Auzokoak egindako lanaz
Udazkena etorri da aurten, ni fede handirik gabe nengoen arren. Ez dakit zein mirari tarteko, hostoek erabaki dute orbel bilakatzea; eta jantzi egin dituzte bideak eta bazterrak, gorriz, laranjaz, horiz eta berdez. Zuhaitz guztiek bat egin dute manifestazio erraldoian, baita alertzeek ere, udazkenaren existentzia bera aldarrikatzeko, azkena balitz bezala.
Urrezko aldapek irauteko ahaleginetan, etxerako bidea patinaje pista bilakatu dute, ibilgailurik pasa ez dadin. Orkatzek eta basurdeek festa dute, eta bidea zeharkatzen dute goitik behera eta behetik gora, lurrezko lorratzak kaminoan utzita. Zalantzan ziren harriek bat egin dute manifestazioarekin, udazkenarekiko elkartasunez.
Espero ez zuten gonbidatuak zain ziren: egur-zaleak. Entresakatik ateratako egurra bide bazterretara heltzeko, aldapan behera botatakoan eramandako lurrak eta harriek ere ohantzea topatu dute bide erdian.
Eta orain? Orain garbiketa brigadaren ordua heldu da, menditarrak segurtasunez etxeratuko badira. Menditar gutxi geratzen dira bazter hauetan, hiru etxetan baino ez dago surik egunero; bi etxetan, 2,3 kilometro dituen bidea garbitzeko sasoia duen jendea.
Kilometro horietan, ordea, zuhaitz-landaketak daude bidearen kontra; osasuntsu batzuk, gaixo bestetzuk. Denboraleak botatako enbor zatiak baztertu ditu menditarrak behin baino gehiagotan, jabea ez dela azalduko ongitxo baitaki. Nola jaitsi, bestela, institutura doazen gazteak autobus geltokira, edo gazta banatzera edota Azkoitiko azokara ogia saltzera? Nola etorriko zereala dakarren kamioia? Eta irina?
Auzolana antolatzea pentsatu du menditarrak, ezin baitio eskaini goiz gehiago bidea garbitzeari. Urliari deitu, sandiaren telefono zenbakia eskatu, berendiari zeuk abisatu... Gutxi batzuek hartu dute deialdia erantzukizunez, hiruk. Gehiengoak aitzakiaren atzean gorde dira; etorri ezean, 50 euroko ekarpena egin beharko duela entzun arte. Azkurak, akaso, mugituko ditu auzolanera.
Auzolanari eta azkurari uko egiten diotenak ere badira. Haiek zergak ordaintzen dituzte. Kaletarrek ez dituzte kaleak garbitzen. Gutxitan erabiltzen dute bidea. Joan dadila menditarra udaletxera eskatzera.
Isilpean geratu dira hutsik dauzkaten baserriak eta egurrarekin ateratako etekinak. Isilpean, menditarrak hemen daudelako haiek ere badutela bidea. Isilpean, menditarraren lanari ateratako etekina.
Auzolana auzo geratu da. Lehen gurea zena, orain auzoarena. Auzoak egingo du. Auzo geratu da auzoa.
Bideetako orbelezko tapiz koloretsuak lokatza ere ezkutatzen du.
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Lerro hauek idazterako, gazta egiteari utzi diogu eta antzutze prozesu betean gaude. Horrek esan nahi du jetzaldiak gero eta sakabanatuagoak direla denboran, ardiei esnea desagertu arte. Batzuen kasuan, egun gutxitan bukatuko da prozesua, eta gutxi batzuei gehiago kostako zaie.
Plastiko konpostagarrizko poltsak ohikoak baino toxikoagoak dira titularra irakurri genuen iazko urrian Elhuyarren. CSIC Espainiako Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko adituen ikerketa batean zegoen oinarritua albistea, eta zalaparta handia piztu zuen. Garazi Zabaletak... [+]
Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.
Dimako Udalaren atzen osoko bilkuran, garagarrilaren 17an, Dimener Dimako Energia Barriztagarrien Komunitatearen estatutuak onartu eta Udala alkartearen kide laguntzaile izatea eztabaidatu eta onartu zen.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Tolosatik abiatu eta Bedaion gora egin, Menditxiki aldera. Batean Bedaio, bestean Zarate, Gipuzkoako eta Nafarroako muga-mugan gara. Hantxe dira helburu ditugun lursailak, Itxitua eta Erlo, garai batean lahar, pagadi gaur egun: Gregorio Ugartemendia Zubillagaren basoa duzu.
900 milioi inguru eskatzen dizkio Energy Transfer Partners enpresak AEBetako Greenpeace erakunde ekologistari, 2016 eta 2017an oliobidearen aurkako protestetan kalteak eragin izana leporatuta. “Epaiketa honetan porrot eginez gero, Greenpeace justizia klimatikoaren aldeko... [+]
Nafarroako Ecofert Sansoain enpresa itxita dago 20.000 tona hondakin toxiko legez kanpo jasotzeagatik Zubietako (Gipuzkoa) erraustegitik eta Tuterako (Nafarroa) Oleofat enpresatik.
Horrez gain, Biarritzen ostreopsisa atzeman dute, itsas alga toxiko mikroskopiko bat, eta karabela marmokak agertu dira Donostiako kostaldean.
Ez da ezusteko handirik izan Europako hauteskundeetan, eskuin muturrak gora egin duen bitartean, berdeek orain arteko emaitzarik txarrenetakoak izan dituzte. Zentzu horretan, geroz eta gehiago nabarituko dugu trantsizio ekosozialari lotutako erabakietan ebidentzia zientifikoek... [+]
Zuhaitzen eta arbolen sarobean nabil azken urte hauetan. Larrean, abaroan eta biaoan hor nabil atera ezinik. Zuhaitzei eta arbolei aparteko begirunea diedala jabetua izango zara, tarteka behinik ARGIAren Bizi Baratzea txoko honetan ibiltzen bazara. Eta azkenaldi honetan,... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Duela gutxiko kontua da. Iberiar katamotza (Lynx pardinus), mundu mailako felino espezie mehatxatuenetarikoa, “galtzeko arriskuan” egotetik “kaltebera” kategoriara igaro da IUCNren Espezie Mehatxatuen Zerrenda Gorrian. Espeziea kontserbatzeko egindako... [+]