Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
El País egunkariak berak aitortu duenez, aurrekontu ofizialetan zehaztutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren "defentsa-gastua" edo gastu militarra. Azken hiru urteetan, behintzat, aurrekontuetan aurreikusitako inbertsio militarrak gainditu ditu, egiaz, gerrara bideratutako gastu ofizialak.
2022an, esaterako, urte horretako aurrekontuan mugatutakoa baino nabarmen handiagoa izan zen gastu militar ofiziala. Aipatutako iturriaren arabera, urtearen amaierarako, 13.000 milioi eurora iritsi zen inbertsioa. 2023an, oraindik eta handiagoa izan zen xahututako dirutza: 15.000 milioi euro, datu ofizialen esanetan. Urte horretako aurrekontuan zehazten zena baino %30 gehiago da hori.
Eta badirudi 2024a ere bide beretik doala. El País-ek aurreratu du izan direla jadanik aurrekontuan erakusten ez ziren hainbat gastu militar; esaterako, arma bidalketa berri bat Ukrainara. "Historiako gobernurik aurrerakoienak" 1.000 milioi euro gastatu ditu horretan. Egunkari horrek berak esan du ohikoa dela gobernuek, urteak aurrera egin ahala, "ordainketa gehigarriak" onartzea eta egitea, aurrez aurkeztutako aurrekontuetatik kanpo.
Goranzko joera: luzerako
El País-ek aipatzen dituen (baina izenez zehazten ez dituen) aditu batzuen arabera, gastu militarraren goranzko joera hori mantendu egingo da aurrerantzean ere. Horretarako, hiru argudio nagusi identifikatzen omen dituzte: "testuinguru politikoa", batez ere, Ukrainako eta Palestinako egoerei erreferentzia eginda; "kanpoko misioak", argituta Espainiako Gobernua nazioarteko hamasei "misioren" parte dela Europan, Ekialde Erdian eta Afrikan; eta NATOrekin hartutako konpromisoak, gastu militarra handitzen segitzeko.
Inoizko gastu militarrik handiena?
Europa mendebaldeko eta erdialdeko gastu militarra Gerra Hotzaren azken urteetakoa baino altuagoa da, Stockholmeko Nazioarteko Bakerako Institutu Independentearen txosten baten arabera. 2022 eta 2023 artean, "defentsarako" eta "segurtasunerako" gastua %16 handitu zen, batez beste. Azken hamarkadako datuei erreparatuz gero, are nabarmenagoa da igoera: azken hamar urteetan, %62koa izan da Europako herrialdeen gastu militarraren igoera.
Iruzurra
Espainiako Estatuan, adibidez, PSOE buru duen gobernuak %10 igo zuen "defentsara" bideratutako gastua 2023an. 2023ko aurrekontu orokor ofizialen barruan, Espainiako Estatuan 14.000 milioi euro inguruko partidak onartu zituzten "defentsarako".
Sarri ohartarazi dute, baina, gastu militar gisa hartzen dena ("defentsa-gastua" delakoa) baino askoz ere handiagoa izan ohi dela gobernuek gerrara bideratutako inbertsio erreala. Izan ere, askotariko indar militarrei errealki lotutako gastuak eta inbertsioak askoz ere zabalagoak izaten dira, eta ez soilik "defentsari" eskainitakoak.
Valentziako Dordoka Talde Antimilitaristako (Grup Antimilitarista Tortuga) Juan Carlos Roisek El Salto-ri emandako datuek erakusten dutenez, iaz 60.000 milioi euro inguruko gastu eta inbertsio militar erreala izan zen Espainiako Estatuan. "Ezkutuko gastu militarra" ere hartu zuen kontuan Roisek, datu horiek eskaintzean.
Bigarren Intifadaz geroztik ikusi gabeko eraso "antiterroristari" ekin dio Israelek Zisjordanian. Jenin, Tulkarm eta Tubas hiriak izan ditu jomuga drone, helikoptero eta batailoi militarren bidez, eta gutxienez bederatzi lagun hil ditu jadanik. Hainbat iturriren... [+]
Haurra nintzenean, etxean ohitura zen arratsaldeko zortzietan egiten ari ginen hori albo batera utzi, telebista piztu eta ETB1eko albistegia ikustea. Hasieran sekulako amorrazioa sentitzen nuen gaueroko kate aldaketa bidegabe horien aurrean, eta gurasoei galdetzen nien ea nola... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
1415eko udazkenean Agrincourteko gudua lehertu zen Ingalaterra eta Frantziaren artean, Ehun Urteko Gerraren gudu erabakiorrenetakoa. Horretarako, Henrike V.a Ingalaterrako errege eta Irlandako jaunak uda horretan bere ejertzitoa Frantziara bidaltzea erabaki zuenean, soldaduak... [+]
“Si vis pacem, para bellum” kantatzen genuen laurogeiko hamarkadan orduko gazte euskaldunok. Bakea nahi baduzu, prestatu gerrarako, oihukatzen genuen latinez, ulertu barik oso ondo esaldiaren esanahia.
Sasoi hartan, euskal gatazka gori-gori zegoen, eta munduak... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]
Las Vegas hiri ezagunetik ordubetera Creech-eko aire-base militarra dago basamortuaren erdian. 1950eko hamarkadan, Gerra Hotzean, ia mila leherketa nuklear "esperimentalen" lekua izateagatik ospetsu egin zen. Creechen koordinatu dituzte azken 20 urteotan AEBek mundu... [+]
1950eko hamarkadan, AEBetako armada droneak erabiltzen hasi zen gatazka guneetan zaintza eta errekonozimendu misioetarako. 1994ko uztailaren 3an izan zen Predator dronearen lehen hegaldia, armatuta egon gabe. 1995eko uztailean, Predatorrek Balkanen gainetik egin zuen hegan... [+]
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
Tutsi eta hutu etnien arteko gatazka zein mineralen ustiaketa dira gaiztotuz doan gatazka odoltsu horren iturrien artean. Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Agentziak jakitera eman du orotara 5,7 milioi errefuxiatu eragin dituela 2021ean areagoturiko gatazkak.
1997. Aguraingo Intsumiso Eguna. Antimilitarismoak milaka lagun biltzen zituen bere ekimenetan, artxibotik berreskuratu dugun argazki honetan ikusten den moduan. Aurten 30 urte beteko dira Intsumiso Eguna ospatzen hasi zirela.
