Ez, ez da, inola ere ez, hautu inozoa euskaraz idaztea. Hori badakite euskaraz idaztearen hautua egin duten idazleek. Eta badakite hautu hori, kasu askotan, erresistentzia izateaz gain, txirotasunean bizitzeko hautu ere badela. Izan ere, edozein hizkuntzatan idazten duenak badaki bizibide erosoa ez dela izango hautatu duen hori. Eta egia bada bai ingelesez, zein frantseseraz edo gazteleraz idaztean bizitza duina izatea erraza ez dela izango, zelan ukatu idazkera ketxueraz, korsikeraz edo euskaraz bada?

Baina hizkuntzaren hizkiei buruz ari ez bagara eta hizkuntzaren soinuaz berba egiten badugu, are argiagoa duzue aurrean esandakoa. Zenbat musika taldek irauten dute bere hartan, jo eta ke, euskaraz eta euskara sostengatuz, errenditu barik, diru eza eta kalamitate besterik ez dutela ezagutzen, hain zuzen ere, “mantentze” honengatik?

Lander Garrok Berri Txarrak eta MTV sariei buruz artikulu laburra, nola bikaina, idatzi zuen: Geure azken lubakia izenekoa. Artikulu horretan esaldi ezin argiagoa (askoen buruan agian ere ba zegoena, baina inork ez zuen hain argi idatzi ordu arte) idatzia zegoen: “Musikak ez baitu ordezkatzen musika bakarrik, ez bada herri oso baten neurosia, gabezia, besomotza. Geure lubakia da, azken lubakia”.

Asko dira, mundu honetan, “ezeren truke inork ez du lanik egiten” esaten dutenak. Baina horiek baino gehiago dira “ezerezen truke” lan egiten dutenek. Eta aurrekoa leku guztietan agerikoa bada musika alorrean ageriagoa.

Nor ausartuko da, behin batez, hurrengo kalkulu konplexua egitera? Zenbat diru irabazteari utzi egin dio Gatibu taldeak (adibidez) euskaraz, eta ez gazteleraz, kantatu izanagatik? Eta Gatibu-k esaten dudanean edozein euskal taldeari edo bakarlari buruz ari naiz. Ba al dago norbait kalkulu hau egitera ausartuko dana?

Eta Lander Garroren zalantza hura: “Ez ote garen geure soldaduei (musikariei) gehiegi eskatzen ari?”, nire duda ere bada. Izan ere, badakigu XXI. mendean gerrak (eta jakina gerra kulturalak barne) ezin dira lubakietan irabazi. Gehienez ere, iraute-mantentze-sostengatze bataila horretarako balio dute orain lubakiek.

Baina batzuetan, lonja baten aurretik pasatzen naizela, nerabe bakarti bat ikusten dudala, lagunak itxoiten akaso, eta nerabe horren ezpainetan lonja horretako bozgorailuetan entzuten den abestia igartzen da… “esadazu hizkuntza hau ez dela geurea, herri faltsu bat izan dugula maite”. Irudi horrek nigan sortzen didan esperantza da, oraintxe, buruan daukadana. 

Egun lainotsuetan, bidea apenas ikusten den horietan, aurrera pausuak hain txikiak izanik, bertoko musika taldeek hizkuntzaren aldeko egiten duten apustua da, askotan, nire esperantzarik handiena, bakarra ez bada. Eta nik badakit Lander Garrorekin bat natorrela: herri ñimiño honen musikariak, oso musika ona egiteaz gain, geure azken lubakia ere badira.