Badatoz Jatunaldiak: Euskal Herriko I. Jardunaldi Lodiak

  • Irailaren 9tik 11ra Euskal Herriko I. Jatunaldi Lodiak egingo dituzte Gernikan. "Ezin kabitu!" lelopean, lantegiak, hitzaldiak eta kontzertuak antolatu dituzte, besteak beste. Antolakuntzako kide Mijo Lizarzaburuk azaldu dizkigu topaketen nondik norakoak.


2022ko uztailaren 22an - 11:50
Ilustrazioa: Señora Milton

Uda hurbildu ahala argaltzeko presioa (are gehiago) zorrozten da, eta hilabete apropos-aproposa da uztaila Euskal Herriko I. Jatunaldi Lodien berri emateko. Bertan dauzkagu, gainera: irailaren 9tik 11ra egingo dituzte, Gernikan. Antolakuntzako kide Mijo Lizarzabururekin hitz egin dugu, xehetasun gehiago bildu nahian.

Lizarzaburuk azaldu digunez, hainbat lekutan aktibismo lodia martxan zegoela ikusita –Madrilen eta Bartzelonan, esaterako–, eta Euskal Herrian horrelako mugimendurik ez zegoela ikusita, beste mugimendu batzuetan diharduten lagun batzuk elkartu egin ziren, bereziki mugimendu transfeministako kideak. Behar horretatik abiatuta antolatu dituzte estreinako jardunaldi hauek, "dietaren kulturari, gimnasioaren kulturari, eta azken batean, munduari" aurre egiteko.

“Ez gara kabitzen eta ez dugu kabitu nahi”

Lodifobia nola ulertzen duten galdetu diot Lizarzabururi. "Magda Piñeyroren analisiarekin bat egiten dugu. Oro har, gizartean gauza estetiko gisa bakarrik lantzen da, eta horrek asko haserretzen gaitu. Jakina, badago betetzen ez dugun kanon estetiko bat, eta hortaz, gure eskura ez dagoen kapital erotiko bat, baina ez da bakarrik kapital erotikoa edo sexuala: zure amak begiratzen zaitu jaunartzeko soinekoa jantzita, eta dezepzioa sentitzen du".

Alderdi estetikoaz aparte, medikuntzak ere eragin handia du antolatzaileen arabera: "Gorputz normalaren, anormalaren eta gaixoaren arteko bereizketa horretan zentratzen gara, eta esaten dugu gorputz lodia gorputz anormala dela, baina ez dela gaixoa nahitaez. Patologizazio handia bizi dugu". Bestalde, estetika eta medikuntza inbrikatu egiten dira, eta zapalkuntza morala eragiten dute, hau da, "emakume ororen argaltzeko derrigortasuna, baina lodiek bereziki, eta erreproduzituko dena gizarteko leku guztietan. Arau morala hauxe da: zu argaldu ahal bazara, argaldu egin behar zara".

Beren kritika eta ikuspegia ez da soilik lodifobian zentratzen; argi dute "kapitalismo orohartzailearen kontrako mugimendu bat" izan behar duela. Eta hortik jardunaldien leloa ere: "Gure helburua ezin da izan H&Mn gure taila egotea edo gizon hetero normalekin ligatzea. Ez gara hor kabitzen, baina ez dugu kabitu nahi. Arrakala hori erabili nahi dugu –gorputz lodi bat mundu hetero kapitalistan bizi denean naturalki sortzen den arrakala– bertan leku bat sortzeko".

Lodifobiari kritika, borroka politiko zilegia mugimendu ororentzat

Jardunaldiak lodiei zuzenduta daude, eta publiko nagusia lodiak dira, baina horren barruan ez dute muga zehatzik jarri: “Lodifobiaren aurka dagoen bollera, marika, emakume eta trans oro gonbidatuta dago”. Gizon cisak ez daude zerrenda horretan. Izan ere, bereiztu egin dituzte, eta honela azaldu digu Lizarzaburuk: “Zapalkuntza-leku ezberdina dela ulertzen dugu. Tipa lodien kasuan, euren porrota da neska hetero bat ez izatea, alegia esklabo bat ez izatea, eta hori oso diferentea da: zuk nahi duzu argaldu esklabo bat izateko; gizon cisak nahi du argaldu esklabizatzaile izateko. Eta beste leku bat da. Enpatizatzen dut kiroletan txarra izatearekin, baina ona bazina institutuko bullya izango zinateke, eta golak sartu eta bazilatu egingo zeniguke”.

