XX. mendearen hasieran eta erdialdean pilotari profesional moduan aritu ziren hainbat emakume: erraketistak ziren. Asteburuan horietako bi hil dira, eibartarrak. Gero eta gutxiago geratzen dira.
Erraketista izandako bi emakume hil dira asteburuan: Marina Basauri eta Nieves Bereziartua eibartarrak. Valentzian bizi zen Basauri; pilotak eraman zuen hara, eta bertan geratu zen bizitzen. Bereziartua, berriz, Mendaron bizi zen. Eta Kitton irakurri dugu albistea, eta garai bateko erraketistekin gogoratu gara. Emakume ausartak izan ziren, XX. mendearen hasieran eta erdialdean pilotari profesional gisa ibili zirenak, frontoiz frontoi, munduan zehar. Erraketista horietako asko Eibar ingurukoak ziren.
Bideo honetan erraketistei buruzko hainbat kontu bildu ditugu. Izan ere, hainbat erraketistak beraien bizipenak kontatu zizkiguten Ahotsak.eus proiekturako:
Bideo honekin lotuta, ikastetxeetan lantzeko proposamena ere baduzue, nahi izanez gero, Ikasgelan webgunean.
Donostian sortu zen emakumezkoen erraketa kirola: Ildefonso Anabitarte enpresagizon donostiarrak 16 neska aukeratu zituen, eta frontoiko pilota modalitate berri hori erakutsi zien, tenisaren antzekoa. 1917an hasi ziren emakumeak lehenengoz erraketan modu profesionalean jokatzen, Madrilen (Cedaceros frontoian). Zesta puntan lehenxeago hasi ziren, 1897. urtean.
Erraketak arrakasta izan zuen, eta zabaltzen joan zen. Emakume erraketistak mundu guztiko frontoietan aritu ziren: Donostian, Bilbon, Iruñean, Madrilgo eta Bartzelonako hainbatetan, Sabadellen, Valentzian, Sevillan, Vigon, Logroñon, Santanderren, Zaragozan, Salamancan, Valladoliden, kanariar uharteetan… baita Mexikon, Brasilen, Miamin eta Kuban ere.
Euskal erraketistak asko izan ziren, pilotarako zaletasun handia zegoelako. Eta horietako asko eibartarrak ziren. Zergatik? Eibar beste herri batzuk baino irekiagoa zen, ez hain katolikoa; sozialistak eta errepublikanoak ziren nagusi. Emakumeek askatasun gehixeago zuten (hala ere, batzuek ez zuten begi onez ikusten). Mugimendu handiko frontoia zeukan. Hiru pilota eskola sortu zituzten, eta pilotarien harrobia bihurtu zen Eibar. Tolosako Beotibarren, Zarautzen, Errenterian eta Madrilen ere egon ziren eskolak. Frontoi bakoitzean bere berezko estiloa erakusten zen.
Gerra zibilaren ostean, baina, erraketa indarra galtzen joan zen. Agintari berrien ustez, ez zen lanbide aproposa emakumeentzat: emakumeak etxean egon behar zuen, etxeko lanak egiten eta familia zaintzen. Joko horretan aritzen ziren frontoiak ixten hasi ziren, eta ez zuten erraketista berririk onartu. XX. mendeko hirurogeiko hamarkadaren amaieran, soilik Madrilgo eta Bartzelonako frontoietan jarraitzen zuen erraketa modalitateak. Azken partida 1980. urtean jokatu zen.
Albiste hau Ahotsak proiektuak argitaratu du eta ARGIAra ekarri dugu CC by-sa lizentzia baliatuta
Orain arte desgaituak ez diren pertsonekin lehiatu da Uharteko Ipar Eski Taldeko Eneko Leyun eskiatzailea (Iruñea, 1998). 2024-2025 denboraldian, lehenengo aldiz parte hartu du Adimen Urritasuna duten Pertsonentzako Iraupeneko Eskiko Espainiako Txapelketan. Urrezko... [+]
Euskal Pilotako Nazioarteko Federazioaren eta Espainiako Federazioaren arteko gatazkak bere horretan jarraitzen duen bitartean, Jose Manuel Rodriguez Uribesek euskal selekzioaren aldeko adierazpenak egin ditu. Desadostasunak direla eta, Nazioarteko Pilota Federazioaren eta... [+]
Ertzaintzak martxoaren 13an Bilbon zauritutako bi pertsonaren testigantza jaso ditugu. Athleticen partidaren ostean larriki zauritu zituzten aita-semeak, borra-kolpeka, eta atxilo eraman zuten haietako bat. Furgonetatik ikusi zuen ertzainek nola egin zuten tiro jendearen kontra,... [+]
Eskolaz kanpoko jardueren eskaintza zabala egiten duten ikastetxeen aldean, beste askok ez du horretarako aukerarik; eta eskola bereko ikasleen artean ere, denek ezin dute ekintzetan parte hartu, baliabide ekonomikoek baldintzatuta. Esku hartzeko dei egin diete instituzioei:... [+]
Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.
Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
Israelgo Estatuko saskibaloi taldeak ostiralean jokatuko du Gasteizen, eta mobilizatzera deitu du Palestinarekin Elkartasunak.
Iñigo Cabacas Herri Harmaila taldea eta Athleticen arteko harremana nahaspilatuta dago azkenaldian. Iñigo Cabacas Herri Harmailako Iñigorekin hitz egiteko aukera izan dugu astelehenean.
Saskibaloi talde israeldarraren eta Baskoniaren arteko lehia bertan behera uztea exijitzeko manifestua aurkeztu du Palestinaren aldeko mugimenduak. Euskal Herriko 40 saskibaloi klub, talde zein Baskoniako zaletuen taldek, kirol munduko 91 pertsona ezagunek eta Gasteizko 65... [+]
Kirol klub batean aritu nahi duen haurrak ez duela zertan Eskola Kirola egin dioen epaiari helegitea jarriko dio orain Gipuzkoako Diputazioak. Umeak nahi duen kirola aukeratzeko askatasuna batetik, helburu hezitzaile eta integratzaileak bultzatzen dituen eredua bestetik,... [+]
Euskal selekzioaren ofizialtasuna lortzera bidean urratsa eman du Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak, Euskadiko Federazioa eskubide osoko kide izatea onartuta. “Lorpen historikoa da”, zioen Euskadikoak pasa den abenduaren 28an, baina zuhurtziaz mintzo zen,... [+]
Lapurdiko Makean egin du Euskal Selekzioa Orain elkarteak lehenengo biltzar nagusia. Iazko udan Frantziako selekzioarekin jokatzeari uko egin ziotela iragarri zuten Ipar Euskal Herriko hamabost pilotarik osatzen dute gaur gaurkoz ekimena, zeinak helburu duen, besteak beste,... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
