“Marokoko kargu publiko ustelek eta mafia lobbyek behar lukete kartzelan”
Gutxieneko eskubide demokratikoak eskatzen ari dira Marokoko Rif eskualdeko bizilagunak, joan den azarotik. Uztailaren 20ko “milioien martxa” amaitzean irakurri dute protestetako buruzagietako bat den Naser Zafzafik espetxean idatzitako mezua.
Hirak herri mugimenduaren buruetako bat da Naser Zafzafi, nahiz eta berak, “bat gehiago” dela esaten duen. Maiatzaren 29an atxilotu zuten beste ehunka lagunekin batera, eta ordutik espetxean dago.
Uztailaren 20ean Abeldkrim Al-Khattabi buruzagi rifartarrak 1921ean Espainiar Estatuaren kontrako garaipena eta Arrifeko Errepublikaren sorrera eguna ospatzen da. Urteurrena probestuz egin dute “milioien martxa” deituriko manifestazioa.
Amaiera ekitaldian irakurri dute Zafzaniren gutuna. Hor, "kartzelan egon arren, anai arrebekin batera borrokaren parte izateagatik pozik dagoela” eta “bide baketsu beretik jarraitu beharra” dagoela azpimarratu du. “Rifeko seme-alaben ordez, kargu publikoen ustelkeria eta mafia lobbyek behar lukete kartzelan”.
Uztailaren 30ean, Mohamed VI.a erregeak urtero ematen duen hitzaldia egingo du, eta herrialdeak bizi duen protesta egoeraren aurrean zer esango duten zain daude riftarrak.
Bederatzi hilabete dirauen protesta
Mouxine Fikri gaztearen heriotzaren ondotik urrian hasi ziren protestak. Arraina saltzen ari zela salgaia kendu eta zabor-kamioira bota zuten portuko zaindariek. Bere ogibide bakarra zenez, gazteak kamiora salto egin zuen. Orduan, zaborra txikitzeko mekanismoa martxan jarri eta bertan hil zen..
Ordutik manifestazio eta mota orotako protestak Rif osoan zehar hedatu dira, "Hirak" Rifeko Herri Mugimenduaren sorrerarekin batera. 2011ko Udaberri Arabiarretik ez dira tamaina honetako protestarik gertatu. Marokoko gobernuaren erantzuna, ohi legez, errepresioa izaten ari da.
En #Nador hoy marcha en apoyo al #Hirak del #Rif y lxs activistas detenidos. pic.twitter.com/k41TEaLz4i
— Youssef Ouled (@ymouled) 2017(e)ko uztailak 27
Amazigh gazteek sortutako elkartea da Agharas, eta urteak daramatza kulturartekotasuna lantzen Barakaldo inguruan. Duela lau bat urtetik, kalean bizi diren gazteei astean hirutan afariak ematen dizkiete, eta harrera pisu bat ere badute martxan, aldi baterako erabiltzeko... [+]
Duela mende bat, 1923ko uztailean, espainiarrek lehen aldiz erabili zuten iperita edo ziape-gasa deiturikoa Arrifeko populazio zibilaren kontra. Aurretik, Lehen Mundu Gerrako potentziek soldaduen aurka ondo probatuta zuten arma kimikoa. Erabilera horren ondorioak gaur nabari... [+]
Elkartenet eta Agharas elkarteetako kideek berreskuratu eta TxikiLinux instalatutako 22 ordenagailu eraman dituzte Afrika iparraldeko Errachidia (Imet?aren amazigeraz) eskualdera, bertako ikastetxeetako irakasleei aurkeztu eta formazioa emateko. Tokiko amazig erakundeekin... [+]
Euskal Herrian jasotako ordenagailuei bizitza berria emango diete: TxikiLinux sistema eragilea erabiliz, Amazigh herriko haurrek erabiliko dituzte, horretarako hamabi gela informatiko sortuz. Oinarrizko hezkuntzarako sarbiderik ez duten eskualdean egingo dute proiektua.
Hizkuntza tipologiaz ez baina amazigerak eta kurduerak bizi duten prozesu simetrikoaz jardun du Karlos Zurutuza kazetariak: “Prozesu polit eta bitxi baten lekuko izan naiz. Egun batetik bestera, eta literala da hori, bi komunitateok euren hizkuntzei eusteko hartu duten... [+]
Bizkaian bizi diren amazighen elkarteak, Agharasek, irailaz geroztik irekiko ditu "Jauzi" harrera-etxearen ateak, Barakaldon etxerik gabeko migratzaileak aldi baterako hartzeko asmoz.
Khalid El Haddadi, Rifeko ekintzailea eta datozen udal hauteskundeetan EH Bilduk Bilbon aurkeztu duen zerrendako kidea Bizkaiko hiriburura itzuli da epaileak baldintzapean aske utzi ostean. Bere amaren hiletara zihoala Marokoko segurtasun indarrek atxilotu zuten, muga... [+]
Gerra zibila bukatu eta zazpi urtera egoera oso larria da Libian. Estatua ez ezik, herria ere galdu dute libiarrek.
Azken bi urteetan Rifeko iparraldean izandako matxinadan parte hartzeagatik kartzelan zeuden zenbait preso indultatu ditu Mohamed VI. erregeak. Nolanahi ere, Naser Zafzafi eta mugimenduko beste pertsona ezagun batzuk ez daude indultatuen artean.
Protesten lau liderrek hogei urteko espetxe zigorra dute eta guztira 53 auziperatu izan dira.
Milouda El Hankari ekintzaileak amazigeraren tarifit aldaera du ama hizkuntza. 1968an jaio zen Al-Hoceiman (Rif eskualdean, amazigeraz Arrif). Garabide erakundeak eratua duen hizkuntza gidaritzari buruzko ikastaroan izan zen iragan urrian Aretxabaletan (Gipuzkoa).
Rif eskualdeko protestek ez dute etenik eta tentsioa gora doa. Milaka polizia eta militar atera ditu Marokok kalera, baina ez dute lortu oraingoz herritarren manifestazioak geldiaraztea.
Amazigh herriaren musika eta poesia errezitaldia eskaini zuten Bilboko Hika Ateneoan otsailaren 10ean, Rifeko gizarteari elkartasuna adierazteko
Aljeriako parlamentuak ia aho batez onartu du Abdelaziz Buteflika presidenteak duela bost urte aginduriko konstituzio erreforma. Neurri horren bidez, besteak beste, Aljeriako hizkuntza koofizial bilakatu da amazigera, baina arabiera baino maila bat beherago geratuko da.