Jatunaldietako lantegietan askotariko gaiak landuko dituzte: gorpuztasuna, osasungintza, ama-alaba harremanak, shibaria… Lodientzat bakarrik izango dira horiek. “Hitzaldi bat entzutea interesgarria izan daiteke transfeminismoan gabiltzan ororentzat, adibidez. Baina gero, tailerretan, mugimendu germinal bat denez, egon behar du momentu bat intimoa dena, gauzak konpartitzeko. Kuadrillan bizpahiru gorda izaten gara gehienez; ba nahi dugu gorda kuadrilla bat, denok eroso egoteko”.

Lodi gisa identifikatuak ez direnek, dena den, antolakuntzan laguntzeko aukera daukate, txandak eginez, itzulpen-zerbitzua eskainiz edo garbiketan. Horretarako, izen-ematean bertan adieraz dezakete zer egiteko prest dauden.

Hitzaldiek ere ikuspegi zabala izango dute, bertako zein kanpoko hizlariekin, mugimendu hau ez baita “autokontsumorako” bakarrik. Horregatik, interesa duen oro joan daiteke hitzaldietara; irekiak dira: “Ikusten dugu borroka hau borroka politiko zilegia dela mugimendu ororentzat, mila lotura ikusten dugu adibidez, emakumetasun orotan dago lodifobia sartuta muturreraino, gero kapitalismoaren kontsumo-, gimnasio- eta produkzio-erritmo horren kontra egiten du, eta diziplinaren eta arrakastaren irudia apurtzen duten gorputzak dira”.

Lehen topaketa: ea zer gertatzen den

Jardunaldien helburua ez da, derrigor, bertatik mugimendu autonomo bat sortzea. “Ateak irekita lagako ditugu mugimendu hori sortzeko; lehenengo puntu erreferentziala sortuko dugu gero mugimendu bat garatzeko, baina pentsatzen dut batzuetan militantzia-eredu itxia daukagula, eta pentsatzen dugula horrek arrakasta izango duela bakarrik baldin eta asanblada pila bat sortzen badira herri guztietan, astero gauza mordoa egingo dituztenak. Nik ez dut uste indar hori badagoenik oraintxe; orduan, mugimendu bat sortzeko atea irekita egon arren, momentuz loturak sortu nahi ditugu, bai geure artean bai beste mugimendu batzuekin”.

Gainera, estreinako jardunaldiak izanik, "testeoa" egiteko baliagarriak izango dira, hein batean. “Ea zeintzuk gauden, ea zelan gauden, eta ea zer behar daukan mugimenduak. Ea zer profil etortzen den. Gainera, hasiera denez, oso interesgarria da profilak definituta ez egotea; oso-oso irekia da”.

Egitaraua eta izen-ematea

Lantegiez eta hitzaldiez gainera, bertso-saio bat, kontzertuak, performanceak eta dantzaldiak izango dira. Izena emateko eta informazio gehiago jasotzeko, Jatunaldien webgunera edo Instagram kontura jo dezakezue.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Gorputza
Gorputz hotsak
“Dragon Boat-arekin gorputzarengan geneukan konfiantza berreskuratzen dugu”

Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]


Gorputz hotsak
“Erotikan ere, ez dugu lortzen produkziotik ateratzea”

Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]


Gorputz hotsak
“Baimenik eskatu gabe interbentzio kirurgiko ugari egin zizkidaten”

Aktibista intersexa* eta DJa da Marikarmen Free (Baena, Espainia,1984). 2003. urtean sistema psikiatrikoaren kontrako borrokan hasi zen, eta gaur egun bide beretik doa Insania kolektibokoekin. Martxoan, Iruñeko Katakraken egindako “Zapalkuntza psikiatrikoa eta... [+]


