Baserritarrak kexu dira sagarraren prezioak tamalgarri izaten jarraitzen duelako
Sagardoaren Jatorri Izendapenak aukera itzelak ematen dituen tresna den arren, Euskal Sagardoa martxan jarri zenetik bildu den lehen uztan sagarraren prezio tamalgarriak mantendu dira.
Sagardo-sagarra biltzeko garaia iritsi da irailarekin batera. Euskal Sagardoa Jatorri Izendapena martxan jarri denetik lehen uzta da aurtengo hau. Bertako sagarrarekin egiten da Euskal Sagardoa, sektore oso baten garapenari aukera itzela eskeintzen dion tresna berria. Sagarraren prezioari dagokionez, aldiz, zaharrak berri: urteak eta urteak daramatza sagarraren prezioak kiloko 0,25 euroren bueltan. Aurtengoan ekoizpen handia izan daiteke aitzakia, sagar asko dago, 10.000 tona aipatu dira. Kontua da, bata edo besteagatik, Euskal Sagardoa Jatorri Izendapenak ez duela ekarri sagarraren balioan inongo hobekuntzarik, sagardotegiek sagarragatik ordaintzen duten prezioa ez dela duina, alegia. Urteak eta urteak horrela.
Euskal Sagardoarekin batera, Eusko Jaurlaritzak kalitatezko sagardoaren aitortza egin dio Gorenak marka pribatuari. Instituzioek, sagarra kanpotik ekartzen duten sagardogileei babesa eman diete. Inportatutako sagarra eta bertako sagarra biak batera babesteak badu kontraesanetik askorik, bada horixe bera ari da egiten Jaurlaritza. Eta bien bitartean bertako sagarraren prezioa lurra jota. Grabitatearen lege naturalak erori arazten du sagarra lurrera, baina sagarraren prezioa lurra jota egoteak ez du oinarririk inongo lege naturaletan. Pastela nola banatzen den da kontua eta kasu honetan sagardogileek pastelaren apurrak uzten dituzte soilik.
Sagarrondoak alez gainezka daude eta kanpoko sagar merkea aitzaki hartuta prezioak ez dira igotzen. Egoera horretan, sagarra biltzeak ere zentzua galdu dezake. Baserritar asko eta askorentzat konplementu garrantziatsua izan daiteke sagarra, sektorea indartu daiteke. Baina sagarraren prezioaren inguruan eztabaida serioa eta ekintza zehatzak hartzen ez diren bitartean, ez da aurrera egingo. Lehen sektorearentzako aukera izango den sagarraren ekoizpena sagardotegi handien esku geratuko da hein handi batean. Bide horretatik doa, maila handi batean, landaketa berriak egiteko bultzatu den programa instituzionala.
Guzti honetaz eztabaidatu beharrean, aurtengo gai nagusia sagarrak biltzeko makina berria izan da. Makina ekarri behar, antza denez «ez dagoelako sagar biltzen lan egin nahi duenik». Sagarraren antzera, lanagatik ordaindutakoak ez ote du eraginik izango honetan ere? Gogoeta egiteko gaia dira botilaraturiko sagardoarekin egiten ari diren prezio baxuko eskaintzak. Aztertzeko gaia da ikustea botilaren prezioak erridikuloak direla, bodegatik euroaren azpitik ari direla ateratzen sagardo botilak. Nor ari da guzti hau jasaten? Zeinek hartzen du bere bizkar hau guztia? Baserritarrak.
Euskal Sagardoa tresna benetan ona da sagardoaren inguruko sektore osoaren garapenerako. Baina garapenak lehengaiaren errekonozimendua eskatzen du, sagarraren prezio duina. Eta prezio duinak bertako sagarraren ekoizpena bultzatuko luke. Norabide horretan pausuak ematea ezinbestekoa da. Horrela egin ezean, etiketek dotore emango dute botila zein kupeletan eta agian atzean dagoena ere izkutatzen jarraituko dute, baina
sektore oso baten garapenerako aukera izan ordez, «euskal» deiturapean eta folklore guztiz hutsalaren atzean ezkutaturiko negozio soil bat izaten jarraituko du sagardoaren ingurukoak.
