Fitxa: Donostiako Musika Hamabostaldia. Kursaal Auditorioko Zikloa.
Orchestre Philharmonique de Radio France.
Zuzendaria: Mikko Franck.
Bakarlaria: Sol Gabetta (txeloa).
Egitaraua: Debussy, Lalo, Ravel eta Stravinskyren lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa. Data: abuztuaren 30a.
Gezurra badirudi ere, hilabete igaro da. Alegia, Musika Hamabostaldiaren 85. edizioari agur esateko ordua. Eta, behar bezala, jaialdi honi amaiera emateko programatutako kontzertua melomanoentzako pizgarriz beteriko saioa izan da.
Hasteko, Frantziako Irratiko Orkestra Filarmonikoak denbora dezente zeraman Donostian kontzerturik eman gabe. 1990eko hamarkadan behin baino gehiagotan egon bazen ere Musika Hamabostaldiko programan, egia esan, urte gehiegi zeramatzan Donostiara etorri gabe. Talde ona baita, oso.
Bestalde, Sol Gabetta biolontxelo jotzaile argentinarra bere instrumentuko bakarlari onenetakotzat jotzen da gaur egun. Gainera, azkenaldian gutxi programatzen den kontzertu bat jotzen zuen, Èdouard Laloren txelorako kontzertua hain zuzen ere. Eta, azken batean, azken kontzertu honen egitaraua, oro har, benetan egitarau gozagarria da, bikain orkestratutako obren samurtasunak dastatu nahi dituenarentzat.
Kontzertua Debussyren Prélude à l’après-midi d’un faune lanarekin hasi zen, non Mikko Franck zuzendariak musika iradokitzaile honek entzuleei eskaintzen dien kolore-paleta guztia zabaltzen jakin zuen. Obra plazer handia izan zen bere hamar minutuko iraupenean, txirula bakarlari bikainari eta egurren eta harparen konbinazio zoragarriei esker.
Frantziako musikarekin jarraituz, saioaren lehen zatia Laloren Txelo eta orkestrarako re minorreko kontzertuarekin osatu zen. Prélude-n Gabettak bere soinu ederra zabaldu zuen hasierako teman, biolontxeloaren melodia bat triadetan, non orkestraren sarrera malkartsuek bakarlariari tonu kementsu eta grinatsua areagotzen behartzen eta laguntzen dioten. Ederra izan zen bigarren gairako trantsizioa, kantilena liriko bat, bai eta hasierako gaiaren berrinterpretazioa ere, mugimenduaren amaiera ikaragarrira eraman gintuena. Ondorengo Intermezzo bitxian, lento eta scherzo konbinazio batean, Gabettak bikain abestu zuen hasierako zatia, bere harmonia aldakorren jokoekin kontrastez betea, eta, ondoren, Scherzo-aren ukitu espainiarreko zapateatua dantzatzen gozatu zuen, non flautak eta gainerako egurrak osagarri ezin hobeak izan ziren. Gabettak eta Franckek elkarri begiratu zioten etengabe, eta orkestraren eta bakarlariaren konplizitatea nabaria izan zen. Are adierazkorragoa izan zen Allegro vivace azken kantuaren hasierako sarrera motela, gainerako mugimendua eraman egin zuena.
Bigarren zatian, Ravelen lehen orkestra-lana entzun ahal izan genuen: Shéhérezade, ouverture de Féérie, hain zuzen ere. 1898an konposatu zuen eta ez zuen arrakasta handirik izan estreinaldian. Urte asko geroago argitaratu zen, 1975ean, eta orduan bai ezagutarazi zen asko. Musikagilearen fintasuna iragartzen du lan horrek, errusiar eragin handiarekin. Obra ederra, Radio Franceko orkestraren interpretazio magikoa izan zuena.
Eta Hamabostaldiaren kontzertu handia amaitzeko, niretzat XX. mendeko orkestra-lan handiena interpretatu zuen Radio Francek: Igor Stravinskyren Suzko txoria-ren suite-a. Obra gutxik dute suite honen orkestrazio bikaina. Su hutsa da, izenburuak berak dioen bezala. Stravinskyk soinu-kosmos ikaragarri bat planteatzen du, non Ravelen, bere orkestra-kolore bereziaren, eta Wagnerren, bere kromatismo postromantikoaren, Debussyren harmonia inpresionisten, edo errusiar eskolaren melodismo mistikoaren eraginak hauteman ditzakegun.
Mikko Franck zuzendariak ez zuen publikoa dezepzionatu. Orkestra handi honetatik Suzko txoria obrak duen bulkada bizi eta magiko hori transmititzeko behar dituen mila ñabardurak ateratzen jakin zuen.
Propina gisa, Sibelius konpositore finlandiarraren pasarte bat, hotza eta sarkorra, arnasa moztu ziguna.
Edizio asko dira orain arte; Espainiako Estatuko musika klasikoko jaialdirik zaharrena da. Behin amaituta, une egokia izan daiteke aurtengo edizioaren balantzea egiteko, baina baita jaialdiaren bizitza luzearen balantzea egiteko ere. Jaialdi bikaina da, oso. Baina hausnartu egin... [+]
Donostiako Musika Hamabostaldia
Euskadiko Orkestra: Zuzendaria: J. Rohrer.
Donostiako Orfeoia: Zuzendaria: J.A. Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: C. Reiss, V. Karkacheva, M. Schmitt, H. Müller-Brachmann.
Egitaraua: Beethovenen Missa Solemnis re maiorrean, op. 123.
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
Albenizen Iberia Suite monumentalaren bertsio berri bat egitea meritu handiko lana da, merkatuan dauden grabazio bikainak kontuan hartuta. Hori dela eta, Luis Fernando Pérezek Musika Hamabostaldiko errezitaldian egindako lanak sekulako miresmena sortu zidan.
Orkestra handien eta obra handien kontzertuen ondoren, ezin diegu arreta jarri gabe utzi musika-patxada handiagoko, sosegu handiagoko baina edertasun berdineko proposamenei.
Luxenburgoko Orkestra Filarmonikoaren lehen kontzertuak erromantizismo berantiarraren kutsua izan bazuen ere, bigarren topaketan taldeak bi obra zirraragarri interpretatu zituen, istorioak kontatzen zizkigutenak. Obra exigenteak ziren, batez ere adierazkortasunaren aldetik, eta... [+]
Musika Hamabostaldiak 85. edizioari hasiera eman dio, orkestra handi batekin eta inaugurazio baten mailako programarekin.
Mundu honetan gauza guztiak bezala, amaitu da Donostiako Musika Hamabostaldia. Normaltasunera itzultzeak markatutako edizioa izan da, eta horrek ikusleen gogo berezia eta giroan sumatzen zen nolabaiteko poza ekarri ditu.
Musika ez da diziplina tekniko hutsa, musika kutsu... [+]