)bizi podcastean entzungo zuten beste hainbatek —Argia... [+]
Santomasetan bi homofobok sudurra apurtu zioten 23 urteko gazte bati eta kasu horren harira hainbat galdera egin dizkio Elkarrekin Podemos-IUk Eusko Jaurlaritzari, LGBTfobiari aurre egiteko neurrien inguruan. Bilboko EHGAMek ere badu zer esana: "Zisheteronorma babesten... [+]
Eliza katolikoak abenduaren 18an argitaratu zuen Fiducia supplicans agirian bikote homosexualak bedeinkatzeko aukera eman zuen. Abenduaren 29an, beste agiri baten bidez, Marc Aillet Baionako apezpikuak Aita Santuaren hitzak bere modura interpretatu zituen. Bere elizbarrutiko... [+]