Baserritik bizi, sistema tradizionalak eta berriak lotuz
Elorrioko Zenita auzoko Zenitaldekoa baserrian bizi dira Markel Garaizabal Buldain eta Berenice Lopez Reyes. Baserrian, eta baserritik. “Duela hamar bat urte hasi ginen familiako baserrian lanean, hasieran batez ere ortuan. Gerora, bi urtez bidaiatzen egon ginen, baina handik bueltan, apustu serioagoa egitea erabaki eta esne behiak ipini genituen”. Horrela azaldu ditu Garaizabalek gaur egun Belaze izena daraman proiektuaren hastapenak. Yogurra eta gazta freskoa dira gaur egun haien ekoizpenaren zati garrantzitsuenetakoa, baina ez bakarra. Baratzearekin, fruitu-arbolekin eta bestelako abereekin ere jarraitzen dute, dibertsifikazioa oinarri.
Baserri tradizionalaren formatuari eutsi diote bi gazteek, denetik pixka bat eginez: ortua, behiak, txerriak, oiloak, fruitu-arbolak… Eredu ekologikoan egiten dute lan, nahiz eta ekoizpen esparruren batean zigilurik ez izan, txerrietan eta oiloetan, adibidez. “Gauza asko lehengo moduan egiten ditugu, baina saiatzen gara teknika berriak ere erabiltzen”, dio. Berrikuntza horien artean nagusia, "abeltzaintza birsortzailea" deritzona dute. Honela azaldu du ekoizleak, hitz sinpleekin, zer den: “Oinarrian, zelaia zati txikietan banatzean datza, eta partzela bakoitzean egun bakarra egiten dute behiek”.
Zergatik ari dira eredu horretan? Produktibitate aldetik eta baita lurrari begira ere, sistema horrek onurak besterik ez dakartzala dio bizkaitarrak. “Beti abeltzaintza estentsiboaren ereduaz hitz egin dugu, baina teknikoki hori ere ez da guztiz positiboa, lurrari begira batez ere, gehiegizko ustiatzea ematen baita”. Belazekoek darabilten teknikarekin, partzela bakoitzak inpaktu handia izaten du, baina denbora tarte oso txiki batez, eta deskantsurako eta berriz errekuperatzeko denbora nahikoa emanez. “Belarrak indarra gordetzen du sustraietan, eta behia zati horretara bueltatzerako birsortzeko tartea izan du”, dio. Aldi berean, behiarentzat onuragarria da egunero partzela berri batean belar fresko eta berria jatea, eta ongarria uniformeago banatzeko ere balio du sistema honek.
Bisitak, baserri mundua ezagutzera emateko
Baserrian bertan dute Belazeko kideek transformazio gunea, eta gaur egun dituzten zazpi behietatik ateratzen duten esne guztia bertan eraldatzen dute. “Produkzio txikia da gurea, 70 litro inguru ateratzen ditugu egunean”, dio. Zuzeneko salmenta bidez edo hurbileko dendetan saltzen dituzte haien produktuak, eta baserrian ere badute dendatxoa, astean bi egunetan eta bisita gidatuetan zabaltzen dutena.
Izan ere, Garaizabali eta Lopezi hirugarren kide bat batu zitzaien iaz, baserriko bisita gidatuez arduratzeko. “Gure beste helburuetako bat da baserri mundua jendeari ezagutaraztea, eta hau benetan aukera profesional bat izan daitekeela erakustea”, dio.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]