Berezko hizkuntza gutxituen inguruko Legez Besteko Proposamena Espainiako Kongresuan eztabaidagai
Martxoaren 9an eztabaidatuko da Madrilgo Kongresuan berezko hizkuntza gutxituen inguruko Legez Besteko Proposamena. Hamar alderdik elkarrekin aurkeztu zuten proposamena abenduan: BNG, Compromis, CUP, EAJ, EH Bildu, ERC, JxCat, Más Madrid, PDCAT eta Unidas-Podemosek. Gaur, EH Bilduren ekimenez iritsiko da Kongresura, arratsaldeko bilkuran eztabaidatu eta bozkatzeko.
Horren atariko, agerraldia egin dute Madrilgo Kongresuan euskararen, aragoieraren, asturieraren, galizieraren eta katalanaren aldeko honako eragileek: Nogara, Iniciativa Pol Asturianu, A Mesa Pola Normalización Lingüística, Acció Cultural del País Valencià, Ciemen, Escola Valenciana, Obra Cultural Balear, Omnium, Plataforma per la Llengua eta Euskalgintzaren Kontseilua. Madrilgo Kongresuaren atarian elkartu dira. Izan ere, 2020ko otsailean alderdiekin elkartu ziren bertan, eta hizkuntzen berdintasunaren eta aniztasunaren aldeko konpromisoa eskatu zitzaien. Horren emaitza da gaur diputatuen hemiziklora iritsiko den Legez Besteko proposamena.
Paul Bilbao Kontseiluko idazkariak azpimarratu du demokraziaren alde egiteko aukera aparta izango dutela alderdiek: "Diputatuen Kongresuak aukera izango du demokraziaren alde urrats berri bat egiteko. Gaurko eztabaidaren muina hor kokatzen baita: gizarte demokratikoagoa, berdinzaleagoa eta justuago bat eraikitzearen alde egitean".
Otsaileko bilkuran, hizkuntza-aniztasunaren kudeaketa egokia eta justua bermatzeko neurriak eta urratsak eskatu zizkieten eragileek alderdiei, herritar guztien hizkuntza-eskubideen bermatu zitezen. Horretarako, Hizkuntza-aniztasuna: Askatasuna, berdintasuna eta demokrazia dokumentua aurkeztu zitzaien, gaur eztabaidatuko den Legez Besteko Proposamenaren oinarria izan dena.
Bilbaok gogoratu du inoiz baino beharrezkoagoa dela Legez Besteko Proposamenaren onarpena. Izan ere, Espainiako Gobernuak bizkar eman die ostera ere Europako Kontseiluaren gomendioei, Eskualdeko edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna berretsita izan arren. "Horrek argi erakutsi du beharrezkoa dela egiturazko aldaketa, baldin eta estatuak berak berretsitako ituna beteko badu".
Horregatik, "gaur demokrazia, berdintasuna eta justizia jokoan gaudela esan behar dugu, eta parametro horiek bere egiten dituzten alderdiek ezin dute hutsik egin", ziurtatu du Bilbaok. "Ez dugu bigarren mailako herritarrak izan nahi".
Arratsaldeko eztabaida jarraituko dute eragileek elkarrekin Kongresutik.
Marfa (AEB), 1954. Texasko basamortuko herri horretako Blackwell lehen hezkuntzako eskolan haurrak zeremonia berezi batean parte hartzera behartu zituzten. Irakasleek paper zatiak banatu zizkieten eta bertan zera idazteko eskatu: “Ez dut espainieraz hitz egingo, ez... [+]
Erreportaje honetako protagonistak Gasteizen bizi dira eta hizkuntza gutxiagotuetan hitz egiten dute: amazigeraz, galegoz, mirpuriz eta guaranieraz, hurrenez hurren. Soumia Berkani Ben Yahia, Toni Cid Armanda, Altaf Hussain, eta Sonia eta Delcy Godoy Bizzozzero dira. Euskal... [+]
Soziolinguistika Klusterrak antolatuta 2024ko Euskal Soziolinguistika Jardunaldia egin berri da Gasteizen apirilaren 23an. Azken urteetan euskararen eta katalanaren alde eta aurka agertu diren diskurtsoak izan ziren ardatz. Onintza Legorburu, Xan Aire eta Mikel Peruarena aritu... [+]
Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]
Carolina Gandulfo doktorea. Argentinan jaioa, Ipar-ekialdeko Unibertsitate Nazionaleko Humanitate Fakultateko irakaslea. Iragan udazkenean Garabidek gonbidaturik egonaldia egin zuen gure artean, eta mintzatu zitzaigun Argentinako guaranieraz. Ikastetxe bateko esperientzia... [+]
Netflix, Amazon Prime eta Disney+en, Hizkuntza Gutxituen Europako Gutunak onartzen dituen bost hizkuntza baino ez dituzte erabiltzen. Bosten artean nagusi da, alde handiz, katalana. Ondoren datoz galiziera, euskara, luxenburgera eta Eskoziako gaelikoa. EHUko Nor Ikerketa Taldeak... [+]
Hizkuntzaren aldeko aktibistatzat aurkeztu dituzte bere buruak Casamachin Yulek eta Velasco Nuskwek, nasa herriko indigenak biak ere. Nasayuwea biziberritzeko taldean ari dira lanean, Kolonbian, Cauca eskualdeko Toribío udalerrian. 37.166 biztanle dira eta, horietan, %96... [+]
Carlos Santiago Moreta kitxua hiztuna da gaur egun. Ekuadorreko Otavalo herrian jaio zen, Imbabura probintzian. Gaztetxo zela sartu zuen muturra Imbaburako Kitxua Gazteen Elkartean. Han jabetu zen hizkuntzaren garrantziaz. Indigena bai, baina ez zuen etxeko hizkuntza hitz... [+]
Okzitania, Europa modernoaren sorrera garaian, zulo beltz baten gisakoa iruditzen zait. Eta zalantzan izaten naiz ea ez ote garen zulo beltz horretan behera oraindik ere erortzen eta erortzen ari. Joxe Azurmendik duela gutxi argitaratu duen Europa bezain zaharra liburuan atal... [+]