Errepresioak ibilbide luzea eta forma ezberdinak izan ditu eta ditu Euskal Herrian, borreroak mila aurpegi dituelako. Halere, beti izan du ezaugarri historiko bera: Euskal Herriaren eta euskal herritarron Eskubide Zibil eta Politikoen, Ekonomiko eta Linguistiko-Kulturalen, etengabeko urraketa eta ukazioa.
Horretan datza gure Herriak oraindik pairatzen duen gatazka politikoaren funtsa: Herri, klase eta pertsona gisa falta zaigun askatasuna. Hori da konpondu behar dugun arazoa. Errepresioa, berriz, bizi dugun zapalkuntza anitz horren sintoma baino ez da, sukarra, eta gaixotasuna ez dugu sendatuko nagusiki sintomak borrokatzen baditugu, hori ere egin behar dugun arren.
Ez dugu ahaztu behar historikoki mugaz bi aldeetako estatuetako gobernu guztiek izan dutela euskal erresistentzia isilarazteko, asimilatzeko eta, ezin bada, suntsitzeko helburua, horretarako bitarteko guztiak erabiliz, baita gerrarik zikinenak ere: estatu terrorismoa, atxiloketak, tortura, espetxeratzea, drogen banaketa masiboa, industriaren suntsipena, hizkuntza ordezkapena, eragile sozial eta politikoen legez kanporatzea, genero zapalketa, iritzi publikoaren manipulazioa, informazioren kontrola... Denetarik egin digute, baina ez dute azken helburua lortu: euskaldunak ez gaituzte asimilatu. Horretan datza gure garaipen politiko nagusia.
Eta duela bost urte ETAk armak utzi bazituen ere, bi Estatuek ez dute beren helburua aldatu, baina politika egokitzen hasi dira: errepresio beltza baztertu gabe, errepresio zuriari ateak zabaldu dizkiote. Beraien jendarte eredua, euskaldun batzuen kolaborazioaz osaturiko “gehiengo demokratikoz” legitimatu eta inposatu nahi dute. Hori da Estatuen plan “berria”. Eta hori egiten ari dira, politika horrek mundu osoan fruituak eman dizkielako. Neoliberalismoak azken bi hamarkadatan jendartea gaixoak sortu ditu mundu osoan. Gerra militar edota ekonomikoen bidez, jendarte egoistak eta beldurtiak osatu dituzte non nahi eta bertako kolaboratzaileen laguntzaz, hauteskundeetan eskuina edota eskuina muturra indartzea lortu dute: Trump, Le Pen, Rajoy eta gainerakoak... Eta, gustatu ala ez, Euskal Herria eta bere ekonomia ere, zurrunbilo neoliberal horretan murgilduta daude. Hemen ere, poliki-poliki, euskal jendartea desmobilizatzen ari dira eta PNVko EBBren politika kolaboratzailea gero eta eskuindarragoa eta espainolagoa da, askotan bere oinarri sozialaren eta Euskal Herriaren aurkakoa bada ere.
Errepresio sistemaren birmoldaketa horren hasiera 2001eko AEBetako Dorre Bikien aurkako erasoa ondoren eta, batez ere, 2007ko krisialdi ekonomiko bortitza eta gero, ematen hasten da hemen eta mundu osoan. Euskal Herria zatitzen duten bi Estatuetan ere lehendik zetorren eraikin errepresiboa zaharberritu eta zutabe berriak eraiki dituzte. Salbuespeneko arkitektura juridiko politiko horrek guztiok kaltetzen gaitu, errefuxiatuak, pobreak, gazteak eta emakumeak nagusiki, baina baita pentsiodunak, langileak, langabeak, prekarioak, ikasleak edota euskaraz bizi nahi dugunak ere eta, nola ez, euskal preso eta iheslari politikoak.
Hor kokatu behar dira Espainiar Estatuko Mozal Legea eta Zigor Kode berria edota Frantziar Estatuko jendartearen fitxatze sozial masiboa eta etenik gabe luzatzen ari diren legezko salbuespen egoerak... Eta errepresio zuri masibo horrek ez du baztertu errepresio beltz selektiboa, Altsasuko gazteek, Paris ondoko Theok edota asteburuan Iruñean atxilotu eta espetxeratu berri dituzten hiru gazteen erakutsi duten moduan. Estatuek, beharren arabera, zurian ala beltzean jokatzen dute, edota bietan, protesta soziala zigortzeko eta desaktibatzeko bada eta ondorio politiko nagusiagoak lortzeko. Inork uste al du Altsasuko edota Iruñeko gazteen atxiloketa eta espetxeratzeak Nafarroan gertatzea kasualitatea dela? Nori interesatzen zaio aldaketa korapilotsua bizi duen euskal lurralde honen desestabilizazioa?
Horren guztiaren aurrean, guk ere beldurrik gabe politika egiteko modua egokitu, aldatu, behar dugu Herri, klase eta pertsona gisara libre izan nahi badugu. Estatuek baino txikiagoak eta ahulagoak izanik, azkarragoak izan behar dugu. Horretarako, lehenik eta behin, beraiek jartzen diguten barrikada errepresiboaren aurka nagusiki borrokatu beharrean -hor eduki nahi gaituzte Estatuek-, Euskal Herriaren, langileriaren eta herritarren askatasunaren aldeko praktika eraikitzaileak gaurdanik martxan jartzen aritu beharko genuke. Hori da bizi dugun gaixotasuna, askatasun falta, eta sukarra, errepresioa, sendatzeko eta gainditzeko bide eraginkorrena.
Gure jendarte librea eraikitzeko forma eta bide berriak asmatu eta martxan jarri behar ditugu, lurralde aske funtzionalak eta territorialak sortu, euskararen arnasguneak martxan jarri, proiektu komunitarioak bideratu, egitasmo eraldatzaileak garatu, konpromisoetan oinarrituriko borroka desobedienteak piztu, konfrontazio bilatu, praktika politikoan irekiak izan, dinamika parte hartzaileak beldurrik gabe bultzatu, autogestioa kudeaketa modura aldarrikatu, parekidetasuna bermatu, ilusioa pizten eta komunikatzen jakin, emozioak transmititu, epika berria eraiki... Horretan datza gure artean hain ezaguna bihurtu den kultura politiko berriaren edukia, egin behar dugun Iraultza Demokratiko Nazionalaren mamia. Eta lan horretan gabiltzan ezkertiar guztiok, ezberdinak izanik ere, gure arteko konbergentzia dinamikak, prozesu bateratzaileak, bideratu behar ditugu. Ezkerraren ezaugarria, naturarena bezala, aniztasunarena da eta onartu ez ezik, onuragarritzat jo behar dugu.
Ikuspuntu honetatik, autodefentsarik onena, Euskal Errepublika Sozialista gaurdanik guztion artean eztabaidatzea eta eraikitzea da. Horrek emango digu ezinbestekoa dugun iniziatiba politikoa. Gurea eraikiz, beraiena desegin.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]