“Basoa Bizi” ez da baso bizia
2022ko urrian Balmasedako mendiak suzko bola bat bilakatu ziren, azken 30 urtetako suterik larriena; hainbat arrazoi elkartu ziren hondamendirako: haize bero bortitzak, udako lehortea eta inoiz aipatzen ez den hirugarren hanka, pinuen monolaborantza non eta Bizkaiako Diputazioak kudeatzen dituen herri-lurretan.
"Balmasedan erretako 426 hektareatik, Basoa Bizik 17 birlandatuko ditu datorren martxoan, hau da, %4"
Erre ziren 500 hektareetatik, 426 erabilera publikoko mendietakoak dira, gehienbat espezie pirofiloen monolaborantzak, sutearen tamainarekin zuzenean lotutakoak eta sugarrek aurrera egitea ahalbidetu zutenak. Ekaitz perfektua, beraz. Ezin ditugu arazoak konpondu sortu genituenean bezala pentsatuz baina Bizkaiko Foru Aldundiak errezeta berarekin jarraitzen du. Gerora begira emaitza errepika daiteke.
Gertatutakoa gertatu zen eta horien harira hara non, iragan astean, prentsan plazaratu duten “Basoa Bizi” proiektu publiko-pribatua, birlandaketak eta sentsibilizazio soziala bultzatuko omen duena.
Goazen datu publikoetara: nortzuk dira bultzatzaileak? Bizkaiako Diputazioa, Balmasedako Udala, BBK Live eta Basoa Fundazioa. Bi erakunde publiko, bat pribatua eta bestea mistoa. Proiektu honetan, prentsan azaltzen duten moduan, (‘Basoa Bizi’ proiektuarekin biziberrituko dute Balmasedan 2022an erretako basoa Naiz 2024-02-05 / Balmaseda une fuerzas para repoblar el bosque incendiado hace un año. La promotora del festival BBK Live invertirá 100.000 euros El Correo 2024-02-06) badirudi, Basoa Bizi izango dela erretako baso guztiaren salbatzailea eta ez da horrela: Balmasedan erretako 426 hektareatik, soilik 17 birlandatuko ditu datorren martxoan, hau da, %4; ez da gutxi baina ez da iradoki nahi dutena.
"Erakunde publikoek basoen kontserbazioa bultzatu behar dute, ez egurraren produkzioa monolaboratzaren bidez"
Bestalde, Bizkaiako Diputazioaren datuek zera diote 2023ko eta 2024ko birlandaketei buruz: 235 hektarea birlandatu dituzte denera (%66 koniferak-itsas pinua, %18,6 hostozabalak, eta geratzen den %15,4 zehaztu gabe). Datu horiek argi erakusten dute Diputazioak koniferen egur produkzioarekin jarraitu nahi duela, bertako basoen kontserbazioari uko eginez. Gure ustez erabaki hori oso larria da, izan ere, erakunde publikoak eredugarriak eta aitzindariak izan behar baitira larrialdi klimatikoaren garaiotan, lur publikoetan bederen. Basoen kontserbazioa bultzatu behar dute, ez egurraren produkzioa monolaboratzaren bidez; azken hau egitea Europatik datozen ingurumen irizpideen kontra egitea delako, argi eta garbi.
"Soilik kontserbaziora zuzendutako baso helduek, autoktonoek, ziurtatzen dute CO2ren saldo positiboa"
“Basoa Bizi” proiektu honetako bultzatzaile nagusiak, hots, BBK Livek, CO2 bonoak ere saldu nahi dizkigu musika kontzertuko sarrerak balira bezala, denok dakigunean lursail bat produkziorako koniferekin landatzen denean, 25 edo 30 urtera mozten dela. Landaketak, mozketak, garraio eta transformazio prozesuek ez dute gutxitzen CO2, handitzen baizik, argi gera bedi; soilik kontserbaziora zuzendutako baso helduek, autoktonoek, ziurtatzen dute CO2ren saldo positiboa.
Basoa ez da BBK Liveko kontzertu batek sortzen duen zaborra zuritzeko landatzen dugun zerbait, 7 konifera eta 2 pago, basoa bioaniztasuna da, lurra sortzea da, ura babestea da, janaria da, ekoizpen irregularra da, gure osasun integralerako gunea da eta askoz gehiago. Hori guztia badaki Bizkaiako Diputazioak Basoaren “Zerbitzu ekosistemikoak” goraipatzen dituenean, baina gauza bat da esatea eta bestea egitea.
"Basoa ez da BBK Liveko kontzertu batek sortzen duen zaborra zuritzeko landatzen dugun zerbait"
Ez gaude inoren kutsadura zuritzearen alde, are gutxiago diru eta lur publikoak emanez sektore pribatuari ez eta monolaborantzaren eredu zaharkituarekin jarraitzearen alde. Gu baso bizien alde gaude, eta zu?
Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.
Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
Baso jangarria edo oihan baratzea lantzen dute duela 14 urtetatik Odei Etxeberriak eta Gorka Torrek. Zuhaitzak eta barazkiak uztartzen dituen sistema honen oinarriak azaldu ditu Torrek Egonarria saioan, Mattin Jauregiren galderei erantzunez. Urte hauetan guztietan hainbat... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]
Bidaia hau hasi nuenean, ikuspuntu erromantikoz imajinatzen nituen baso jangarriak: zuhaitz artean ibili, fruitu goxoak dastatu, loreak usaindu... baina baso jangarriek badituzte arantza ugari ere, porrotak, erratak... Gaur, ikasketa politak eskaini dizkidaten porrot horietako... [+]
"Baserriberri" du izena programak eta langabezian diren Euskal Herri osoko 12 ikasleri zurgintza formazioa emango die, erortzear diren baserriak berritzen ikas dezaten.
Urtxintxa, burtxintxa, ürtxaintxa, kataburtxintxa, katakutxintxa, katagorria, kattagorria, katamixarra, katamixerra, mixerra... Zenbat izen karraskari arborikola polit honentzat. Izan ere, nork ez du ba ezagutzen katagorria? Bereziki basoetan bizi da, baina gure herri eta... [+]
Basoan barrena oinez joan eta hara, ‘krrukrru-krru’ ozen bat entzun da. Bi aldeetara begiratu... Nor ote? Okil beltza hegan. Ez da hegazti txikia eta kolore beltza du, beleak bezala. Antzeko tamaina eta kolore bera dute bi hegazti horiek, horregatik da agian Sakanan... [+]
Baso jangarria bizi beharreko basoa da, elkarrizketa bat sortuz, hartu-eman bat. Elkarrizketa horretan, ekintza zehatz batzuk burutzen dira eta basoaren erantzuna jasotzen da bueltan.
Azaroaren 26an ospatu zuten Biriatun lehenbizikoz Arbolaren Besta. Audrey Hoc eta Aimar Rordriguezek bultzatu dute eguna, hango udalarekin elkarlanean. Aurtengoak formatu xumea izan arren, besta eguna urtero antolatzen segitzea dute asmo, eta pixkanaka egunari indar handiagoa... [+]
Lizarrako Mugimendu Feministak deitu du elkarretaratzea haurraren hiletaren ostean. Genero Indarkeriaren aurkako Espainiako Gobernu Ordezkaritza kasua ikertzen ari da.