Bagira prozesuak 2024ko Aberri Egunera arte abiatu du mugimendu abertzalearen estrategiaren gogoeta
Ipar Euskal Herriko mugimendu abertzalea Itsasun elkartu zen apirilaren 9an, 60. Aberri Eguna ospatzeko, eta Bagira prozesuak iragarri zuen “fase berri bat” zabaldu dutela. Parte hartzera eta elkartzera deitu dituzte herritarrak, Izan ginen, bagira, izanen gira dokumentua irakurrita.
Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako mugimendu abertzalea antolatzen hasi zirenetik 60 urtera, apirilaren 9an 1.500 lagun elkartu ziren Itsasun, Biharko Euskal Herria eraikitzeko prest aldarriarekin. Bi eguneko egitaraua antolatu zuten, “mugimendu zabala” elkartzeko xedez.
Manifestazioa burututa, 1963an Itsasun ipinitako oroit-harrian hitza hartu zuen Mikel Iribarren herriko auzapezak, eta Ipar Euskal Herriko abertzaleei ekintzarako eta bateratzeko deia egin zien. Bagira prozesuko “fase berri bat” iragarri zuen, 2024ko Aberri Egunera arte luzatuko dena. Helburua da mugimendu abertzalearen diagnosia egitea, herritarrei galdetuta zer iritzi duten zenbait auziren gainean –euskara, etxebizitza, nazio eraikuntza, migratzaileekiko elkartasuna, feminismoa...–.
“Ibilbide eta sentsibilitate desberdinetako” 60 abertzalek izenpetutako Izan ginen, bagira, izanen gira dokumentua irakurri zuten Gexan Alfaro, Grazi Etxebehere, Irantzu Idoate eta Thibaut Godinek, eta abertzaleen “eraikitzeko gaitasuna” azpimarratu zuten: “Eraikitzeko sortu ginen, ez erresistentzia hutsa egiteko”. “Alimaleko errepresioari” aurre egin eta Euskal Herriaren askatasunaren alde egin direnak oroitu zituzten: ikastolen sorrera, laborantza lurren defentsa, euskara eta euskal kulturarentzako espazioa, sindikalismo abertzalea, komunikabideen sorrera, hauteskundeetan aitzinamendua... Baieztatu zuten abertzaleen ideiak “inoiz baino gehiago” hedatu direla jendartean, eta hasiera batean "gutxiengoa" ziren horiek aitzinamendu handia izan dutela eta mugimendu abertzalea "ikaragarri" zabaldu dela.
Nabarmendu zuten aurrerapen horiei esker mugimendu abertzalea den “ekosistema zabal eta anitz horretan”, egun baldintza "ezin hobeak" dituztela elkarrekin pentsatu eta ekiteko. Datozen urteetan mugimenduak zer lortu nahi duen erabakitzeko unea dela berretsi zuten. “Krisi anitzek astintzen duten mundu ezegonkor baten erdian, Euskal Herriak bere lekua atzeman behar du”.
Eraikitzeko prest
Lorpenak goraipatzeaz gain, tartean izandako oztopoak ere gogorarazi zituzten. “Gure arteko kalapitak eta zatiketak ere ezagutu ditugu. Aitor dezagun ez dugula beti asmatu”. Halere, Ipar Euskal Herria egituratzen eta antolatzen ari dela oroitu dute, besteak beste, Frantziako Iraultzatik lehen aldiz instituzio bat duelako, “baina ez da aski”, iritzi diote. Bide horretan, Euskal Herriaren burujabetza osoa aldarrikatu zuten, jendarte justu, solidario, iraunkor, feminista eta euskalduna eraikitzeko.
Borrokan jarraitzeko hautua berretsi dute, “Herriak behar duen instituzioa sortu arte”. Horretarako abertzaleek bat egiteko deia egiten dute, eta eraikitzeko prest daudela aldarrikatu: “Gure borondatea zailtasunak baino azkarragoa denez, ez gira nekatu elkarrekin aritzeko saiakerak egiteaz”. Jada abiatu dute mugimendu abertzalearen diagnosirako galdeketa.
Uda aurretik, irakasle talde batek ekimen bat jarri zuen martxan ikasleek proba euskaraz erantzun ahal izateko. Kazetak adierazi duenaren arabera, orain gertatutakoa ikertzeko prozesua zabalik dago.
Politikari zentrista ezaguna, 1986tik 1991ra Departamendu kontseilari izan zen, 1991tik 2014ra Miarritzeko alkate eta Frantziako senatari 1992tik 2011ra. 86 urte zituela zendu da abuztuaren 21ean, infartu baten ondorioz.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko– EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]
Iñaki Echanizek irabazi du Zuberoa, Nafarroa Beherea, Hazparne eta Biarnoko zati bat barnebiltzen dituen laugarren hautesbarrutian. 2022an bezala, garaile atera da, ezkerreko Fronte Herritar Berriaren izenean.
Ekainaren 30ean, lehen itzulian, 11.000 boto eskas gehiago lortu zituen Fronte Herritar Berria koalizioak Batasun Nazionalaren aldean. Orain, 30.000 boz atera dizkio. Parisera joango diren hiru hautesbarrutietako ordezkariak Fronte Herritar Berrikoak izanen dira.
Nafarroa Behereko zati bat, Zuberoa eta Biarnoko zati bat hartzen dituen laugarren hautesbarrutian %73ko parte-hartzea izan da (Frantziako estatukoa %65,5). Ezkerreko Fronte Popular Berriko Iñaki Etxaniz nagusitu da bozen %38,01ekin. Eskuin muturreko Batasun Nazionaleko... [+]
Sindikatuek eta Alda elkarteak deituta karrikara atera dira herritarrak eskuin muturraren gorakada salatzeko.
Bigarrenetik seigarren postura erori da Berdeen alderdia Ipar Euskal Herrian, Europar legebiltzarreko hauteskundeetan. 2019ko hauteskundeen datuekin alderatuta, 10.000 boz galdu dituzte; hots, %17tik %7ra pasa dira.
Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako herri gehienetan nagusitu da Batasun Nazionala, Pirinio Atlantikoetako Departamentuko prefekturak emandako datuen arabera. Nagusitasuna ia erabatekoa da Lapurdin.
Jean René Etxegaraik Peio Etxeleku baztertu du Errobi lurraldeko arduretatik. Etxeleku Kanboko hautetsia eta EAJren Ipar Buru Batzarreko lehendakaria da. Joan den astean Hirigune Elkargoko buruak jakinarazi zuen poloko hamaika auzapezetatik seik galdegin ziotela... [+]
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) batzar orokorra izan du astelehenean 2024ko aurrekontua bozkatzeko. Alain Iriart, Euskal Elkargoko ordezkaria kontra bozkatu duen bakarra izan da.
Mende erdia bete da Enbata legez kanpo ezarri zutenetik. Frantziako gobernuak Enbatak Hego Euskal Herriko ETA erakunde armatuarekin zuen balizko lotura ezarri zuen estakuru bezala. Horren ondorioz,Ipar Euskal Herriko lehen mugimendu abertzalearen azken kideak HAS Herriko Alderdi... [+]