Gutxienez 12.000 urte dituen Hasankeyf hiria eta inguruko herrixka ugari urperatu ditu presak eta milaka lagun etxerik gabe utzi. Bankuak proiektuaren finantzazioan duen ardura gaitzetsi du BBVAren aurkako plataformak.
Tigris ibaiaren altzoan, antzinako Mesopotamiako hiri garrantzitsu batek iraun du gaur arte, egungo Turkiako Kurdistanen. Gaur arte. Recep Tayyip Erdoğanen gobernuak presa handi bat eraiki du Ilisu bailaran eta urpean utzi du egunotan Hasankeyf hiria, balio historiko kalkula ezina duena. Hainbat adituren aburuz 10.000 urteko antzinatasuna du, beste batzuek 12.000 urte egiten dute atzera Kurdistan iparraldeko asentamendu horren sorrera datatzeko orduan.
Proiektua aspaldikoa da, baina alarma eta larrialdi deiak iaz zabaldu ziren nazioartera, 2019ko uztailean behin presa eginda urez batetzen hasi zirelako eremua. Ordukoan mundu mailako kanpaina bat abiatu zuten haren defentsan. Kultur sarraskia soilik ez, kalte ekologikoak –berez Turkiak Kontserbazio Naturaleko Eremu gisa dauka izendatuta– eta humanoak ere sortuko ditu, hiri horrez gain, inguruko beste 85 herrixka guztiz urpean utzi baititu.
Hasankeyf hiriaren aldeko plataformaren esanetan, 40.000 eta 70.000 pertsona artean migratzera derrigortuak izan dira ondorioz, haientzako soilik lau kanpamendu eraiki baititu Turkiako Gobernuak, askori inolako kalte-ordainik eman gabe gainera.
Plataforma honek jakinarazi duenez, abenduaren amaieran jadanik ura Hasankeyfeko erdiguneraino iristen zen arren, oraindik familia ugarik alde zaharrean jarraitzen zuten nora joan ez zekitelako. Beste familia askok euren ogibidea eta diru-sarrera nagusia den turismoaren gainbehera nozitu dute, hiriaren gaztelua erabat inguratuta baitago harresi itsusi eta handi batekin urak jan ez dezan, eta eraikuntza lanek azoka zaharra eraitsi dute, 2.000 urteko arrasto arkeologikoak agertu diren arren.
BBVAren "makro-etekinak"
Ilisuko urtegiaren atzean dauden interesak ez dira Turkiako herrialdera mugatzen. BBVAren kontrako plataformak salatu du banku horrek daukan erantzukizuna sarraskian. Azaldu dutenez, 2001ean Erresuma Batuko bankuek eta 2009an Alemania, Suitza eta Austriakoek proiektuaren finantzazioa alboratu zuten kalte larriak eragingo zituelako; BBVAk, aldiz, ez du atzera egin ezta zalantzan jarri ere, plataformaren arabera "makro-proiektu honek makro-etekinak ekarriko dizkiolako".
Azaldu dutenez, BBVAk "Turkian finkatzeko apustu sendoa egindu Garanti Banken bidez" eta Ilisuko proiektuan parte-hartzeak gobernuaren laguntza ekarriko dio helburu horretan. Turkiak energia beharragatik baino uraren bidez inguruko herrialdeak kontrolatzeko erabiliko ditu presa hori eta Kurdistango beste batzuk, diotenez.
BBVAren jarduna ez da auzitan jarri Kurdistango urtegi horrengatik bakarrik, Kolonbian eta Dakotan ere antzeko jokabidea duela gaitzetsi dute: "Zer balio etiko dago horretan guztian?". Hala, plataformak bankuaren kontrako kanpaina eta ekintzetan parte hartzera deitu ditu herritarrak, zehazki martxoaren 13an Bilboko Euskalduna Jauregian egingo den batzar nagusia dela-eta antolatu duten protestara.
