Azpiegitura handiz inguratutako Tafallari arnas emateko gune berdea
“Mota askotako azpiegiturek gurutzatzen dute gure herria: autobiak, gasbideak, AHTak, goi tentsioko lineak, barianteak… eta horri, gainera, herriguneraino iristen diren nekazaritzako lur intentsibo industrialak gehitu behar zaizkio”. Horrela deskribatu du Tafallako egoera Mauricio Olite Arizek, Berdesia elkarteko lehendakariak. Inguru ez oso osasuntsu eta paisajistikoki gogor batean bizi zirela ikusita, zerbait egiteko beharra sentitu zuen herritar talde batek 2016an, eta Berdesia proiektua abiatzea erabaki zuten. Helburua, barrera moduan funtzionatzen duten azpiegitura horien mugen barruan, behintzat, "biodibertsitate handiko babes berdea" eraikitzea da. Baso perimetrala deitzen diote gune horri.
400 hektareako gunea hartzera iritsi nahi du Berdesia proiektuak. Tartean, gehiena lur komunalak dira, baina badira partikularrak ere. “Gune barruan basoa eta landaketa tradizionalen mosaiko moduko bat egin nahi ditugu, ekoizpen ekologikoa ere bultzatuz”, dio Olitek. Eremu berdea dibertsifikatua izatea nahi dute, basoaz gain baratze txikiek ere bere tokia izatea. “Gaur egun bertako nekazaritza lur ia guztia zerealek hartzen dute, eta hori pixkanaka dibertsifikatzea eta labore eta ekoizpen modu tradizionalak bultzatzea ere bada gure asmoa: intxaurrak, gereziak eta bestelakoek bere tokia izatea nahi dugu”, gehitu du.
Duela bost urte mintegia sortu zuen elkarteak abandonatutako udal instalazio batzuetan, baso perimetralerako landareak bertan hazteko. “Auzolanean ateratzen gara noizean behin ezkurrak eta bestelako haziak biltzera, eta mintegian landareak hazten ditugu boluntariook, gero horiek landatzeko”. Artea eta erkametza dituzte batik bat, bertako basoaren oinarri baitira horiek, baina arbendolondoak, astigarrak eta bestelako espezieak ere erabili dituzte; guztira, 18. Momentuz, partzela txikietan banatutako 14 hektarea ditu gune berdeak, eta 12.058 zuhaitz landatu dituzte bertan, 28 auzolan egunetan. “Herritarren parte-hartzea oso garrantzitsua da proiektu honetan. Ikastetxeekin eta herriko elkarte eta talde guztiekin ari gara elkarlanean: jubilatu elkarteak, gazteenak, mendi taldeak, feministak, merkatarien taldea… guztiek hartu dute parte landaketetan”, dio.
Etorkizunari begira, baina gaurtik ekinez
Proiektu txiki batetik estrategia oso izatera pasatu da azken bi urteotan Tafallakoa. Elkartea, udalarekin eta Nafarroako Gobernuarekin elkarlanean "Berdesia estrategia" lantaldearen parte da. Etorkizunera begirako ekintza, proiektu eta helburuak zehaztu dituzte estrategia horren baitan, eta laguntza ekonomiko eta teknikoa ere jaso dute. “Gure proiektua utopiko eta anbiziotsua bada ere, ez genuen etorkizunean lurrak lortzera mugatu nahi, gaurko egunetik ahal dena egitea da gure ideia: udalarekin eta lurjabeekin elkarlanean, lurrak uzten dizkiguten heinean landaketak eginez”, amaitu du.
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]