Arrue proiektua: zer eman dion eskolak gizarteari
Arrue proiektuak eman ditu argitara emaitzak. LH4ko (9-10 urte) eta DBH2ko (13-14 urte) EAEko ikasle guztien datuak aztertu zituzten 2011n, ikasleen hizkuntza erabilera jakiteko.
ISEI-IVEI erakundeak, Eusko Jaurlaritzak eta Soziolinguistika Klusterrak hartu dute parte. Pablo Suberbiola Arrue ikerketan parte hartu duenetako bat da, eta haren esanetan, hezkuntzan urtetan dabilen profesionalarentzat datuak egiaztapena baino ez dira izan.
Emaitzak labur-labur ondokoak dira (pdf): LH4ko ikasleen artean, gela barruan, %60 aritzen dira euskaraz beti edo gehienetan. DBH2ko ikasleak berriz, %60 beti edo gehienetan gaztelaniaz. Jolaslekuan gaztelania nabarmen gailentzen da bi mailetan: LH4ko ikasleen %59 beti edo gehienetan ari zen gaztelaniaz eta DBH2n %75.
Ikasleak irakasleekin mintzatzen direnean datuak bestelakoak dira. Gela barruan, 9-10 urtekoen %74k euskaraz egiten diete irakasleei beti edo gehienetan. 13-14 urtekoen %61ek. Gelatik kanpo datuek behera egiten dute: 9-10 urtekoen %64 dira euskaraz ari direnak eta %52 DBH2koen artean. Pablo Suberbiola elkarrizketatu du Berria egunkariak eta ikerketaren balorazio interesgarriak jarri ditu mahai gainean. Ikasgeletatik jolastokietara euskararen erabilerak nabarmen behera egiteak harritu egiten du bat baino gehiago, eta kezka sortu. Suberbiolak nahiago du beste begi batzuekin ikusi ikasgela-jolastokia binomioan gertatzen dena: “Ez da paranormala jolastokikoa. Zuzenagoa da datuei hola begiratzea: ez zenbat jaisten den gelatik jolastokira, baizik eta zein den batez bestekoa gizartean eta zer plus sortzen duen eskolaren eraginak. Nola sortzen da plus hori? Hori da galdera. Nola euskara lehen hizkuntza ez duen ikasleak egunero euskaraz egiten duen ikaskideekin eta irakasleekin. Hori lorpen handia da”. Gizarteko argazki linguistikoa ezagututa, jolastokikoa normaltzat du Suberbiolak: “Jolastokian ere beharko luke [euskararen erabilera handiagoa]? Bai, baina ez da gauza automatikoa. Nola ikusten dituzte beren futbol ereduak? Erdaraz egiten dute jolaslekuan. Logikoa litzateke bestela egitea? Soziolinguistikoki beste zerbait espero dugu?”.
Arrue proiektuak 9-10 eta 13-14 urteko ikasleen hizkuntza erabilera aztertzeaz gain, erabilera areagotzeko balio dezaketen ondorio orokorrak eskaini ditu, alegia, nolako interbentzio aukerak dauden eskoletan hizkuntza ereduen eraginetik at. Emaitzek diotenez, eskolaz kanpoko jarduera antolatuen eremuak hizkuntza erabileran eragiten du, eta beraz, eremu horretan euskarak toki gehiago izatea bultzatu beharko litzateke.
Komunikabideak eta kultur kontsumoa dira beste esparru inportantea, batez ere A eta B eredukoentzat.
Ikerketak azpimarratu duen hirugarren eremua irakasleen arteko eta ikastetxeko bestelako langileekiko hizkuntza erabilera da.
B ereduko ikasleei begira, euskaraz aritzeko gaitasuna bera hobetu beharko litzateke eta D eredukoen kasuan hizkuntzarekiko motibazioa landu.
GUKA Bilboko euskaltzaleen mugimenduak euskararen aldeko ekintza esanguratsua burutu du astearte arratsaldean Deustuko metro geltokian, Bilbon euskaraz bizitzeko oztopoak eta aukerak irudikatzeko.
