Azken 20 urteetan etxebizitzetako ur grisak birziklatzen ditu Kataluniako herri batek
Ura aurrezteko ordenantzak onartu nahi dituzten udal guztiak, tartean Bartzelona, Sant Cugat del Vallèsera joaten dira. Udalerri horrek ura aurrezteko bere lehen araudia onartu zuen 2002an, eta 2008an eta 2018an eguneratu zuen, murriztaileagoa izan zedin.
Gaur egun, Katalunian hogeita hamar bat udalek ordenantzak onartu dituzte eraikuntza berrietan ur grisak aprobetxatzera behartzeko. Baina politika minoritarioa izaten jarraitzen du, horri buruzko legeria gehiegi ez dagoelako, ez autonomikoa, ezta ere Espainiako Estatukoa.
Bartzelonaren kasuan, Jaume Collboniren gobernuak zehaztu du ordenantza berriak 16 etxebizitza edo gehiagoko sustapen eta birgaitze handi guztiei eskatuko diela ura aprobetxatzeko sistema horiek ezartzea. Proposamena partaidetza-prozesuaren fasean dago orain, eta urte amaierarako onartzea aurreikusten da.
Bartzelonako etxebizitza batean biztanleko eta eguneko 100 litro baino gutxiago kontsumitzen dira. Horietatik herena, 35 litro inguru, komunontziaren deskargarenak direla kalkulatzen da. Kopuru hori dutxa, bainuontzi eta konketetako urarekin estal daiteke, horiek 40-50 litro erabiltzen baitituzte batez beste (80 litro hoteletan), Barcelona Cicle de l 'Aigua udal-enpresaren kalkuluen arabera. Ur grisen artean ontzi-garbigailua, harraska eta garbigailua ere sartzen dira, baina horiek ez dira kontuan hartzen berrerabiltzeko instalazioetan, koipeak, detergenteak eta beste produktu kimiko batzuk izan ditzaketelako.
Nola funtzionatzen du?
Hasteko, aurrezteko egokitutako eraikinek hiru tutu-sistema bereizi izan behar dituzte. Alde batetik, ur grisen hustubidea, sotora eramaten dituena. Bertan kokatu ohi da iragazketa-prozesua egiten den depositua. Saneatu ondoren, ura berriro gorantz ponpatzen da etxebizitza guztietara, zisternak betetzeko. Eta hirugarren hodiak ur beltzak botatzen ditu. Administrazio eta adituek diotenez, hodi-sistemaren konplexutasun horri esker, sustapen edo birgaitze integral berrietan bakarrik da bideragarria.
Higiezinen gutxieneko tamainan sartzen da aldagai ekonomikoa. Sant Cugat del Vallèsen, zortzi etxebizitzatatik aurrera errentagarria dela uste dute. Bartzelonan 16 planteatu dituzte. "Hasieran inbertsio handia da, obra-gastuagatik eta ekipoak berak balio duelako, baina azkar amortizatzen da eta uraren fakturan aurrezten da", dio Sílvia Gonzálezek, Aqua Españako Ur Grisen eta Euri-uren Batzorde Sektorialeko koordinatzaileak, sektore hidrikoko enpresen elkarteak.
Bartzelonako Udalaren kalkuluen arabera, 16 etxebizitzako eraikin baterako instalazioak 760 euro balioko lituzke etxe bakoitzeko; mantentze-lanetarako, 93 euro urtean; ura urtean 500 m3 aurreztuko litzateke, eta inbertsioa 10 urtean amortizatuko litzateke. Gainera, uste dute aurrezpen ekonomikoa urtean 150 eurotik gorakoa izango litzatekeela bizileku bakoitzeko.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO2 isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren ondorioz, eta... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
