Autismoa eta koronabirusa: balkoitik dator estigma urdina
Konfinamendua hasi denetik, autismoa edo TDAH duten haurren zenbait gurasoren salaketak zabaldu dira sare sozial eta hedabideetan. Tratu iraingarrien iturria: etxetik kalera begira direnak, antza, ez baitute ulertzen batzuk zergatik ateratzen diren euren seme-alabekin kalera, eta haiek ez. Horren aurrean, batzuek hautatutako bideak, lazo urdin bat jartzea haur autistei, piztu du eztabaida. Biktima bi aldiz biktima ez ote duen bilakatuko.
Ipar Euskal Herrian, hasiera-hasieratik arautu ziren "haurren ongizaterako etxetik gertu dauden espazio irekietan ezinbesteko irteerak, distantzia mantenduz eta topaketa oro saihestuz"; Hego Euskal Herrian, berriz, behar bereziak zituzten adingabeak ere ezin ziren kalera atera konfinamenduaren hasierako egunetan.
Handik egun gutxira, Espainiako Gobernuak zuzenketak egin behar izan zituen kexen aurrean, konfinamenduak, autismoa duten haurrengan, osasun mentalean eragin okerra izan dezakeelako. Martxoaren 20an eguneratu zen araua eta erabilera publikoko bideetatik ibiltzeko baimena eman zien "desgaitasuna duten pertsonei, jokabide-nahasmenduak dituztenei, hala nola autismoa edo jokabide disruptiboak diagnostikatuta duten pertsonei, laguntzaile batekin batera, betiere kutsatzea saihesteko beharrezko neurriak errespetatzen badira".
Kalera atera eta askorentzat konfinamenduaren ondorioak laxatzeko baino are okerrago bihurtu da egoera. Bakoitik edo leihotik begira daudenen irainek eraginda. Guraso horietako bat da Josep Salvat katalana. Auzokideen irainak saihesteko autismoa duten umeei lazo urdin bat ezartzea sarean proposatu eta bultzatu duen gurasoetako bat. Bere semeak autismo du eta berarekin gertatutakoa azaldu du sare sozialetan. "Enric semearekin joan nintzen kalera, pilotan jolasten ginen bitartean bizilagunen oihuak entzuten hasi nintzen, baina ez nion garrantzirik eman. Handik gutxira, Poliziaren patruila ikusi nuen. Norbaitek salaketa jarri zigula ulertu nuen".
Honen moduko kasu eta salaketa asko aurki daiteke sarean, etxeko "poliziek" eragindakoak. Horren aurrean, Salvaten antzera, zenbait gurasok autismoarekin lotutako koloredun lazoak erabiltzeari ekin dio, bizilagunen oihu eta irainak ekiditearren. "Tamalgarria da neurri hau hartu behar izatea jendearen txistuak ez jasotzeko, baina elkarbizitza errazteko balio behar badu, ongi etorria", adierazi dio Salvatek La Vanguardia egunkariari.
— Josep Salvat (@josepsalvat) March 27, 2020
Gogoan izan mesedez: #nietxeangelditzennaiz baina batzuetan ezinezkoa egiten zait. pic.twitter.com/vT2X8XkFEB
— Marea Urdina (@mareaurdina) March 20, 2020
Hola amigos si ven a personas caminando con un pañuelo azul o un vehículo con un pañuelo o cinta azul son personas con AUTISMO y que necesitan caminar para tranquilizarse por eso no les griten y menos le toquen bocinas ya que estar encerrado mucho tiempo les hace muy mal,Gracias. pic.twitter.com/6oPc5oJG5l
— Gastón (@Gastn57302344) March 26, 2020
Ojalá no fuera necesaria hacer esta campaña, familias de personas con autismo nos están comentando que les increpan. Si ves a dos personas juntas caminando por la calle y llevan algun distintivo azul, puede ser que sea una persona con autismo. ¡Gracias por tu respeto y empatía! pic.twitter.com/lg1zFR4rgO
— NorTEA (@_NorTEA_) March 25, 2020
Markatuta, "naziek juduei nola"
"Erasoari iskin egiteo, gure seme-alabak kalera ateratzeko lazo urdin batekin markatzeko eskatu digute. Ezin dut sinetsi. Lehenik, nire semeak lazo urdin bat janzten badu, balkoiko marmartiek seguru aski ez dutela ikusiko. Eta bigarrenik, erasotzailea da markatu beharko litzatekeena".
Goikoa down sindromea duen haur baten amak emandako erantzuna da lazo urdinaren proposamenari. Hau bezalako oso kritika zorrotzak daude sarean, ekimen honek "biktima bi aldiz biktima" bihurtzen duelako. "Eraso sexista jaso duen emakumeari kontrola ezartzea eta ez erasotzaile matxistari. Hau antzekoa da: biktima bi aldiz biktima bihurtzea", dio beste aita batek.
Horren aurrean, askok eta askok hedabideei laguntza eskatzen die, arazoa konpontzeko indarra beste nonbaiten jarrita: "kontzientzia zabaldu, diskriminazioa eta kapazitismoaren aurrean tolerantzian eta errespetuan sakondu". Autismoarekin lotutako zenbait elkartek, tartean Espainiako Estatuko autismoaren elkarteak, ere kritikatu du neurri hau.
