Erdiz Bizirik plataformak salatu du babesgune natural bat ustiatzea “ilegala” dela eta erabakia “inposaketa”, baztandarren gehiengoa aurka duelako.
“Aberatsek lehengaiak merke lortzeko herrialde pobreak erabili izan dituzten bezalaxe, orain landa eremuak sakrifikagarriak gara hirientzat”. Hori ondorioztatu dute Baztango Erdiz bazkalekuan Magnesitas Navarras enpresak eraiki nahi duen meategiaren aurkako Erdiz Bizirik plataforman. Halaxe azaldu zuen joan den ostiralean Jon Elizetxe Bidebain bozeramaileak Foru Legebiltzarreko Landa Garapeneko eta Ingurumeneko Batzordean.
Plataformako kideek uste dute “meategiak Erdizko bazkalekua erabiltzen duten laborarien ogibidea eta etorkizuna suntsituko” lituzkeela. Zehazki 260 aziendatan banatuak dauden 476 hektarea desagertuko lirateke. “Baztan da Nafarroan lehenbiziko sektorea mantentzen ari den eskualdea, eta Erdiz gakoa da maila hori mantentzeko”. Kalkuluen arabera, 80 familiek, 250 behorrek, 500 behiek eta 1.500 ardik erabiltzen dute Erdiz urtean zehar.
Eremuaren zabalera ikusita, haien iritziz, meategiak ingurune arazo larriak ekarriko lituzke eskualde osoan: “Zenbait espezie babestu desagertuko dira, inguruko urak nahiz iturriak kutsatuko dira eta materialen garraioarengatik hautsa nahiz asotsa hedatuko dira. Horretaz gain, Magnaren jarduerak berak eragin zuzena du herritarren osasunean: Nafarroan CO2 gehien ekoizten duten enpresen artean hirugarrena da”.
Ildo beretik, Magnesitas Navarras-ek Zilbetin zeukan meategiaren egitasmoak suposatzen duen “aurrekari legala” gogora ekarri du Elizetxek. 2015ean Espainiako Auzitegi Gorenak proiektuari ezezkoa eman zion, eremu babestuaren zati bati kalte egiteak eremu babestu osoa kaltetzen duela argudiatuta. “Hortaz, proiektua ilegala da”, adierazi du bozeramaileak. Esan beharra dago, Zilbetiko zonalde babestu hura Erdizeko bera dela, Aldude Mendigunea. Gainera, Natura 2.000 sarearen barruan dago eta bazkaleku ekologikoaren izendapena ere badauka.
Elizetxeren hitzetan, horrek guztiak, “Baztanen berebiziko garrantzia duen turismo sektorea” erakartzen du. Beraz, proiektuak “lehendik hor dauden” lanpostuekin bukatzeaz gain, “paisaia zein zeharkako hainbat eta hainbat lanposturekin amaituko luke”.
PSN, Geroa Baiek eta Navarra Sumak ordea, Magnesitas Navarrasek ekarriko lituzkeen lanpostuak lehenestearen aldekoak dira. Abeltzainentzako alternatiba moduan, Magnesitas filialaren jabe den Magna enpresak planteatutako aukera defendatzen dute. Hau da, aziendak momentuan ustiatzen ez diren eremuetan txandakatzea, baina Erdiz Bizirik-ek ez du begi onez ikusten, ez praktikoki ezta ikuspegi ekologistatik ere.
Ahal Dugu, Izquierda-Ezkerra eta EH Bildu bat datoz plataformaren analisiarekin, eta PSNko Antonio Javier Lecunberriri leporatu diote bere interbentzioan Magnak pasa den astean posta elektronikoz parlamentari guztiei bidalitako argudioak irakurtzera mugatu dela. “Azken finean, lur komunalak esportatu eta multinazionalei eman nahi dizkiezue”, erantzun du Elizetxek.
