Supermerkatu handien gehiengoak egiten dituzten abusuzko jardueren zerrenda egin du elsalmoncontracorriente.es webguneak. Hauek “merkatuan duten pribilegiodun posizioa” erabiltzen dute jarduerak aurrera eramateko, Luis Azorín egilearen ustez.
Enpresa hauek hipermerkatu handiak eta auzoetako denda txikiagoak dituzte. Egun Espainiako Estatuko elikagai-banaketaren %75 zazpi enpresak kontrolatzen dute: Mercadona, Alcampo, El Corte Inglés, Eroski, Euromagi eta Iffa.
Ondorengo lerroetan enpresa hauen inguruan dauden baieztapen, sinesmen eta onuren analisia egingo da, hamar puntutan:
1-Banatzaile handiak merkeak dira
Produktuen eskari handiago bat egiten dutenez, merkeago erosten dituzte. Horrek salmenta prezioetan eragin zuzena eduki beharko luke, baina ez da hala. Kontsumitzaileen erakundeek egindako hainbat ikerketen arabera erlazio hori ez da hain zuzena, enpresa desberdinek produktu berdinetan dituzten prezio desorekak kontuan hartuta. Hauek hainbat produktu erabiltzen dituzte kako gisa erosleak erakartzeko, baina beste hainbat produktutan komertzio txikiek baino prezio altuagoak dituzte. Orokorrean merkeagoak diren arren, baliteke kasu konkretuetan hala ez izatea.
Horri hipermerkatuen barneko musika, erlojurik ez egotea, produktuen kokapena eta beste hainbat faktore gehitu behar zaizkio. Hauek kontsumitzailea beharrezkoa baino %20 gehiago erostera eramaten dute.
2-Banatzaile handiek lanpostuak sortzen dituzte
Hauen irekierak lanpostuak sortzen dituen arren, komertzio txikien itxiera dakar. 1998. eta 2004. urteen artean hauen inguruan kokatutako dendak 95.000 izatetik 25.000 izatera igaro ziren Espainiako Estatuan. Hainbat ikerketen arabera, banatzaile handiek sortzen duten lanpostu bakoitzeko bat eta erdi galtzen dira komertzio txikietan. Horrez gain, aberastasuna esku gutxi batzuetan pilatzea dakar.
3-Banatzaile handiak erosoak dira dituzten ordutegi zabalengatik
Orain arte astean zehar eta larunbat goizetan irekitzen zuten dendetan egin badira erosketak, beharrezkoak dira ordutegi zabalagoak?
Ordutegien mugaketak komertzio txikien aldeko erabakiak izan dira. Hauek ezin baitute ordutegi zabalagoa eskaini dituzten lanpostu kopuruekin. Ordutegi zabalketen alde egin dute Autonomia Erkidegoek lanpostu gehiagoren sorreraren aldeko apustua justifikatu dute. Aurretik azaldu bezala, ordea, sortu baino gehiago suntsitzen dituzte.
4-Banatzaile handiek deskontuak egiten dizkiete euren bezeroei
Enpresek fideltasun txartelak eskaini ohi dituzte, hauen bidez deskontu eta opariak eskainiz. Kontuan izan behar da eskaintza hauek bezero gutxien egoten diren egunetarako direla baliogarri, edo iraungi daitezkeen produktuetan. Halere, ongi ateratzen zaie, txartel hauen bidez, merkatuaren ikerketak egiten baitituzte.
5-Banatzaile handiak azkarrak dira
Hala uste da produktuak zuk zeuk hartu behar dituzulako, ilararik itxaron gabe. Halere, kontuan izan behar da bertara autoan joateko denbora edo produktu guztiak hartzeko behar dena. Are gehiago kontsumoa handitzeko eginda daudela kontuan izanda. Ondoren, normalean ilarak itxaron behar dira ordaintzeko, langile kopurua beharrezko gutxiengoa baita.
