Que's pòden trobar quauquas imatges de la Korrika darrèra dens la vidèo qui segueish:

Los organizators que hican un messatge secret dens lo barròt. Un còp qui ei passat dens las mans de milèrs de personas, qu'ei lejut pendent la hèsta a l'arribada. Qu'ei ua costuma de considerar com un onor lo portar de la barròt de husta qui contien lo simbèu basco e cada persona, associacion o organisme que « crompa » quilomètres en favor de la lenga basca. Que son las escòlas AEK qui ensenhan l'euskara e qui alfabetizan adultes qui organizan la hèita. La moneda reculhida dens aquera quèstassa qu'ei entad eras.

L'euskara que's manquè de desaparéisher e aquera lenga qui compta un milion de personas arron qu'ei, segon l'UNESCO, enqüèra a la risca de perir, sustot dens quauques endrets. Qu'ei oficiau dens quauques endrets, mes totun ne n'èi pas dens ua grana partida deu territòri. La Korrika qu'ac religa tot dens ua gaièra. Los ciutadans actius tà l'euskara, un còp las accions apitadas, que profieitan deu passatge de la Korrika dens las lors vilas, los villatges o los barris entà har enténer las lors reïvindicacions.

La hèita de la Korrika, apitada per AEK, qu'estó creada per la societat civiu. Que's debana cada dus ans. Augan qu'ei la 19au edicion. Au vist de la soa escaduda, d'autas comunautats dab lengas minoritàrias qu'an començat de l'organizar a lor : que s'i cort en favor de la lenga autoctòna en Catalonha, en Irlanda, en Bretanha, au País de Galas, en Galícia e dens la Vath d'Aran.

Perqué a besonh l’euskara de la Korrika ?

L’euskara qu'a hèra regressat dens un passat recent, sustot aquestes tres sègles passats. Los bascos qu'an patit hèra de trufadas, esmendas, molèstas e autes. Per çò qui ei lo secutament psicologic, au demiei d'autes factors politics, qu'estó de compte har tau cambiament de lenga deu monde. Las politicas linguisticas d'Espanha e de França qu'an avut un efèit dirècte contra l'Euskara, la màger part deus lingüistas que'n son convencuts.

L'« anèth » qu'estó lo simbèu mei dur de la repression que patí l'euskara. Qu'èra defenut de parlar basco a l'escòla e, quan l'ensenhant entenè un mainatge parlar dens aquera lenga, que'u balhava « l'anèth » entà que hasosse tot parièr dab los sons camarades. D'encoratjar los mainatges a's denonciar deus uns aus autes, lo qui l'avè a la fin de la setmana qu'èra punit, sovent fisicament. Que n'i avè hèras que n'èran arribats a n'aver hasti de la lor lenga. Au seguit, que decidín de la non pas transméter aus lors mainatges entà que non patissian pas çò qui avèn eths-medishs sofert. Los testimònis amassats pertot en País Basco qu'amuishan que la practica de « l'anèth » qu'estó generalizada au mensh pendent los dus sègles passats, e que son enqüèra hèras los qui n'an sofert.

Pendent la dictatura qui durè un quarantenat d'annadas, la lenga basca qu'estó completament defenuda. Que i avè quitament Guardas Urbans dens las carrèras entà escotar e punir lo monde qui la parlava. Que boishèn quasi l'euskara de la vita publica en la presentar com ua lenga qui hasè rampèu a la modernitat.

Començadas dens las annadas 50, puish ahortidas dens las annadas 60, escòlas clandestinas qu'estón creadas au País basco. Alavetz que vadó un movement inovator en favor de la lenga. Dens las annadas 70, quan l'ambient politic estó çò de sordeish, milierats de personas qu'aprenón a léger i escríver en Euskara, qu'ei per'mor d'aquò que lo movement Euskadi e creè las escòlas AEK. Un còp acabada la dictatura espanhòla en 1980, com avèn besonh de finançament, quauques idealistas qu'imaginèn la Korrika.

Ja sian passadas 35 annadas, n'ei pas oficiau l'euskara dens ua grana partida deu territòri on ei parlat. Com las escòlas publicas n'auhereishen pas la possibilitat d'apréner en basco, milierats de mainatges que deven har milierats de quilomètres cada an entà apréner en basco dens las iskatolas d'autes vilatges. Dens los territòris on l'Euskara ei oficiau, ja qu'agín obrat dab los organismes deu parçan dens la mira d'ua aviada de las bèras, que pòrta lo clam, lo governament espanhòu contra las mairetats qui foncionan en basco. Mei qu'aquò quan barrè lo sol jornau en lenga basca Egunkaria dab la polícia espanhòla en 2003, aqueth jornau qui èra finançat per la populacion los membres de la direccion qu'estón supliciats. Aqueth sovier qu'ei estampat dens la memòria deus bascos.  Dens l'estat francés, lo francés qu'ei la sola lenga oficiau e que i avó procès contra las ikastolas qui ensenhavan en basco mes tanben, com genèr passat, contra un vilatge qui reconeishè l'euskara en tant que lenga oficiau.

"Que sorteish l'euskara e que se n'anam tots entà la Korrika"

Los espèrts que disen que la mieitat de las 7000 lengas parladas peu monde que's van desparir au cors d'aqueste sègle. Mes totun, se çò tà har ei colossau entà normalizar la lenga, au País Basco que n'avem pas deishat pèrde's la lenga.

Que podem léger hens de nombrosas maisons comunas deu País Basco, comèrcis i estanguets, sus T-shirts, citacions tau que « l'euskara qu'ei lo noste parçan libre », « ua lenga ne's pèrd pas per'mor que los qui ne la saben pas ne l'aprenen pas, mes sonque per'mor que los qui la coneishen ne la parlan pas », o 'lavetz « b'ei beròi de t'enténer parlar basco ». Mercés a la grandor de har avançar l'eveniment gigant qui ei Korrika, tau quau e hè hrèita lo tribalh de centenats de volontaris, milierats d'anonimes que's van cargar d'energia entà contunhar de tribalhar tà la lenga basca, entà's emancipar e contunhar de víver dab la soa vision pròpia deu monde.

Itzulpena: Calandreta: Federacion Departamentau Calandreta Pirenèus Atlantics