Plastikoan bilduta saltzen dizkigute zuritutako sagarra, mandarina, ahuakatea eta abar. Eta ez gaitu lotsagorritzen.
Euskal Sagardoaren eremu geografikoa EAEtik zazpi lurraldeetara handitzeaz gain, mugaren bi aldeetako sagar motak ere Jatorri Deituran sartzea adostu dute. Dagoeneko tramitazio guztiak martxan jarri dituzte, eta izapide administratiboa ixtear dute.
Usurbilen (Gipuzkoa), 30 urteren bueltan dabiltzan bost gazte sagardoa egiten hasi ziren duela zortzi bat urte. Beñat Irazusta, Mikel Rosales, Josu Furundarena, Aitor Pagola eta Joxe Mari Zubimendi –“kalekumea ez den bakarra”, Irazustak esan... [+]
Jaiotzez hangoak ez baina Donostia inguruan bizi diren zazpi-zortzi neska, trans eta bollerak osatzen dute Sagarrondu “desjabetuon ekoizpen taldea”. 25-30 urteren bueltakoak dira ia denak, kaletarrak, baina lurrarekin lotura dutenak; bakarren bat aritua da lehen... [+]
Nikolaï Ivanovich Vavilov, Moskun jaioa 1887ko azaroaren 25ean. Hainbat elikagai kultibaturen jatorria identifikatu zuen botanikari eta genetista. 1940an, Ukrainako lurretan haziak biltzen ari zela, polizia sekretuak atxilotu egin zuen, eta 1942an gulag batean sartu zuten... [+]
Baztango sagar mota baten izena da eztibeltza, eztigorri eta eztixuriarekin hirukotea osatzen duena. Iaztik, baina, bertako kooperatiba baten izena ere bada Eztibeltza. Kirikoketa besta, Baztango sagarraren kultura eta Arizkungo Gamioxarrea dolaretxea bultzatzeko lanean urteak... [+]
Eduardo Zubiria, Iruñean jaioa 1963an, sagardogile eta artista matematikoa. Ama, oskoztarra; aita muskiztarra. Sustrai imoztarrak, Ultzamaldean. Badauzka han 100 urteko sagarrondoak, baita beste sagasti bat ere Erronkarin, mila metrotik gora. Artista moduan egurra lantzen... [+]
Azaroa izateko epel xamar dagoen arratsalde batean iritsi gara Baztango Arizkun herri txikira, eta frontoiko mural erraldoiak herriak sagarrarekin duen loturaz zerbait esan digu segituan. Batzabalea izeneko etxean sagarraz asko dakien gizon bat bizi dela kontatu digute: Pello... [+]
Euskal Sagardoa osatzen duten 49 sagardogileen 75 produktu aurkeztu dituzte astelehenean Bilbon. "Sagardo orekatuak eta alkohol graduazio txikiagokoak" dira, azaldu du Kontseilu Arautzaileak, %100 bertako sagarraz eginak diren sagardoez.
"Sagardotegi denboraldia merezi dugulako, sagardo berria dastatzea merezi dugulako ekingo diogu gogoz 2022ko Sagardotegi Denboraldi berriari". Sagardogileek prentsaurrekoa eman dute Donostian, ostiralean hasiko den sagardotegi denboraldia aurkezteko.
XIX. mendearen amaieran, botanikariak galdetzen hasi zirenean laboreen jatorria zein izan zitekeen, ondorioztatu zuten etxeko sagarrondoa sortu zela Europako basa sagarrondoaren eta Asiako beste zenbait espezieren hibridaziotik. Eta, orain gutxi arte, horrela zela pentsatu izan... [+]
650 metroko garaieran, izotza sarri, Araba erdian baina Burgosen, “lurralde ahaztua”. Trebiñuren bereizgarriek derrigor markatzen dute hango laborantza, sagarrarena tartean, 1998an Askartzan ireki zuten sagardotegiaren ibilbideak erakusten duenez.
Euskal Herriko kulturaren eta tradizioaren ikurretako bat dugu sagardoa, edari soila baino gehiago, ondare oso bati lotua den produktua. Baina tradiziotik edaten duten beste esparru askotan gertatu bezala, joera dugu sagardoa bera eta sagardotegiak profil konkretu bateko... [+]