Arrantza jasangarria posible ote da?
Negutik udaberrira aldatzearekin batera oparotasuna itzuli ohi da euskal kostaldera. Lehenengo berdela hurbiltzen da eta honen ondoren antxoaren garaia izaten da. Baina denok dakigun bezala, arrantzak ez ditu garai onenak bizi. Geroz eta arrantzale eta arrautzontzi gutxiago dago gure betiko portuetan.
Arrantza beti izan da gizakiok naturaren parte garela ikusteko bide adierazkorrenetako bat baina itsasoarekiko dugun harreman hori, beste guztiak bezala, hartu eta emaneko harremana behar du izan. Arrantza beraz, neurriz egin beharreko jarduera da eta ongi kudeatu beharrekoa, noski.
Ezaguna da antxoarekin zer gertatu zen duela 10-15 urte. Naturak eskaintzen zigunaren gainetik hartu eta antxoa egoera oso kaxkarrera eraman genuen. Horrek antxoa bost urtez itsasoan lasai uztera behartu gintuen eta zientzialariek berreskurapena ziurtatu zutenean berriz hasi zen arrantza. Horregatik dira, gure ustez, horren garrantzitsuak zientzialarien datuak eta beraietan oinarrituta Europako beste herrialdeekin batera hartzen diren erabakiak. Kezkatzekoak iruditzen zaizkigu azkenaldian hain ohikoak egin diren hainbat adierazpen, adibide bat jartzearren: berdelaren kasuan, zientzialarien datuak asmo txarrez hartuak direla esan da. Bertako arrantzaleek euskal uretan berdel asko ikus dezakete baina horrek ez du zertan esan nahi bere egoera itsaso zabalean ona denik. Berdelaren kasuan bereziki, ezagutu beharreko argazkia, Europako ipar atlantiko osoaren egoera delako. Eta hori soilik herrialde askotako zientzialarien datuekin egin daitekeen argazkia da.
Horregatik iruditzen zaigu oso kezkagarria komunikabideetan horren ohikoa den “Bruselak kuota %20 gutxitu digu”. Erabaki hori ez du Bruselak hartzen. Bruselan hartzen da erabakia baina gobernu ezberdinen arteko akordioa da. Sarritan, zientzialariek hori aholkatu dutelako, egoera ona ez denean gutxiago arrantzatu beharra dago hurrengo urteetako arrantza bermatzeko. Zoritxarrez beti ez dira zientzialarien gomendioak betetzen. Horren sinplea dirudien arren, ez da beti egiten. Baina, zorionez, eta beharraren ondorioz, geroz eta gehiago jarraitzen dira zientzialarien gomendioak. Beraz errua inori botatzekotan, legea betetzen ez dutenei eta nahikoa kontrolik ez egoteari bota dakioke, Arrainik ez badago, ez dugu arrantzatu behar etorkizunean egon dadin.
Oso kezkagarria iruditzen zaigu komunikabideetan horren ohikoa den
'Bruselak kuota %20 gutxitu digu'. Erabaki hori ez du Bruselak hartzen. Bruselan hartzen da erabakia baina gobernu ezberdinen arteko akordioa da
Baditugu azken urteetako zenbait adibide non erabaki hauek nahiko ondo hartu diren eta arrainek beraien oparotasunarekin erantzun duten. Horren adibide garbia antxoa da. Arestian aipatutako itxieraren ondoren, arrantzaleek tentuz arrantzatzea erabaki zuten, beste aukera etxean geratzea zelako. Gaur egun antxoa maila historikoetan dago. Orain ordea, beste arazo batekin egiten dugu topo. Aste honetan gertatu bezala, arrantzaleek erruz porturatu dute antxoa eta zein izan da ondorioa? Prezioak minimoan ibili direla, izugarri jaitsi direla. Aste honetan, lonjan antxoa kiloa 30 zentimo azpitik ibili da. Oparitua. Eta hori ez da posible. Antxoa asko egon arren ezin da onartu horrelako prezioetan saltzea, horretarako hobea da ez arrantzatzea, egokiagoa da naturari oparitzea, tarteko saltzaileei oparitzea baino.
Arrantzaleek, beste hainbat arazo ere badituzte beren jardunean eta beharrezkoa da beraiek prezioen gaineko gutxieneko kontrol bat izatea, zuzenean edo kofradien bitartez. Prezioak hain baxuak direnean neurriren bat hartu beharko litzateke. Horretarako administrazioaren laguntza izatea ere derrigorrezkoa da arrantzak etorkizunik izaterik nahi badugu.
Zein izan liteke konponbidea? Hona hemen gure ekarpena, beste asko beharko diren arren. Badira hainbat eta hainbat jantoki publiko, administrazioek kudeatuak, arrain merke, fresko eta sanoa gustura hartuko luketenak. Badira eskoletako jantokiak, ospitaletako jantokiak, zahar egoitzetakoak... horiek guztiek arraina dute beren menuetan, arraina osasuntsua delako neurrian janda. Baina gaur egun horietan zerbitzatzen den arraina gehienetan kanpotik ekarritakoa izaten da, erabat prozesatua, lan baldintza kaxkarrekin eta ingurumenarekiko begirunerik gabe ekoitzia izanagatik oso merkea. Bai, merkea, antxoa aurreko astean bezala.
Leo Belaustegi (Ondarroa 12 milia)
Eneko Aierbe (Ekologistak Martxan)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
“18 urte pasatu dira indusketan 400 bat grafito agertu zirenetik, 16 urte froga zientifikorik gabe Lurmen indusketa eremutik kaleratu zutenetik eta 4 urte gaia argitu barik epaiketa egin zenetik eta berdintsu jarraitzen dugula esan genezake: gaia argitu nahi genuenok... [+]
Bizi garen mundu frenetiko zein zorabiagarri honetan, pixkanaka gertatzen diren gizarte-aldaketak batzuetan antzemanezinak, garrantzirik gabekoak edo hutsalak direla iruditzen zaigu. Hala ere, ez da horrela, eta jakitun izan behar dugu tentuz jokatzeko. Horren adibide, azken... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
La linterna de diógenes podkastean Miguel Benasayag-egeri egindako elkarrizketan pentsatzen jarraitzeko ideia anitz aurkitu ditut. Tartean, gizakiok teknologiarekin ditugun harremanen inguruan egiten dituen hausnarketak.
Elkarrizketan, alderatzen da gizakion historian... [+]
Ikasle beraren datu berberak hirugarren aldiz jasotzen nituela, esaldi hain erabili horiek baino ez zitzaizkidan etortzen gogora, adimena ere ezerezak apalduta: “Ez gara ezer”, “bizitzak ez dauka zentzurik”, “jainkoak, esaten duten bezain txintxoa... [+]
Erantzukizuna Israelgo Estatu Sionistarena da, bera baita, biztanleriaren zati handi baten, soldadu, kolono eta abarren laguntzarekin, garbiketa etnikoa eta genozidioa egiten ari dena inguruko herrialde eta herrien aurka.
Mendebaldeko estatuek ere laguntzen diete, armak... [+]
Hori esan zidan ikasle ohiak, asko kostata jarri zuen salaketa hilabeteak pasata ez aurrera ez atzera zegoela epaitegian eta, psikologoak aholkatuta, bortxaketa salaketa kendu egin zuela. Eta ni isilik, ezin asmatu zer esan oraindik ere antsietate zantzuak zituen gazteari... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]