2.700 euroko isuna ere ezarri dio Espainiako Auzitegi Nazionalak. Otsailean atxilotu eta inkomunikatu zuten, Twitterreko zenbait argitalpeni lotuta. Manifestazio bat izango da larunbat honetan Iturmendin, errepresioaren kontra eta adierazpen askatasunaren defentsan.
2016. urtean haren jarduera eten ondoren, “hutsune” bat atzeman duela adierazi du Behatokiak, eta horri konponbidea eman nahi dio. Aholku Batzordea aurkeztu dute Miramar jauregian, hamabost abokatu, aditu, ekintzaile, irakasle eta biktimek osatua.
Astelehenean Donostiako Instrukzio Epaitegian deklaratu beharko dute taldeko kideek. "Adierazpen askatasunaren eta askatasun kulturalaren aurkako erasoa" dela salatu dute.
Apirilaren 28an 42 urte bete ditu Pablo Gonzalezek. Kazetariak 26 hilabete daramatza Poloniako kartzela batean, Errusiaren alde espioi aritu dela egotzita. Gonzalezek idatzitako gutun bat irakurri du Oihana Goirienak. “Hor zaudetela eta ez nagoela bakarrik jakitea... [+]
EHUko Gobernu Kontseiluak adierazpena onartu du, Palestinaren alde eta Gazako sarraskiaren aurrean. Hainbat konpromiso hartu ditu, besteak beste, boluntariotza programa bat martxan jartzea, errefuxiatuen arreta zabaltzea eta giza eskubideen inguruko gogoeta sustatzea. Harreman... [+]
Joan den azaroaren 6an Espainiako Auzitegi Nazionaleko Manuel García-Castellón epaileak hamabi pertsona auzipetu zituen Tsunami Democratikoa auzia dela eta. Ostegun honetan ezagutu zen hiruk atzerrira ihes egin dutela, tartean Jesús Rodríguez La... [+]
Europar Batasunean migrazio politika gogorragoa ezartzeko ituna onartu du euroganberak, zortzi urtetako negoziazioen ondoren. Hala, eskuin-muturraren ideiei men egin eta arau baztertzaileak erabili ahal izango dituzte hemendik aurrera herrialdeek, kontrola areagotzeko eta... [+]
Talde kontserbadore batek salatu du institutua, Muguruza hitzaldi bat ematera gonbidatzeagatik. Bellreguardeko Udaleko zinegotzi ohi batek esan du ez zela hitzaldirik egon. Institutuko zuzendaritza taldeak hilaren 26an deklaratu beharko du guardiako... [+]
Greziako kostaldean joan den urteko ekainean 720 migratzaile zeramatzala hondoratutako itsasontziaren kasuari buruzko ikerketa publiko egin du Europako Herritarren Defendatzaileak. Azaldu duenez, Frontex erakundeak ez du nahikoa "tresnarik" egoera horietan bere... [+]
Otsailaren 28an bi urte bete dira Pablo Gonzalez kazetaria Polonian atxilotu zutela. Errusiako espioia izatea leporatu zioten hango zerbitzu sekretuek, baina oraindik ez dute horren froga edo zantzu ñimiñoena erakutsi.
Ceutako Tarajal hondartzan hamalau lagun hil zituzten duela hamar urte, itsasoz igeri Europara iritsi nahian, guardia zibilen eta Marokoko polizien tiro artean. Haien senide eta lagunek urteurrena baliatu dute justizia eskatzeko, auzia oraindik epaitegietan baita. Justizia... [+]
1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]
Iruñeko abeslaria bere abestietako letrengatik kartzelaratuko dute, besteak beste, udaltzainen kontrako "gorrotoa eta indarkeria" sustatzea leporatuta.
Duela 10 urte Ceutako Tarajal pasabidean 14 pertsona hil zituzten, itsasoz igeri Europara igaro nahian zebiltzala guardia zibilak haien kontra oldartu ostean. Geroztik Duintasun Martxa egin dute urtero, eta ekimen horretako Bilboko taldeak sarraskiaren eta “mugako... [+]