Gorputz hotsak
“Fibromialgiaren okerrena da ingurukoek ez sinistea”

Batzuentzat ikusezina eta sinesgaitza bada ere, fibromialgia existitzen da, eta berrehun sintoma baino gehiago daude gaitzari lotuta. Horietako batzuk jasaten ditu Edurne Iribarrenek (Otsagabia, Nafarroa, 1954) eta nabarmendu du eragin “handia” dutela egunerokoan:... [+]


2024-05-29 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Habia

Etxean sartuta dago gurekin sentituko dugun txoko bat, gauaren nekean besarkatzen gaituen gune bat, negarra askatzeko espazio sentituko dugun hori, goxotasunarekin konektatuko gaituen etxekoitasuna, bakardadean konpainia egingo gaituena. Mugimenduan diren bizitza askok ez dute... [+]


Gorputz hotsak
“Herrietan lumek lekua daukate, edo behintzat, nire gorputzak kabitzea lortu du”

Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]


Erdi Aroan erditzea

Toledo, 1272-1280. Alfontso X.a Gaztelakoak Ama Birjinari eskainitako 427 kanta monodiko bildu zituen. Santa Mariaren Kantigek Erdi Aroko musika eta literatura bildumarik garrantzitsuenetakoa osatzen dute, baina, kantiga miniaturaz apainduta daudenez, ilustrazio horiek beste... [+]


Endometriosia
“Genero kontua da: osasun sistemak guztiz baztertzen eta erasotzen gaitu, ikusezinak gara”

Pertsona oso energetikoa da eta gorputzak uzten dion bitartean “ahalik eta gehien” disfrutatzen saiatzen da Espe Ciriza Asenna Nafarroako Endometriosi Elkarteko kidea (Iruñea, 1981). Endometriosia dauka, eta horren ondorioz, “izugarrizko” min... [+]


2024-05-02 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Intimitatea

Etxe batean badira zenbait gune, gutxitan erakusten zaizkionak etxetarra ez den norbaiti. Esan trastelekua, ganbara, galdara gela, armairu bat. Askotan lurrazpiko etxeko oinean edo irisgarritasun gutxiko etxearen goialdean kokaturik dira. Etxearen txoko hauek lotsa,... [+]


Gorputz hotsak
“Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen”

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


Gorputz hotsak
“Literatura izan da tristezia ulertzen lagundu didana”

Erantzunik gabeko galderez inguratuta eta “tristezia sakona” sentituz bizi izan da Daniela Cano. Artista kolonbiarra da, eta pandemia betean Madrilera ihes egin behar izan zuen Kolonbian mehatxatuta zegoelako. Arteaz, bereziki literaturaz baliatzen da erantzunak... [+]


Gorputz hotsak
“Filmak ez daude gorrentzat eginda; euskara ez dakitenentzat eginda daude”

Jende askorekin eta elkarrizketaz inguratuta dagoenean isil-isilik edo ohi baino isilago egoten da Irati Erauskin (Hondarribia, Gipuzkoa, 1996). Horregatik, “oso irekia” den arren lotsatia dela uste dute batzuek. Entzumen urritasuna dauka, eta batzuetan “oso... [+]


Gorputz hotsak
“Ederrena izanen zen okupa motorizatu guztiak desagerraraztea”

Behar ez den lekuan autoa aparkatzen duten gidariak salatzen hasi zen Juan Larreta (Iruñea, 1968) duela bost urte. Esklerosi anizkoitza duenez, desgaituak diren pertsonentzako aparkalekuetan autoa uzteko txartela dagokio. Urteak daramatza Nafarroako txartelen erregistro... [+]


Aireportuko anekdota bat

Askotan nahastu izan nau kanpo begiradak mutiko nerabe batekin, hori ez da berria. Berria ez denez, grazia egitetik gogaitzera pasa izan nau. Berria ez denez, geroz eta erantzun epikoagoak botatzeko gaitasuna garatu dut, egoeraren gaineko kontrola neureganatuz. Eta kontrola... [+]


Eguneraketa berriak daude