Gasteizko Legebiltzarrean “gehiengo soberanista” omen dago; “ gehiengo ezkertiarra” ere ei da. Aldiz, denok dakigunez, hautetsien biltzar horretatik aterako den gobernua ez da soberanista, ezta ezkertiarra ere izango. Kontraesan hori bideratzen ahalegina egin du EH Bilduk, baina ezinezkoa da. Besteak beste, titular gisa erabilitako “gehiengo soberanista” eta “gehiengo ezkertiarra” leloek errealitateari heltzen ez diotelako.

Hedabideen lerroburuetatik egiten diren etiketa errazak baino askoz konplexuagoa da jardun politikoa. Esaterako, Asier Blas politologoak EAJ sektore guztietan bozka lortzeko taldea dela esan du. Beraz, bere xedea nekez sailka liteke izen bakar baten bidez.

Blasek esan ez badu ere, EH Bilduk jeltzaleen eremura hurbiltzeko prozesuan mekanismo berbera erabili duela ematen du. Talde soberanistak Ibarretxismotik Ezker Konfederalera doan eremu osoa bereganatzeko kanpaina egin zuen eta. Hortaz, etiketatzea zaila.

Hauteskunde ondorengo zenbaki-dantzan, bota diezaiegun begirada bat beste momentu historiko jakin batzuei: 1987 (Ajuria Eneako Itunaren bezperan); 2001 (Lizarra-Garazi ondokoa). Globalizazioaren aurrehistorian, eta hortaz, inondik inora garaikideak.

1987an Hego Euskal Herrian hauek izan ziren emaitzak: EAJk 274.000; HBk 238.000; EAk: 210.000; EEk 130.000. Hots, EAJtik ezkerrera 578.000 bozka; 304.000 gehiago Sabin Etxekoek baino. Haatik, PSOE azaldu zen jeltzaleei laguntzera.

2001an (EAE delako eremuan). Ibarretxek, koalizioan, 604.000; “Batasuna” prozesu-osteko EHk 143.000; Madrazoren Ezker Batuak 78.800; PP eta PSOEk 580.000. Mayor Oreja lehendakaritzara eraman nahi izan zuten hartan, abstentzio oso apala izan zen, % 21,5koa. Inoizko mobilizaziorik handiena.

Ikusi dugunez, emaitzetan ere gorabehera asko konplexuagoak dira lerroburu sinpleak baino: “Hauteskundeak irabazi ditu, lehengo aldiz garaile…”

Bi une historiko horiek beste modu batez kudeatu ahal izan balira, oso bestelako errealitate batean biziko ginateke, baina horrek ez bueltarik. Hori dela eta, saia gaitezen aztertzen egungo mapak zer-nolako etorkizun posibleak zabaltzen dituen.

EH Bilduk, EAE eremuari lehentasuna emanez, estrategia bakarrera eraman du bere jardun nagusia. Otxandianok adierazi zuen EAJ eta PSErekin akordio batera doan ibilbidea dela iparrorratza.; EAJ ukituta, ez ordea hondoratuta, bere burua berrasmatzeko osoa trebea baita talde jeltzalea; PSE apal, baina oso eraginkorra, benetan zentralitatea lortu duena talde hau baita, EAJk eta EH Bilduk beraiei dagokiela uste duten arren. Izan ere, oraingoz EAJ bidaide aukeratu arren, hain urrun ez dagoen etorkizunean EH Bilduri lehendakaritza eskuratzen laguntzeko eska liezaioke PSEk.

Ezker Konfederala, birrinduta. Zenbait arrazoirengatik, baita bere eremua Otxandianok bereganatu nahi izan duelako ere. PP, anekdotikoa.

Gauzak horrela, EH Bilduk eremu baten hegemonia eskuratu duelarik, bere burua mugatu du. Ibilbide-orri horretatik jarraituz gero, hurrengo urrats posible bakarra arerio politikoekin hitzarmena lortzea da eta.

Aitzitik, Ipar Irlandako gatazka armatua bideratzeko beharrezko izan zen kabriola estrategiko hura, ez du ematen, geurean, garai historiko berrian, atarramendu handirik lortzeko eraginkorra izango denik.

Tempusak:

45 urte igaro dira “Gernikako Estatutua” onartu zenetik; Frankismo bera baino luzaroago, alegia. Jeltzaleek tarteka gogoratzen dutenez, bete gabe dagoen akordioa.

Oposizioa izatetik alternatiba izatera igarotzea aurrerapauso itzela da; aldiz, sistema errotik aldatu gabe gobernu alternatiba izatea aldarrikatzen hasten denean ondorioak oso bestelakoak dira. Balizko akordio hori lortze aldera, demagun, bi legealdi erabili beharko balira, eta akordioa indarrean jartzeko Gernikako Estatutua garatzeko adina urte beharko balira, non kokatuko ginateke? Alderdi politikoen egitura profesionaletik at, nork izango luke ilusio txikienik horrelako ibilbide batean buru-belarri laguntzeko?

Egungo munduan, non ziurgabetasuna nagusi bilakatu den, oso arriskutsua da norabide bakarreko estrategia bati baino ez heltzea. Oso arriskutsua da ere kontrakoa, norabide gabe ibiltzea. “Ekintzen ekologiaren” printzipioa ezinbesteko lanabesa dugu itsaso zakarrean ibiltzeko, eta euskal independentismoak ekintza independentistak behar ditu printzipio horrek aldaketa erakargarriagoak sor ditzan.

Gidoi alternatiboak behar dira, Euskal Herri osorako, Euskal Herri berriarentzat, Euskal Herriak etorkizuna ukan dezan. Gehiengo soberanista eskura dezagun.

Patxi Azparren