Manifestazioa Iruñean
Manifestazioa Apirilaren 22an Landa Eremuaren Nazioarteko Eguna izango da eta Erdiz Bizirik-ek meategiaren aurkako manifestazioa deitu du Iruñeko karriketan. Baztanen protestak egin izan badituzte ere, oraingoan Landa eremuaren defentsan lelopean haien mezua Nafarroako Hiriburuan kokatuta dauden instituzioek entzun dezaten nahi du plataformak.
Deialdiaren harira zabaldutako oharrean, honako hau diote: “22 urte pasatu dira Gobernu Batzordeak Magnesitas Navarras enpresari Erdizen zundaketak egiteko baimena eman zionetik. Momentu hartan herritarrok ez genuen begi onez ikusi Baztango bazkaleku komunal handiena erdiz-erdi zulatzea, zertarako eta enpresa erraldoi baten sakelak betetzeko. Baztandarron %87 meategi proiektuaren kontra lerrokatu ginen. Gaur egun, oraindik, Erdizen egin nahi den meategi proiektuaren aurka jarraitzen dugu”.
Izan ere, hiru galdeketa egiten saiatu izan dira Baztango instituzioak: lehendabizikoa, udalak proposatuta Magnaren proiektua oraindik erregistratu gabe zegoenean, Espainiako Gobernuak atzera bota zuen; eskualdeko Batzar Nagusiek egin nahi izan zuten bigarrena, baina proiektu industrialen gaineko eskumena ez zuela argudiatuta, bertan behera utzi zuten; eta Baztango hamalau alkateek proposatutako hirugarrenari Espainiako Gobernuko Nafarroako Ordezkaritzak ezezkoa eman zion. Azken kasu honetan, Guardia Zibilak kuarteletara joateko agindua eman zien alkateei, eta galdeketa eginez gero zigorra jasoko zutela mehatxu egin zieten.
“Hori bai demokrazia!”, esan du Elizetxek. “Baztandarrak aski ergelak omen garenez, Nafarroako Gobernuak esan behar digu zer komeni zaigun. “Zertarako onartu zen Partehartzearen Foru Legea? Nola nahi duzue instituzioetan sinistea gure gainetik pasa eta kaka egiten badiguzue?”, galdetu die Elizetxek parlamentariei.
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Eusko Jaurlaritzak epe mugarik gabe gelditu du Muruetan egitekoa zen oinezkoentzako egurrezko pasabide baten exekuzioa, Guggenheim Urdaibai Stop plataformak helegitea jarri ondoren. Museoaren sarbideetako bat izan liteke bide hori eta biosferaren erreserba barruan legoke.
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Ikastetxetako patioen eraldaketak ugaritzen ari diren arren, oraindik eraikin zaharkituak eta azpiegitura zurrunak dira nagusi hezkuntzan (barruko nahiz kanpoko espazioetan), gustura ikasi, mugitu eta harremanak izateko, pedagogia hezitzaileak garatzeko behar diren espazio,... [+]
Liburua da Txomin Peillenena, Animismua Zuberoan (Haranburu, 1983). Hango istorioek ekarri gaituzte Urdatx edo Santa Grazira. Besteak beste, azkena hildako hartzaren historiak, kasu honetan ez baita istorioa. Herriko ostatuan galdezka hasi, hartzaren historia lekukotzen duen... [+]
Arroka plazako Udalinfo bulegoan herritarrentzako informazio gune bat jarriko du azaroan.
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
Datorren negua gozatuko digute zainzuri kimuek (Asparagus officinalis). Baratzeko nire kuttuna da, baita nire baratzekoa ere.
Bi argazki aterako dizkiogu gure memoriari: batak Nafarroako Bardeetara eramango gaitu. Bertan, hautsez beteriko pista baten aldamenean, belar luzez osaturiko zelaitxo bat aurkituko dugu. Argazkiak erakutsiko du herpetologo gazte bat bertan barneratzen: begiak erne, zer ikusiko... [+]
Hau irakurtzen duzunerako, ez dakit zenbat herri izango ditudan bihotzean eta zenbat gogoeta buruan. Idatzi hau bidali baino lehen, izan naiz Arantzan, Tolosan, Elgoibarren eta Ondarroan, Hausnarrean liburua aurkezten.