"Nik ez dut nire semea naziek juduekin egin zuten antzera identifikatuko. Ohikatu balkoitik, nahi baduzu, ez zaitugu entzungo. Beharrezkoa bada, ni izango naiz Poliziari deituko diona. Nire semeak markaturik eramango duen bakarra zoriontasuna izango da". Neurriarekin kritiko izan ala ez, inork ez dio seme-alaba kalera ateratzeari utziko, umeentzat gogorragoa den espetxealdi moduko honetan.
Katalunian Societat Catalana de Pediatria elkarteak pandemia kontrolatzeko ikastetxeetan aplikatzen diren neurriak bertan behera uzteko eskatu du, neurri horiek haurrengan dituzten ondorio kaltegarriak argudiatuz. Tartean dago gela barruetan maskararen erabilera kentzea, modu... [+]
Beste hainbat bezala COVID pasearen aurka Bilbon deituta zegoen manifestaziora joan ginen aurrekoan. Bertan adin, kolore, janzkera eta hizkera askotariko zenbat jende zegoen ikusteak asko poztu ninduen, eta tartean topatu nituen unibertsitate garaiko batailetako lagunak edo... [+]
Zarauzko Udaleko urtarrileko osoko bilkuran, galdera erantzunen txandan sei herritarrek hartu zuten hitza, eta Covid pasaporteak eragindako diskriminazioa eta beren bizipenak azaldu zituzten; tartean, pasaporterik gabe kiroldegira sartzeagatik atxilotuta bukatu zuen... [+]
Bermeon jaiotako eta bertara etorritako herritarren artean hilean behin egiten zuten tertulia dago Lurre Hurre proiektuaren oinarrian. Elkar ezagutu zuen herritar talde horren harremanetik abiatuta, eta konfinamendu garaian migratzaile askok bizi zuten egoeraz jabetuta, egitasmo... [+]
Joseph Andras (Le Havre, Frantzia, 1984) idazlea da. 2016an lehen eleberriagatik "Goncourt" sari famatua eman zioten, baina berak uko egin zion epaimahaiari esanda “lehia, konkurrentzia eta norgehiagoka arrotzak zaizkiela idazketari eta sorkuntzari”... [+]
Lehen mailako arretak “kolapso egoeran” jarraitzen duela uste dute, ospitaletako arretak bizi duen gainkarga salatu nahi dute, eta egoerari aurrea egiteko neurriak eskatzen dituzte ELA, SATSE, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek.
Abenduaren 20an eman zuen jakitera Olentzeroren Lagunak elkarteak 2021ean ere ez zela Olentzero Iruñeko kalez kale ibiliko, pandemiaren egoerak horretara bultzatuta. Urtarrilaren 4an, aldiz, Iruñeko Errege Magoen Kabalkadaren Elkarteak adierazi du aurten kaleetara... [+]
COVID txertoa hartu edo ez, norberaren hautu bat da, legezkoa, eta batak bezala besteak errespetu bera merezi duena. Ez da derrigorra, baina behartzeko erreminta ezarria dago Euskal Herri osoan: Europar Batasunak bidaiatzeko udan jarri zuen QR pasaportea. Zer dakar QR... [+]
Honela adierazi du Gazte Koordinadora Sozialistak zabaldu duen oharrean: "Zentzu sanitariorik gabeko neurriak hartzen jarraitzen dute politikari profesional despotikoek". Berriki hartutako hiru neurriak salatu dituzte zehazki: COVID ziurtagiriaren zabalpena, aire... [+]
Osakidetzaren lehen mailako arretaren egoera "jasanezina" dela salatuz Araba, Bizkai eta Gipuzkoako osasun etxeen aurrean elkarretaratzeak egin dituzte. "Lehen olatua izan eta urte eta erdira, osasungintza urria, nekatua eta baliabiderik gabea daukagu",... [+]
LAB sindikatuak honako irakurketa plazaratu du: "COVID kutsatzeen olatu berria dela eta, Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta Frantziako Gobernua COVID ziurtagiriaren ezarpena erabiltzen ari dira euren kudeaketaren hutsuneak ezkutatzeko. Bost ardatzetan neurriak... [+]
Urtero Bilboko Konpartsek San Tomas egunaren harira argitaratzen duten egutegiaren etekinak Etxaldeko Emakumeei emango dizkiete aurten.
Abenduaren 18 arratsaldean Donostian jendetzak hartu ditu kaleak, Bizitza plataformak deituta egin den manifestazioan. "COVID pasearen inposaketari ez" lemak elkartu ditu.
Abenduaren 14an Osasun Publikoaren Aldeko Herri Ekimenak 1.000 erreklamaziotik gora aurkeztu ditu Donostiako Eusko Jaurlaritzako Osasun sailean, bereziki Lehen Arreta eta oro har osasungintza publikoa indartzeko eta duintzeko eskatuz: "Osasun sistema publiko,... [+]
Gazte Koordinadora Sozialistak deituta, protestara jo dute ostiralean Bilbon, Donostian eta Gasteizen. 'Covid ziurtagiriari ez! Burgesiaren ofentsibari aurre egin' izan dute aldarri milatik gora lagunek.