6-Banatzaile handiek aniztasun handia dute
Aniztasun horren baitan kontuan izan behar da produktu horiek sektoreko 3 edo 4 multinazionalen marka desberdinak izan daitezkeela. Produktu freskoetan ez da berdin gertatzen, hauen aniztasuna askoz txikiagoa da. Horrek, adibidez, nekazariak fruta edo barazki mota zehatz batzuk landatzera behartzen ditu.
Bestalde, Mercadona fenomenoak marka zurien gorakada eragin du, gainontzeko marken eskaintza gutxituz.
7-Banatzaile handiek bertako produktuak saltzen dituzte
Marketing era bat da. Produktu hauei lekutxo bat eskaintzen diete bezeroei lurraldera lotuak daudela pentsarazteko.
8-Banatzaile handiek jarduera jasangarriak sustatzen dituzte
Enpresa batzuk ingurumenaren aldeko jarduerak egiten dituzte: plastikozko poltsen erabilera murriztu, pilak jaso… Hauek ere marketing estrategia baten zati dira, bezeroen aurrean itxura hobea emateko, ingurumenaren aldekoa. Negozio era hau, ordea, ez da batere ekologikoa:
-Ez da bertako jatorria duten produktuen erosketa sustatzen. Hainbat fruta edo barazki beste kontinente batzuetatik ekarriak dira.
-Produktuek ontziratzeko plastiko edo kartoi gehiegi izaten dituzte.
-Hipermerkatuek autoaren erabilera ezinbestekoa den merkataritza sustatzen dute.
-Gehiegizko gastu energetikoa izaten dute.
- Zakarretan amaitzen duten produktu kantitate handia sortzen dute.
9-Banatzaile handiak solidarioak dira, alimentu bankuekin kolaboratzen dutelako
Irudi korporatiboa garbitzeko era bat da, inoiz ez baitute anonimoki egiten. Bestalde, iraungitzear dauden produktuak gainetik kendu eta dohaintzengatik desgrabazio fiskalak lortzeko erabiltzen dute.
10-Banatzaile handiek produktu ekologikoak saltzen dituzte
Etiketa hauek daramatzaten produktuak saltzen dituzte bezero kopurua handitzeko, zeliakoentzako produktuak saltzen dituzten bezala. Etiketatze horrek, ordea, produkzio sistemari bakarrik eragiten dio. Ekologikoa da hala ekoiztu den produktu bat, komertzializatzen duen enpresak ingurumenarekiko errespeturik ez badu?
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi ordu edo bi ordu eta erdiz haur eta gazte andana hartzen ditu jantokiaren tarteak eskoletan. Jateko, jolasteko eta elkarbizitzeko espazio horretan jantokiko arduradunak esku hartzeko dituen mugez, jarraitzen diren irizpideez, begiraleen rolaz eta duten formazioaz arituko... [+]
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Zer da zuretzat sukaldea? Niretzat, suaren tokia, sua dagoen aldea. Etxearen bihotza da, lapikokoa mimoz eta maitasunez prestatzeko lekua. Gero, mahai inguruan jateko, dastatzeko, partekatzeko eta disfrutatzeko tokia. Sasoikoa jateko sukaldera sartuko gara.
EHNE Bizkaiak bultzatutako azterketaren emaitzek baieztatu dute eredu agroekologikoan ekoiztuak diren tomateek berotegi efektuko gasen isurketan, eta batez ere energia kontsumoan, inpaktu txikiagoa dutela eredu agroindustrialean ekoiztuak diren tomateekin alderatuta. Honetan,... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
'Nafarroako Intxaurra' marka kolektibo berriak Lizarraldeako, Erdialdeko eta Goi Erriberako zortzi ekoizle biltzen ditu. Kanpaina honetan 200 bat tona intxaur merkaturatuko dituzte, Nafarroan ekoizten den intxaur kopuruaren %46 inguru.
Aurtengo udan ez dugu gure hondartzetan marmoka gehiegirik ikusi. Baina ehunka pertsona izan dira Kantauriko postuetan artatuak, Galiziatik Euskal Herrira. Marmokak? Ez. Karabela portugaldarrak orduan? Ezta ere. Oraingoan, arrain baten eztenak izan dira ur-ertzean hankutsik... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]