Bakarrizketan
Autoan noala hasi naiz artikulua zirriborratzen, mentalki. Ideiarik onenak autoan izan ohi ditut, bakarrik gidatzen ari naizela. Bilborantz noa, Arriaga antzokira. Artedrama konpainiak Miñan antzezlana taularatuko du gaur. Urriak 25 ditu, ostirala da.
Antzokiko atarira hurbilduta, zinez pozgarria da jendearen ikusmina haztatzea, lehen aldiaren eferbeszentzia nabari dut giroan. Ulergarria izan ala ez, euskal sorkuntza-lan batek ez ditu egunero Arriagako eserleku guztiak betetzen. Jendea apurka bere lekuan esertzen hasi da. Argiztaturiko pantailak ez erabiltzea eta telefonoak itzali edo isiltzeko eskatu du megafoniako ahotsak, euskaraz eta gaztelaniaz, hurrenkera horretan. Argiak itzali dira.
Arantza batek zulatu dit asebetetasuna. Tamalez, Miñan ez da fikzioa; ezta Ibrahima Balde ginearraren Europarako bidaia bat ere. Apaingarririk gabeko munduko basakeriaren erretratua da
Ordu eta erdiren ostean, “bizitza ez da hain erraza esaten” esaldiarekin amaitu du antzezlana Sambou Diaby aktoreak. Txalo zaparrada etorri da jarraian, bi minutu ingurukoa. Zortzigarren ilaran Gorka Urbizu malkoak lehortzen ikusi dut, eta, beraz, neure buruari gauza bera egiteko baimena eman diot. Bien bitartean, Ander Lipus antzerki zuzendaria lan-talde osoa aurkezten ari da oholtza gainean: antzezleak, koreografo eta eszenografia arduradunak, argiztapen teknikoak eta Artedramako beste hainbat kide. Tartean dira Timberlake Wertenbaker, liburua egokitu duen antzerkigilea, Amets Arzallus egilea eta baita Ibrahima Balde bera ere. Irribarreak eta malkoak elkarrekin nahastu dira. Oso une hunkigarria izan da, benetan, horrela irakurrita ez badirudi ere.
Ikusleak asebeterik irten dira emanalditik. Merezi izan du! dio jendeak aurpegiko keinuekin. Autorantz noala, ordea, arantza batek zulatu dit asebetetasuna. Tamalez, Miñan ez da fikzioa; ezta Ibrahima Balde ginearraren Europarako bidaia bat ere. Apaingarririk gabeko munduko basakeriaren erretratua da, letretan lehenengo pertsonan irakur daitekeena, zuk eta nik hitzez entzun bai, baina sekula sentitu gabeko bizipenez betea. Eta nola ez, hezur-haragizko pertsonak ditu protagonista.
Era berean, ezin dezaket ahaztu adierazpide artistikoek jokatu behar duten papera; hain zuzen ere, kontsumo basatiaren kulturan sorturiko bidegabekeria neurrigabea salatu eta horiekin amaitzeko erantzukizuna. Alde horretatik, pozik noa etxera, Miñan antzezlana ekintza politikoaren berrespena delako. Bada mina hemen, eta bada mina han.
Gainerakoak agurtuta, autoan sartu, eta neure ausardia frogatzeagatik edo, Bilbotik Google Maps erabili gabe irtetea erabaki dut. Errepideari begira, berriz hasi naiz hausnartzen. Bihar idazten asmatuko ez ditudan sentipen ugari ditut orain buruan. Ziurtasun eta zalantza banarekin iritsi naiz etxera. Ziurtasuna da ezin naizela Google Maps gabe inora joan. Zalantza, aldiz, ea gaur ikusitako guztiak loa galaraziko ote didan.
Aritz Peñagarikano
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]