Ainhoa Lasa Agirre (Lovaina, Flandria, 1976) Emun kooperatibako kidea da. UEUko udako ikastaroetan, hezkuntza soziolinguistikoaz hizketan ezagutu genuen uztailean. Dozena bat urte daramatza DBH4ko gazteen ikasgeletan esku-hartzeak egiten. Egitasmo osoak dira, herriko ikastetxe... [+]
Asteartez Zarautzen hasita, Iñaki Iurrebasoren hitzaldi zikloa antolatu du UEMAk. Euskararen egoera ezagutzeko gako berriak ematen dituelako, arnasguneak eta udalerri euskaldunak sendotzea euskararen biziberritzerako giltzarria zergatik den ere azaltzen duelako... [+]
Espainiatik Donostiako Altza auzora migratutako biztanleek euskararekin izan dituzten bizipenak eta jarrerak aztertu ditu Soziolinguistika Klusterrak. Etorkinok integrazio sozialerako eta laboralerako ez zuten euskararen beharrik izan. Euskal hiztunek, berriz, migrazio-prozesua... [+]
Ricardo Urritzola ikerlariak aurkitu du bertso sorta Nafarroako Errege Artxiboan eta Ekaitz Santaziliak Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakasleek aztertu ditu. Fermin Altxu Beristain maisuari leporatutako salaketa baten harira idatzi ziren.
UEMAk (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea) berariaz aztertu ditu VII. Inkesta Soziolinguistikoak bere herriekiko eman dituen emaitzak, eta argi-itzalak agerikoak dira berriz ere: herri euskaldunenek euskal hiztunak galdu dituzte.
Hendaian ziren egitekoa 15. edizioa, martxoaren 23an. Egun osoko egitaraua antolatu dute zenbait hitzaldi, mahai-inguru, aurkezpen eta tailerrez osatuta. Ipar Euskal Herrian Frantziako gobernuaren erretreten erreformaren aurka deitutako greba orokorrak ekarri du erabakia.
Errealitatea eraldatzeko, gauzak ahalik eta zehatzen ezagutu behar direla sinetsita dago Iñaki Iurrebaso Biteri (Legazpi, 1967). Soziologoa ikasketaz, ofizio horretan aritu izan da beti, hasi Donostiako Udalean, Aztikerren ondoren, eta bere kabuz gero. Azken zortzi urteak... [+]
Eusko Jaurlaritzak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako VII. Inkesta Soziolinguistikoa aurkeztu du. Duela 30 urte baino 261.000 euskaldun gehiago daude, baina jaitsi egin da euskaraz erdaraz baino errazago egiten dutenen kopurua, %34,6tik %27,4ra. Gazteen artean nabarmen egin du gora... [+]
Euskaltzaleen Topaguneak eta Euskaraldiak sortu dute EITB podkast atariarentzat Zapla! podkast berria. Hizkuntza ohiturak aldatu eta Euskarazko praktika linguistikoak indartzeko tresna da. Belarriprest eta Ahobizi guztientzat lagungarri izan nahi du produktu berriak,... [+]
Zeinu hizkuntzaren interpretearen ezinbesteko laguntzaz egin diogu elkarrizketa Aitor Bedialauneta Arrateri (Ondarroa, 1991), Euskal Gorrak EAEko gorren elkarteen federazioaren presidenteari. “Interpretearen mendekotasunik dudan? Une honetantxe, biok daukagu”,... [+]
Soziolinguistika Klusterrak asteazkenean argitaratu du 2021eko ikerketaren txostena. Neurtu dute euskararen kaleko erabilera egonkor dagoela, eta azken neurketan bezala zortzitik batek hitz egiten duela (%12,6). Eremu euskaldunenetan jaitsi egin da. Proposatu dute hazkundea... [+]
Kaleko 71.000 elkarrizketa eta 227.900 solaskide behatu dituzte UEMAko herrietan, eta 2017koa baino ikerketa are sendoagoa burutu dute. Erabilera orokorra ez da ia aldatu: bostetik hiru aritzen dira euskaraz. Adina eta generoaren arabera badira desberdintasun batzuk.